Thái Nguyên: Đến bản Pác Ngòi khám phá văn hóa Tày cổ

6 giờ trướcBài gốc

Một homestay tại bản Pác Ngòi. Ảnh: Hạnh Phúc.

Sắc xanh non nước hòa cùng văn hóa bản Tày cổ

Từ trung tâm Hà Nội đi về phía Bắc chừng 220 km, du khách sẽ gặp một vùng đất được ví như “viên ngọc xanh giữa lòng đại ngàn” - bản Pác Ngòi, xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên. Tọa lạc bên hồ Ba Bể trong vắt, tựa lưng vào dãy núi đá vôi hùng vĩ, bản làng nhỏ ẩn hiện giữa sương mờ buổi sớm, nơi mỗi nếp nhà sàn, con đường, khúc hát đều mang đậm dấu ấn văn hóa của người Tày.

Bản Pác Ngòi hiện có 97 hộ dân, trong đó 37 hộ làm du lịch cộng đồng. Những ngôi nhà sàn cổ kính, mái lợp lá cọ, sàn gỗ bóng mịn qua năm tháng, mở ra tầm nhìn khoáng đạt ra mặt hồ. Du khách đến đây không chỉ để nghỉ dưỡng, mà còn để sống trọn một ngày như người bản địa, cùng đi chợ, hái rau, giã cốm, thả lưới bắt cá và quây quần bên bếp lửa trò chuyện với chủ nhà.

Bà Hứa Thị Thầm, chủ Homestay Ngọc Trinh, một trong những người làm du lịch đầu tiên của bản từ năm 1999, chia sẻ: “Gia đình tôi hiện có 7 phòng nghỉ được thiết kế giữ nguyên kiến trúc truyền thống của người Tày. Du khách, nhất là khách nước ngoài, rất thích được ngủ nhà sàn, đi thuyền độc mộc trên hồ, đạp xe khám phá quanh bản và tự tay nấu ăn cùng chúng tôi. Có người từng quay lại Pác Ngòi ba, bốn lần chỉ để tìm lại cảm giác yên bình này”.

Không gian trong lành, khí hậu mát mẻ quanh năm cùng cảnh sắc non nước hữu tình khiến Pác Ngòi trở thành điểm đến nghỉ dưỡng lý tưởng. Khi màn đêm buông xuống, tiếng đàn tính và làn điệu Then ngân vang giữa thung lũng, ánh lửa bập bùng soi lên gương mặt rạng rỡ của các chàng trai, cô gái Tày trong điệu múa truyền thống, khiến lòng du khách khó rời.

Ông Hoàng Văn Truyền, Trưởng thôn Pác Ngòi khẳng định: “Người dân trong bản đều thống nhất quan điểm làm du lịch gắn với gìn giữ bản sắc. Mỗi nếp nhà sàn, mỗi lễ hội, món ăn đều mang theo câu chuyện của tổ tiên. Phát triển du lịch giúp bà con có thêm thu nhập nhưng điều quý hơn là giúp thế hệ trẻ trân trọng, gìn giữ văn hóa dân tộc mình”.

Du khách khám phá bản Pác Ngòi. Ảnh: Hạnh Phúc.

Du lịch cộng đồng - hướng đi bền vững của vùng hồ Ba Bể

Sự phát triển của du lịch cộng đồng ở bản Pác Ngòi là kết quả của nhiều năm chuyển mình bền bỉ. Khi một số hộ dân tiên phong mở dịch vụ homestay từ cuối thập niên 1990, ít ai nghĩ rằng nơi đây sẽ trở thành điểm sáng trong bản đồ du lịch miền núi phía Bắc. Giờ đây, Pác Ngòi đã đón hàng nghìn lượt khách mỗi năm, trong đó có nhiều đoàn quốc tế đến từ Pháp, Đức, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Bản sắc văn hóa là nền tảng để người dân phát triển du lịch. Du khách đến Pác Ngòi được nghe kể những huyền tích về hồ Ba Bể, được dạy hát Then, chơi đàn tính, nấu cơm lam và cùng người dân tham gia các lễ hội mùa gặt. Cảnh sắc thiên nhiên cũng là “món quà” quý giá từ hồ Ba Bể mênh mông đến động Hua Mạ, thác Đầu Đẳng, Ao Tiên, tất cả tạo thành quần thể du lịch sinh thái liền mạch.

Ông Nguyễn Chu Thu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên, đánh giá: “Bản Pác Ngòi là mô hình điển hình trong phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn di sản văn hóa dân tộc. Chính sự tham gia chủ động của người dân, với tinh thần làm du lịch bằng cả trái tim, đã giúp nơi đây giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và trở thành thương hiệu du lịch riêng của Thái Nguyên”.

Theo ông Thu, địa phương đang phối hợp với các tổ chức quốc tế và doanh nghiệp lữ hành để nâng cấp hạ tầng du lịch, hỗ trợ đào tạo nghiệp vụ, đồng thời quảng bá hình ảnh Pác Ngòi như một điểm đến trải nghiệm bản sắc Tày tiêu biểu của vùng trung du miền núi Bắc Bộ.

Một trong những yếu tố tạo nên sức hút đặc biệt của Pác Ngòi là ẩm thực. Những món ăn giản dị như cá nướng hồ Ba Bể, lạp xưởng hun khói, xôi ngũ sắc, măng chua, rau rừng… đều mang hương vị khó quên. Du khách có thể tự tay bắt cá cùng người dân, rồi nướng trên than hoa ngay tại sân nhà sàn, thưởng thức trong tiếng suối róc rách và khói lam chiều bảng lảng.

Ông Hoàng Văn Nam, du khách đến từ Hà Nội, chia sẻ cảm nhận sau chuyến trải nghiệm: “Tôi đã đi nhiều vùng du lịch cộng đồng, nhưng Pác Ngòi khiến tôi ấn tượng đặc biệt. Cảnh đẹp thì nhiều nơi có, nhưng ở đây, điều đáng quý nhất là sự chân thành và cách người dân tôn trọng thiên nhiên. Mỗi bữa ăn, mỗi câu chuyện đều khiến tôi thấy mình như một thành viên trong gia đình họ”.

Du khách mua đặc sản bản Pác Ngòi về làm quà. Ảnh: Hạnh Phúc.

Giữ hồn văn hóa Tày trong dòng chảy phát triển mới

Trước xu hướng du lịch xanh và du lịch trải nghiệm, Pác Ngòi được xem là điểm đến hội tụ đủ các yếu tố: thiên nhiên hoang sơ, văn hóa đặc sắc và con người thân thiện. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, việc cân bằng giữa kinh tế và bảo tồn đang là thách thức lớn.

Bà Hứa Thị Thầm cho biết, các hộ làm du lịch trong bản thường xuyên họp bàn, thống nhất về cách đón tiếp, giá dịch vụ, và quan trọng nhất là bảo vệ môi trường. “Chúng tôi vận động du khách không xả rác, sử dụng thực phẩm bản địa, hạn chế nhựa dùng một lần. Mỗi nhà đều giữ gìn cảnh quan sạch đẹp, coi đó là niềm tự hào của bản”, bà nói.

Những năm gần đây, chính quyền xã Ba Bể và tỉnh Thái Nguyên đã đưa Pác Ngòi vào danh mục điểm du lịch cộng đồng trọng điểm, tập trung đầu tư hạ tầng, điện chiếu sáng, đường giao thông và hệ thống xử lý rác thải sinh hoạt. Cùng với đó, các lớp tập huấn nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp, giới thiệu sản phẩm văn hóa được tổ chức thường xuyên cho người dân.

Từ những nỗ lực đó, Pác Ngòi đang dần trở thành điểm đến tiêu biểu trong hành trình khám phá miền sơn cước Thái Nguyên. Buổi sáng, khi sương tan trên mặt hồ, từng mái nhà sàn soi bóng xuống làn nước trong veo, tiếng gà gáy hòa cùng tiếng mái chèo khua nhịp. Cảnh sắc yên bình ấy khiến ai một lần đặt chân đến đều muốn ở lại lâu hơn, để cảm nhận trọn vẹn hồn đất, hồn người nơi bản Tày cổ.

Pác Ngòi không chỉ là nơi du khách đến để nghỉ ngơi, mà là hành trình tìm về cội nguồn văn hóa, để hiểu rằng giữa nhịp sống hiện đại, vẫn có những bản làng âm thầm gìn giữ vẻ đẹp nguyên sơ và tinh thần cộng đồng - những giá trị làm nên sức sống bền bỉ của vùng đất Thái Nguyên hôm nay.

Hạnh Phúc

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/thai-nguyen-den-ban-pac-ngoi-kham-pha-van-hoa-tay-co-d419451.html