Chiến tranh bằng phương tiện không người lái đã thay đổi hoàn toàn diện mạo của chiến tranh trong thế kỷ này. Thay vì tập trung vào số lượng xe tăng hay tàu sân bay, chiến tranh giờ đây dựa trên khả năng cơ động nhanh, tính bí mật, chi phí thấp và quy mô lớn. Nga và Ukraine đã chứng minh điều này qua chiến thuật sử dụng các bầy máy bay không người lái trong các cuộc tấn công.
Hiện tại, triết lý chiến tranh bằng phương tiện không người lái đã lan ra đại dương.
Những ưu điểm vượt trội Orca
Nhờ các khái niệm thiết kế sáng tạo, Hải quân Hoa Kỳ đã bắt đầu ứng dụng các phương tiện không người lái dưới nước (UUV). Từ năm 2017, hải quân Mỹ phát triển nền tảng Orca – một phương tiện không người lái dưới nước siêu lớn (XLUUV) có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau, bao gồm giám sát, vận chuyển hàng hóa dưới biển, chống tàu ngầm, tàu mặt nước, rà phá mìn và tấn công.
Orca do Boeing sản xuất, dựa trên thiết kế Echo Voyager của công ty này, với tính năng module giúp linh hoạt trong việc thay đổi nhiệm vụ. Orca có chiều dài 10,36 m và có thể mang tải trọng 8 tấn.
"Tàu mẹ" Orca đạt tốc độ tối đa 14,48 km/giờ, tốc độ vận hành 6,44 km/giờ nhưng lại có tầm hoạt động ấn tượng, lên tới 12.041 km.
Tàu ngầm không người lái Orca
Boeing đã bàn giao chiếc Orca đầu tiên cho Hải quân Hoa Kỳ vào tháng 12/2023, đánh dấu sự chuyển đổi từ giai đoạn thử nghiệm phát triển sang khả năng hoạt động thực tế. Với tính năng tự động, "tàu mẹ" Orca có thể tự di chuyển từ bến cảng đến đích mà không cần sự can thiệp của con người, giúp giảm chi phí và quy mô vận hành.
Những thách thức cần vượt qua
Một trong những lợi thế lớn của các hệ thống tự động là chi phí rẻ hơn so với các nền tảng có người lái. Tuy nhiên, chương trình Orca đã vượt ngân sách 64% và trễ tiến độ 3 năm so với kế hoạch.
Dù vậy, các thử nghiệm trên biển của Orca diễn ra suôn sẻ, chứng minh độ bền, khả năng hoạt động và tính đáng tin cậy của hệ thống tự động. Những bài học rút ra từ chương trình này sẽ được áp dụng cho các phương tiện không người lái dưới biển trong tương lai.
Hải quân Hoa Kỳ kỳ vọng sẽ có một đội phương tiện không người lái dưới nước ấn tượng, đóng vai trò như các nhân tố bổ sung quan trọng giúp bảo vệ tàu chiến và tàu ngầm có người lái đắt đỏ khỏi các mối đe dọa từ đối phương.
Thế Hải (Theo National Interest)