Tên lửa Nga đổi quỹ đạo tấn công như ma trận, Patriot không kịp trở tay

7 giờ trướcBài gốc

Tên lửa Nga đổi quỹ đạo tấn công như ma trận

Các cuộc tấn công của Nga vào nhà máy sản xuất máy bay không người lái Ukraine trong mùa hè này cho thấy Moscow đã thực hiện nhiều cải tiến đối với các hệ thống tên lửa. Hiện giờ, chúng được thiết kế đặc biệt để xuyên thủng các hệ thống Patriot do Mỹ cung cấp.

Tên lửa đạn đạo Kh-47M2 Kinzhal gắn dưới bụng tiêm kích đánh chặn MiG-31K. Ảnh: Wikipedia

Nga được cho là đã nâng cấp hệ thống tên lửa đạn đạo tầm ngắn Iskander-M có tầm bắn lên tới 500 km và tên lửa đạn đạo phóng từ trên không Kinzhal – có tầm bắn 480 km. Những tên lửa này có thể bay theo quỹ đạo tiêu chuẩn rồi bất ngờ bổ nhào xuống mục tiêu hoặc thực hiện các động tác né tránh và gây nhiễu tên lửa đánh chặn của Patriot. Một quan chức Ukraine cho rằng: “Đây là bước ngoặt lớn đối với Nga”.

Trong bối cảnh Ukraine phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc tiếp nhận tên lửa đánh chặn của phương Tây, các đợt tấn công bằng tên lửa mới nâng cấp của Nga đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các mục tiêu quân sự và cơ sở hạ tầng quan trọng của nước này trước khi mùa đông tới. Nhiều cơ sở sản xuất máy bay không người lái trong và xung quanh Kiev đã bị phá hủy.

Theo các quan chức Ukraine, tỷ lệ đánh chặn mục tiêu đạn đạo của nước này đã giảm từ khoảng 37% vào tháng 8 xuống còn khoảng 6% vào tháng 9/2025 do tên lửa Nga rất cơ động, có thể đổi hướng giữa và cuối đường bay để tránh radar và “qua mặt” hệ thống phòng không.

Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ cho rằng, Nga thực hiện hoạt động nâng cấp tên lửa ít nhất từ tháng 4/2025. “Ukraine đã gặp khó khăn trong việc sử dụng hệ thống phòng không Patriot một cách hiệu quả để chống lại tên lửa đạn đạo mới nâng cấp của Nga, trong đó có những cải tiến cho phép tên lửa của họ thay đổi quỹ đạo và thực hiện các thao tác phức tạp thay vì bay theo quỹ đạo đạn đạo truyền thống".

Một số chuyên gia nhận định, nhiều khả năng Nga đã sửa đổi phần mềm trong hệ thống dẫn đường của tên lửa chứ không phải là thay đổi về kỹ thuật hay cấu trúc. Sự thay đổi này chỉ có thể thực hiện ở tên lửa đạn đạo, sử dụng động cơ rocket để bay theo một quỹ đạo hình cung, phần lớn thời gian bay tuân theo các nguyên tắc vật lý đạn đạo dưới tác động của trường trọng lực Trái Đất. Sau khi động cơ tên lửa ngừng hoạt động, nó tiếp tục hành trình như một vật thể bay tự do, lao xuống mục tiêu với vận tốc cao.

"Bạn có thể lập trình để làm thay đổi giai đoạn bay cuối của tên lửa này", nhà nghiên cứu tên lửa Fabian Hoffman của Đại học Oslo nói với Financial Times. Ông lưu ý, đây là một phần trong chiến lược lâu dài của Nga trong “cuộc chơi thích nghi” để áp đảo hệ thống vũ khí của đối phương kể từ khi xung đột nổ ra vào năm 2022.

Patriot không kịp trở tay

Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống tên lửa đánh chặn Patriot do Mỹ sản xuất để chống lại các cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga. Các hệ thống này được do tập đoàn Raytheon và Lockheed-Martin phối hợp sản xuất. Ukraine thường xuyên chia sẻ dữ liệu tác chiến của hệ thống Patriot với Lầu Năm Góc và các nhà sản xuất Mỹ. Mặc dù dữ liệu đó giúp tinh chỉnh các hệ thống để đối phó với chiến thuật của Nga nhưng một quan chức thừa nhận rằng việc điều chỉnh diễn ra rất chậm chạp và Moscow thường xuyên đi trước một bước trong việc tung ra biện pháp đối phó.

Một số nhà quan sát Ukraine cho rằng, sự chậm trễ trong phản ứng của phương Tây đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Ukraine. Trong những tuần gần đây, các đợt tấn công dồn dập của Nga đã gây thiệt hại cho các cơ sở hạ tầng quan trọng như mạng lưới điện và hệ thống cung cấp nước khi Ukraine chuẩn bị đối mặt với một mùa đông lạnh giá.

Phát biểu với báo chí, Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất của Ukraine Sergiy Kyslytsya cho biết: “Nga tiếp tục nâng cấp đáng kể công nghệ tên lửa Iskander và các tên lửa khác". Ông nhấn mạnh rằng, các đối tác của Ukraine cần phải ngăn chặn dòng chảy linh kiện do phương Tây sản xuất tuồn vào Nga.

Ông Fabian Hoffmann, một nhà nghiên cứu tên lửa tại Đại học Oslo cho biết, các nhà sản xuất thường sử dụng dữ liệu đánh chặn để tinh chỉnh hiệu suất tên lửa và Nga cũng làm như vậy.

Theo nhà nghiên cứu này, tên lửa Iskander-M "có khả năng cơ động rất cao ở giai đoạn cuối”. Thay vì chuyển đổi phần cứng vốn rất tốn kém, Nga chỉ cần thực hiện một vài điều chỉnh đơn giản đối với hệ thống dẫn đường để tên lửa có thể thực hiện thao tác chuyển hướng cơ động vào phút chót, tiếp theo là những cú bổ nhào dốc đứng, áp đảo hệ thống phòng thủ Patriot.

Ông Fabian Hoffmann cho rằng, cuộc xung đột Nga-Ukraine vừa là "cuộc đua thích ứng" về công nghệ, vừa là trò chơi "mèo vờn chuột" nhằm phá hủy hệ thống vũ khí của đối phương.

Tên lửa Kinzhal của Nga, được phóng từ máy bay ném bom chiến lược hoặc máy bay phản lực bay ngoài tầm đánh chặn của Ukraine. Ngoài ra, tên lửa Iskander cơ động cũng là mục tiêu rất khó bắn hạ.

Theo FT, các tên lửa đánh chặn Patriot là loại duy nhất trong kho vũ khí của Ukraine có khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo của Nga, nhưng hoạt động nâng cấp của Moscow đã khiến Patriot trở nên kém hiệu quả hơn. Chưa kể, các hệ thống phòng không Patriot di động của Ukraine - bao gồm radar, trạm điều khiển và bệ phóng - đã bị tấn công liên tục. Một số hệ thống bị hư hại, làm suy yếu mạng lưới phòng không đa tầng của nước này.

Trước đây, Ukraine thường bố trí các hệ thống phòng thủ khác như Iris-T để bảo vệ Patriot, nhưng do các cuộc tấn công liên tục của Nga, Kiev đã mất khá nhiều phương tiện bảo vệ. Ukraine không công khai số lượng hoặc vị trí của các tổ hợp Patriot nhưng giới quan sát cho rằng, nước này có ít nhất 6 tổ hợp đang hoạt động.

Đối với các đơn vị vận hành hệ thống phòng không của Ukraine, bài toán càng trở nên hóc búa. Các khẩu đội Patriot vừa phải theo dõi đường bay của tên lửa đạn đạo, lại vừa phải đối phó máy bay không người lái tấn công một chiều của đối phương trong các cuộc không kích kết hợp.

Khi tên lửa đạn đạo của Nga bắt đầu lao xuống vào những giây cuối cùng, kíp vận hành có rất ít thời gian để ra quyết định đánh chặn. Điều đó buộc các chỉ huy Ukraine phải bố trí lại các hệ thống phòng thủ vốn đang khan hiếm để bảo vệ cơ sở hạ tầng và tổ hợp công nghiệp quốc phòng trước mùa đông.

Hồng Anh/VOV.VN Theo Financial Times, First Post

Nguồn VOV : https://vov.vn/quan-su-quoc-phong/ten-lua-nga-doi-quy-dao-tan-cong-nhu-ma-tran-patriot-khong-kip-tro-tay-post1235017.vov