Tăng trách nhiệm phòng chống thiên tai cho cấp xã

4 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh diễn đàn sáng 12-8 tại tỉnh Ninh Bình

Sáng 12-8, tại tỉnh Ninh Bình, Báo Nông nghiệp và Môi trường, Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai và Sở NN-MT tỉnh Ninh Bình tổ chức Diễn đàn “Phòng chống thiên tai và cảnh báo sớm trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp”.

Cấp xã "ôm" thêm nhiều nhiệm vụ mới

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Phó trưởng Phòng Ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai (Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai) cho biết, căn cứ Nghị quyết 190/2025/QH15 và các luật, nghị định liên quan, từ năm 2025, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được áp dụng, phân cấp, phân quyền rõ hơn trong công tác phòng chống thiên tai.

Theo đó, cấp xã thực hiện nhiệm vụ vốn thuộc cấp huyện, gồm 12 nhóm công việc về quản lý đê điều và phòng chống thiên tai.

Một số nhiệm vụ mới của cấp xã gồm: xây dựng, nâng cấp công trình phòng chống thiên tai; vận động, tiếp nhận và phân bổ nguồn lực cứu trợ; xác nhận thiệt hại; thực hiện nhiệm vụ về Quỹ phòng chống thiên tai trước đây thuộc cấp huyện.

Chủ tịch UBND cấp xã được trao quyền ứng phó rủi ro thiên tai như quyết định cưỡng chế sơ tán, bố trí đất ở cho hộ dân cần di dời, huy động kinh phí, vật tư, lực lượng và quyết định một số nội dung về Quỹ phòng chống thiên tai.

Ông Nguyễn Xuân Tùng, Phó trưởng Phòng Ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, phát biểu

Ông Nguyễn Xuân Tùng cũng thông tin về Nghị định 200/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng thủ dân sự, xác lập cơ cấu Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia do Thủ tướng làm Trưởng ban, các Phó Trưởng ban gồm một Phó Thủ tướng và bộ trưởng các bộ liên quan.

Bộ NN-MT được giao chủ trì tham mưu, thực hiện dự báo, cảnh báo, cứu trợ đột xuất và phối hợp bảo đảm an ninh sản xuất nông - lâm - ngư, diêm nghiệp.

Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự các cấp, từ tỉnh tới xã, xây dựng và triển khai kế hoạch, tổ chức lực lượng ứng phó, huy động và phân bổ nguồn lực, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, kiểm tra và đôn đốc thực hiện. UBND cấp xã sẽ giao phòng chuyên môn tham mưu cho Ban chỉ huy Phòng thủ dân sự cấp xã, đồng thời được bảo đảm kinh phí và điều kiện để hoàn thành nhiệm vụ.

Đại diện Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai đánh giá, những điểm mới này cho thấy cấp xã được tăng quyền hạn và trách nhiệm rõ rệt, đóng vai trò tuyến đầu trong phòng chống thiên tai và quản lý đê điều, đồng thời bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất từ trung ương tới cơ sở.

Phó Chủ tịch UBND xã Gia Phong (tỉnh Ninh Bình) phát biểu

Trong khi đó, ông Đinh Thành Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Gia Phong (tỉnh Ninh Bình) chia sẻ, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thì bộ máy chính quyền cấp xã bám sát và nắm chắc địa bàn hơn, triển khai công tác phòng chống thiên tai hiệu quả, nhanh chóng hơn.

Mặc dù vậy, cấp xã hiện nay vẫn còn một số khó khăn, lúng túng do thiếu phương tiện, lực lượng...

Cần xác định rõ thẩm quyền và phân định trách nhiệm

Phát biểu tại diễn đàn, ông Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trước đây, hiện là Chủ tịch Quỹ Cộng đồng Phòng tránh thiên tai cho biết, nước ta hàng năm chịu nhiều loại hình thiên tai, trong đó những tháng tới là cao điểm.

Ông đề nghị khẩn trương triển khai 5 nhiệm vụ: kiện toàn chỉ đạo, xây dựng lại kế hoạch phòng chống thiên tai, phân công rõ lực lượng, chuẩn bị vật tư - phương tiện và hoàn thiện cơ chế - chính sách.

Theo ông Cao Đức Phát, từ 1-7-2025, cả nước đã thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, đặt ra nhiều vấn đề cần làm rõ để duy trì năng lực ứng phó thiên tai. Trước đây, kế hoạch phòng chống thiên tai được xây dựng tới từng cấp xã. Hiện nay, nhiều xã mới gồm 2-3, thậm chí 7 xã cũ, nên cần lập kế hoạch mới phù hợp.

Ông Cao Đức Phát, nguyên Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, phát biểu

Ông Cao Đức Phát đề nghị rà soát, xác định rõ vai trò, thẩm quyền, trách nhiệm của từng cấp và cơ quan liên quan; xây dựng kế hoạch ứng phó với từng loại thiên tai theo cơ cấu chính quyền mới; kế thừa và nâng cấp kế hoạch cũ; đồng thời xác định lực lượng chủ chốt (quân đội, công an, đoàn thể) và cơ chế vận hành tại cấp xã sau khi sáp nhập.

Theo Bộ NN-MT, ở Việt Nam trung bình mỗi năm thiên tai làm 240 người chết và mất tích, thiệt hại gần 30.000 tỷ đồng.

Từ 1-7-2025, hệ thống chính quyền địa phương chuyển từ 3 cấp sang 2 cấp theo Nghị quyết 190/2025/QH15 và Nghị định 200/2025/NĐ-CP, đặt cấp xã vào vị trí tuyến đầu, chịu trách nhiệm toàn diện trong phòng chống thiên tai.

Huy động các lực lượng ở địa phương khẩn trương tìm kiếm nạn nhân mất tích trong vụ lũ quét đầu tháng 8-2025 tại xã Xa Dung (tỉnh Điện Biên). Ảnh tư liệu

Ngày 19-6-2025, Bộ NN-MT ban hành Thông tư 18/2025/TT-BNNMT quy định chi tiết phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực đê điều và phòng chống thiên tai. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn cần thêm hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp từ địa phương.

Chính quyền địa phương, đặc biệt cấp xã, là mắt xích quan trọng kết nối hệ thống chỉ đạo từ cấp tỉnh, cơ quan chuyên môn và cộng đồng dân cư. Khi được trao quyền và đủ nguồn lực, cấp xã có thể xử lý nhanh tình huống, ứng phó ngay từ giờ đầu, hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.

PHÚC HẬU

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/tang-trach-nhiem-phong-chong-thien-tai-cho-cap-xa-post807936.html