Tạo khung pháp lý hiện đại, đồng bộ cho hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự

3 giờ trướcBài gốc

Qua thảo luận, cơ bản nhất trí với các nội dung đã được tiếp thu, chỉnh lý trong dự thảo Luật; các đại biểu đóng góp thêm một số ý kiến nhằm hoàn thiện dự thảo Luật, xây dựng khung pháp lý hiện đại, đồng bộ và khả thi, góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân Việt Nam ở nước ngoài cũng như người nước ngoài tại Việt Nam.

Thảo luận tại phiên họp, Đại biểu Thạch Phước Bình (Đoàn Vĩnh Long), Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) và nhiều đại biểu khác bày tỏ tán thành với việc QH xem xét ban hành Luật Tương trợ tư pháp về dân sự; cùng Luật Dẫn độ, Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, Luật Tương trợ tư pháp về hình sự để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện cơ sở pháp lý, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp, thực hiện Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Qua đó, thúc đẩy quan hệ phối hợp, hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau giữa Việt Nam và các nước trong thực hiện các nhiệm vụ, phục vụ việc giải quyết các vụ án về dân sự, thương mại; các vấn đề về lao động, cạnh tranh, các vụ án hình sự, cũng như hỗ trợ công tác dẫn độ và trả tang vật, chuyển giao người chấp hành án phạt tù; góp phần thúc đẩy quan hệ đầu tư thương mại giữa Việt Nam với các nước, cũng như tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là tội phạm xuyên quốc gia trong bối cảnh quốc tế hiện nay.

Theo Đại biểu Nguyễn Minh Tâm, nội dung của dự thảo Luật được xây dựng trên cơ sở sửa đổi, kế thừa các quy định tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự còn phù hợp với Luật Tương trợ tư pháp và các văn bản hướng dẫn thi hành; đồng thời đã bổ sung các nội dung mới đáp ứng yêu cầu phát triển của hội nhập quốc tế và yêu cầu đặc thù riêng của hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự.

Bày tỏ tán thành với nhiều nội dung tiếp thu, giải trình dự thảo Luật, Đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng, phạm vi điều chỉnh tại dự thảo Luật hiện mới chủ yếu giới hạn ở dân sự, kinh doanh, hôn nhân, lao động nhưng thực tiễn phát sinh nhiều vụ việc phá sản, thi hành án dân sự, trọng tài thương mại, sở hữu trí tuệ.

Theo Đại biểu, các vụ việc này đều mang bản chất dân sự nhưng chưa được xác định rõ. Đại biểu kiến nghị bổ sung khoản mới tại Điều 1; theo đó quy định: “Luật này điều chỉnh hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự bao gồm cả các vụ việc phá sản, thi hành án dân sự, công nhận và cho thi hành bản án, phán quyết trọng tài nước ngoài, các yêu cầu cung cấp thông tin pháp luật và chứng cứ trong lĩnh vực thương mại, đầu tư quốc tế”.

Về nguyên tắc tương trợ tư pháp, Đại biểu kiến nghị bổ sung khoản 3 Điều 5 dự thảo Luật theo hướng quy định: “Hoạt động tương trợ tư pháp về dân sự phải bảo đảm tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân, quyền riêng tư, bảo vệ dữ liệu cá nhân; đặc biệt chú trọng bảo vệ phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật và các nhóm yếu thế khác”.

Quang cảnh phiên họp.

Về cơ chế giám sát, hậu kiểm và báo cáo, Đại biểu kiến nghị bổ sung 1 điều quy định: “Bộ Tư pháp có trách nhiệm lập Báo cáo thường niên về hoạt động tương trợ tư pháp dân sự, gửi Ủy ban Tư pháp của Quốc hội trước ngày 31 tháng 3 hằng năm. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tổ chức giám sát chuyên đề hai năm một lần. Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ thực hiện kiểm toán, thanh tra việc quản lý tài chính và hiệu quả thực hiện tương trợ tư pháp về dân sự”.

Góp ý về nguyên tắc tương trợ tư pháp về dân sự, Đại biểu Nguyễn Minh Tâm đề nghị cân nhắc để bổ sung nguyên tắc “có đi có lại” tại dự thảo Luật để đảm bảo hoạt động tương trợ tư pháp có cơ sở pháp lý linh hoạt đối với các quốc gia và nước ngoài trên cơ sở chưa ký kết hiệp định tương trợ tư pháp về dân sự.

Phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến các đại biểu nêu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của QH Hoàng Thanh Tùng cho biết, về phạm vi điều chỉnh, khái niệm vụ việc dân sự đã được quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự, hiểu theo nghĩa rộng đã bao gồm tất cả các vấn đề liên quan như kinh doanh, thương mại, cạnh tranh, hôn nhân, gia đình, các vấn đề về lao động; các vấn đề thi hành bản án, quyết định của tòa án nước ngoài tại Việt Nam.

Do đó, dự thảo Luật thể hiện khái quát, không liệt kê cụ thể các vấn đề cạnh tranh hay lao động hay hôn nhân, gia đình mà các Đại biểu nêu vì nếu liệt kê cụ thể thì sẽ rất dài, đồng thời cũng có thể thiếu nếu trong thực tiễn phát sinh vấn đề khác.

Về ý kiến Đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc bảo vệ quyền con người, quyền của phụ nữ, trẻ em, bảo vệ thông tin cá nhân vào dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh, dự thảo Luật đã nghiên cứu tiếp thu và quy định nguyên tắc bảo đảm phù hợp với quy định của Hiến pháp.

Trong khi đó, Hiến pháp đã quy định rất rõ việc bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân rất cụ thể. Do đó, quy định phù hợp với Hiến pháp đã bao hàm toàn bộ những vấn đề bảo vệ các quyền như đại biểu QH đề nghị.

“Cách thể hiện trong dự thảo Luật là quy định khái quát, không đi vào quá chi tiết, nhằm đổi mới tư duy xây dựng pháp luật”, ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Liên quan đến ý kiến Đại biểu về cơ chế giám sát, kiểm tra, ông Hoàng Thanh Tùng chỉ rõ, trong Điều 15 của dự thảo Luật đã có quy định Chính phủ hàng năm phải báo cáo QH về kết quả tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự.

Về ý kiến bổ sung nguyên tắc “có đi có lại” của Đại biểu Minh Tâm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của QH nhấn mạnh, trong lĩnh vực tương trợ tư pháp dân sự, chúng ta phải áp dụng nguyên tắc “có đi có lại” nhưng không có quy định riêng mà lồng ghép ở trong Khoản 2 Điều 27 của dự thảo Luật.

Minh Khôi

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/tao-khung-phap-ly-hien-dai-dong-bo-cho-hoat-dong-tuong-tro-tu-phap-ve-dan-su.html