Kể từ ngày 25/8/2025, Evergrande đã bị hủy niêm yết trên thị trường chứng khoán Hồng Kông. Ảnh: Sina.
Ngày 25/8, phóng viên tờ “Chứng khoán Trung Quốc” cho biết, trên hệ thống công bố thông tin của Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông (HKEX), mục “chứng khoán đang niêm yết” đã không còn tên Evergrande, công ty này đã được xếp vào danh mục “chứng khoán bị hủy niêm yết”. Điều đó đồng nghĩa từ ngày 25/8, Evergrande đã chính thức rời sàn.
Trước đó, ngày 20/8, HKEX đã thông báo từ 9h00 sáng ngày 25/8/2025, tư cách niêm yết của Evergrande sẽ bị hủy bỏ theo điều 6.01A trong “Quy tắc niêm yết”. Evergrande cũng cho biết không có ý định kháng nghị quyết định này.
Cổ phiếu Evergrande đã bị đình chỉ giao dịch từ 10h18 ngày 29/1/2024. Tính đến ngày 28/7 năm nay, thời gian đình chỉ đã vượt 18 tháng. Theo cơ chế “xóa niêm yết nhanh” của HKEX, nếu một công ty trên sàn chính bị ngừng giao dịch quá 18 tháng, sàn có quyền hủy tư cách niêm yết. Trước khi ngừng giao dịch, giá cổ phiếu Evergrande chỉ còn 0,163 HKD/cổ phiếu, với tổng vốn hóa khoảng 21,52 tỷ HKD.
Hứa Gia Ấn, Chủ tịch Tập đoàn Evergrande bị phạt 47 triệu NDT, cấm tham gia thị trường chứng khoán suốt đời. Ảnh: Getty.
Từ đỉnh cao 4.000 tỷ HKD đến sụp đổ
Evergrande lên sàn HKEX tháng 11/2009, từng mở rộng sang nhiều lĩnh vực ngoài bất động sản như y tế, nông nghiệp, tài chính. Đỉnh cao vào năm 2017, giá trị vốn hóa công ty lên tới khoảng 4.000 tỷ HKD. Nhưng từ 2021, khủng hoảng thanh khoản bùng nổ, cổ phiếu lao dốc từ 14 HKD/cp xuống chỉ còn 0,163 HKD/cp khi bị đình chỉ vào tháng 1/2024.
Tháng 9/2023, ông Hứa Gia Ấn Chủ tịch HĐQT bị áp dụng biện pháp cưỡng chế vì tình nghi phạm tội. Đến tháng 5/2024, Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc (CSRC) ra quyết định xử phạt hành chính vụ gian lận phát hành trái phiếu và sai phạm công bố thông tin. Theo kết quả điều tra, giai đoạn 2019–2020, Evergrande đã thổi phồng doanh thu hơn 5.600 tỷ NDT và lợi nhuận hơn 900 tỷ NDT. Ông Hứa Gia Ấn bị phạt 47 triệu NDT và cấm vĩnh viễn tham gia thị trường chứng khoán; một loạt cựu lãnh đạo khác của công ty cũng bị cảnh cáo và xử phạt.
Chưa phải kết thúc
Theo ông Nghiêm Duyệt Tiến, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu bất động sản E-House Thượng Hải, mấu chốt của Evergrande là mâu thuẫn giữa dòng tiền yếu và khoản nợ khổng lồ trên 2.000 tỷ NDT. Việc xử lý tài sản gặp khó khăn vì thị trường trầm lắng, chính sách siết chặt, khiến khối tài sản đất đai, dự án trở thành “củ khoai nóng bỏng tay” khó thanh khoản. Đồng thời, sự cố hủy niêm yết càng làm suy giảm niềm tin của thị trường vào Evergrande, khiến các nhà đầu tư và chủ nợ thận trọng hơn và việc huy động vốn trở nên khó khăn hơn, hạn chế khả năng lấp đầy lỗ hổng.
Tuy nhiên, hủy niêm yết không đồng nghĩa Evergrande kết thúc. Công ty vẫn phải đối mặt với quá trình thanh lý.
Vay nợ quá nhiều, xây nhà không bán được đã đẩy Evergrande đến chỗ sụp đổ. Ảnh: Getty.
Theo công bố, tính đến 30/6/2022, Evergrande có tổng dư nợ 24.740,9 tỷ NDT; sau khi loại trừ các khoản nợ hợp đồng, con số nợ của tập đoàn còn 16.197,3 tỷ NDT. Đến tháng 11/2023, Evergrande Real Estate đã không thể trả các khoản nợ đến hạn trị giá khoảng 316,4 tỷ NDT và còn tồn đọng khoảng 205,5 tỷ NDT thương phiếu quá hạn.
Báo cáo tiến độ thanh lý đến ngày 31/7/2025 cho thấy: Chưa có lộ trình tái cơ cấu khả thi cho toàn tập đoàn; Giá trị tài sản do bên thanh lý kiểm soát vào thời điểm tiếp quản khoảng 27 tỷ HKD, nhưng chỉ có thể hiện thực hóa khoảng 2 tỷ HKD; Đã có đủ chứng cứ để khởi động nhiều vụ kiện, song kết quả vẫn bất định.
Đã tiếp nhận 187 hồ sơ xác nhận nợ, tổng giá trị yêu cầu khoảng 3.500 tỷ HKD (45 tỷ USD), cao hơn mức nợ 27,5 tỷ USD mà báo cáo kiểm toán gần nhất công bố cuối 2022.
Hiện tại, giá trị của Evergrande gần như bằng không. Đợt cổ phiếu cuối cùng giao dịch ở mức 0,163 HKD, vốn hóa chỉ còn 2,12 tỷ HKD (khoảng 272 triệu USD). Các nhà thanh lý đã tiếp quản hơn 100 công ty con, thu về khoảng 255 triệu USD từ bán tài sản như trái phiếu, xe hơi, tranh nghệ thuật. Tuy nhiên, con số này quá “khiêm tốn" so với yêu cầu trả nợ 45 tỷ USD từ các chủ nợ.
Quy trình thanh lý dự kiến kéo dài hàng thập kỷ, tập trung vào bán tài sản nội địa và quốc tế, thu hồi cổ tức từ lãnh đạo cũ (khoảng 6 tỷ USD). Ước tính tỷ lệ thu hồi thấp, chủ yếu ưu tiên chủ nợ nước ngoài, trong khi người mua nhà chờ bàn giao dự án dang dở.
Chủ tịch Wilson International Capital, ông Hoàng Lập Xung, nhận định rằng sau khi hủy niêm yết, Evergrande không còn bị ràng buộc bởi nghĩa vụ công bố thông tin dành cho công ty niêm yết, do đó có thể linh hoạt hơn trong xử lý tài sản trong và ngoài Trung Quốc. Tuy nhiên, quyền lợi thương lượng của chủ nợ suy giảm, việc thu hồi nợ xuyên biên giới nhiều khả năng phải dựa vào thủ tục phá sản tư pháp.
Ông Nghiêm Duyệt Tiến cũng nhấn mạnh: “Hủy niêm yết không đồng nghĩa với phá sản. Evergrande vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết – từ khối nợ khổng lồ, quan hệ với hệ thống ngân hàng, đến cam kết bàn giao nhà cho khách hàng. Việc rời sàn chỉ là lời cảnh tỉnh đối với ban lãnh đạo rằng tốc độ xử lý nợ quá chậm, khiến rủi ro ngày càng tích tụ”.
Thu Thủy