Với người tăng huyết áp các loại rau củ được khuyến khích dùng thường là những loại rau quả giàu kali và thường có tính lợi tiểu. Trong khi đó rau diếp cá chứa lượng kali dồi dào giúp cân bằng nước, điện giải và hỗ trợ hạ huyết áp tự nhiên. Đồng thời, flavonoid trong diếp cá có khả năng chống viêm, tăng cường đề kháng và hỗ trợ tiêu hóa. Có thể ăn sống, làm nước ép hoặc trộn gỏi với lượng khoảng 50–100g/ngày. Như vậy, có thể nói với người tăng huyết áp có thể sử dụng rau diếp cá hàng ngày.
Vậy, người tăng huyết áp không nên sử dụng những loại thực phẩm gì?
Không nên sử dụng thực phẩm chứa nhiều muối
Đối với các loại thực phẩm chứa nhiều muối, gia vị mặn như muối, nước mắm, hạt nêm,… người tăng huyết áp nên lưu ý hạn chế sử dụng, không cần kiêng hoàn toàn nhưng nên sử dụng với liều lượng vừa đủ. Vì khi ăn quá mức, lượng Natri sẽ tăng cao dẫn đến các dịch tế bào tiết nhiều hơn, tim đập nhanh và huyết áp cũng tăng. Ngoài ra, những món ăn như cà muối, dưa muối, kim chi,.. cũng cần cân nhắc liều lượng sử dụng.
Đối với các loại thực phẩm chứa nhiều muối, người tăng huyết áp nên lưu ý hạn chế sử dụng.
Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng quốc gia thì mức tiêu thụ muối ăn không quá 5g/ngày. Nhưng thực tế, theo kết quả điều tra trong dân số, người Việt Nam tiêu thụ trung bình lượng muối lên đến 9,4g/ngày. Với chế độ ăn thừa muối là một nguy cơ cao tiểm ẩn dẫn đến tăng huyết áp và các bệnh lý tim mạch khác.
Hạn chế thức ăn nhiều đường
Thức ăn nhiều đường, đồ uống có chứa nhiều đường sẽ khiến tăng nguy cơ thừa cân, béo phì và từ đó càng làm tình trạng tăng huyết áp trầm trọng và có nguy cơ bị huyết áp cao. Theo ghi nhận, khi lượng đường được ăn nhiều hơn sẽ làm tăng đáng kể huyết áp tâm thu (6,9 mm Hg) và huyết áp tâm trương (5,6 mm Hg).
Mức tiêu thụ đường bình quân đầu người hiện nay cao gấp từ 2 đến 8 lần so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), do thói quen ăn uống các chế phẩm ăn nhanh và làm sẵn. Vì vậy, người tăng huyết áp không nên ăn nhiều đồ ngọt, nước uống chứa nhiều đường.
Hạn chế sử dụng chất kích thích
Người tăng huyết áp cần hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê. Vì nếu người tăng huyết áp sử dụng nhiều rượu bia sẽ làm mất tác dụng của thuốc hạ áp và làm tình trạng bệnh trở nên xấu đi, đồng thời, rượu bia cũng khiến tim đập nhanh hơn, mạch máu co lại và huyết áp tăng cao.
Thuốc lá khiến nhịp tim tăng cao, ngoài ra chất nicotin trong thuốc lá kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm co mạch khiến huyết áp tăng cao. Caphein trong cà phê kích thích tim đập nhanh dẫn đến tăng huyết áp.
Hạn chế thức ăn chứa dầu mỡ
Các món chiên, rán chứa nhiều dầu mỡ không tốt cho người cao huyết áp, đặc biệt là dầu mỡ từ động vật vì dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và huyết áp tăng cao.
Hạn chế sử dụng nội tạng động vật
Người tăng huyết áp cần hạn chế sử dụng nội tạng động vật. Nội tạng động vật chứa hàm lượng cholesterol và chất béo bão hòa cao hơn so với thịt. Ăn nhiều thực phẩm này có thể làm tăng mỡ máu, mắc các bệnh tim mạch và tăng huyết áp.
Người tăng huyết áp nên ăn như thế nào?
Bên cạnh việc đi khám định kỳ hàng tháng, uống thuốc theo đơn và tăng cường tập luyện thể dục thì nhiều người bệnh tăng huyết áp chưa biết cách ăn uống để góp phần ổn định huyết áp, giảm các biến chứng của bệnh tăng huyết áp.
Người tăng huyết áp cần chú ý ăn lượng đạm, ăn như người bình thường khoảng 1g/kg cân nặng/ngày, ưu tiên đạm ít chất béo gồm cá, thịt nạc.
Người tăng huyết áp nên ăn từ 25- 30g/ngày: nên sử dụng dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu mè, dầu oliu… Về chất bột đường người tăng huyết áp nên ăn từ 300 – 320g như ngũ cốc, gạo, khoai củ, bún…
Người tăng huyết áp nên ăn giảm muối, bột ngọt, hạt nêm, nước tương, nước mắm dưới 5g/ngày. Nên tăng chất xơ từ rau xanh, củ, quả tương đương 300 – 500g/ngày. Nhất là các loại rau củ giúp hạ huyết áp như cần tây, cải cúc, rau muống, măng lau, cà chua, cà tím, cà rốt, nấm hương, tỏi, mộc nhĩ, khoai tây, củ cải đường. Tăng tần suất sử dụng các loại quả: chuối, mâm xôi, dâu tây.
Ngoài ra, người tăng huyết áp nên tăng sử dụng các thực phẩm giàu magie, kali, canxi như rau diếp cá, rau xà lách, rau cải xoăn, củ cải xanh, cải rổ, rau chân vịt, sữa không đường/sữa tách béo.
BS Nguyễn Văn Tuấn