Bức tranh toàn cảnh sau sáp nhập
Tính đến tháng 9/2025, Thái Nguyên có 13 hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, bao gồm các tổ chức (Hội Chữ thập đỏ, Hội Khuyến học, Hội Người cao tuổi, Hội Đông y, Hội Văn học Nghệ thuật, Hội Nhà báo, Liên minh HTX... Với đông đảo hội viên trải rộng trên toàn tỉnh. Đây là lực lượng xã hội rộng lớn, góp phần quan trọng trong công tác tuyên truyền, vận động, chăm lo đời sống nhân dân và tham gia xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Các hội được sắp xếp, kiện toàn tổ chức, biên chế theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Năm 2025, HĐND tỉnh Thái Nguyên đã tạm giao 91 biên chế cho các hội đặc thù. Hầu hết các hội duy trì bộ máy hoạt động nền nếp, có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng.
Cũng từ thời điểm này, Ủy ban MTTQ tỉnh Thái Nguyên và các đoàn thể chính trị - xã hội đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các hội quần chúng trong công tác tuyên truyền, nắm bắt dư luận xã hội, vận động hội viên thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước. Hoạt động giám sát và phản biện xã hội được triển khai bài bản, giúp các hội phát huy vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền và nhân dân.
Hội Chữ thập đỏ tỉnh Thái Nguyên tích cực tham gia công tác hỗ trợ người bị thiên tai. Ảnh: Phương Lan.
Nhiều hội đã trở thành điểm sáng trong phong trào thi đua yêu nước, tiêu biểu như: Hội Khuyến học với chương trình “Thắp sáng niềm tin, tiếp sức em tới trường” duy trì liên tục 13 năm; Liên hiệp các Hội KH&KT tổ chức Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh định kỳ 2 năm/lần, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, sáng tạo; Hội Nhà báo và Hội Văn học Nghệ thuật ứng dụng chuyển đổi số, tổ chức các hoạt động chuyên môn trực tuyến, quảng bá tác phẩm rộng rãi hơn…
Bên cạnh những kết quả tích cực, công tác quản lý các hội quần chúng vẫn còn không ít khó khăn như: Một số hội hoạt động chưa thật sự gắn với nhu cầu, lợi ích của hội viên; nội dung sinh hoạt còn hình thức; còn tình trạng trông chờ vào hỗ trợ từ ngân sách nhà nước thay vì phát huy tính tự chủ. Đáng chú ý, nhiều hội có phạm vi và nội dung hoạt động tương đồng, như Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin – Hội Cựu TNXP – Hội Bảo trợ người khuyết tật và Bảo vệ quyền trẻ em, hoặc Hội Nhà báo – Hội Văn học Nghệ thuật.
Sinh hoạt Hội Văn học Nghệ thuật tại xã Định Hóa. Ảnh: TN.
Cánh tay nối dài của Mặt trận
Điều này đặt ra yêu cầu rà soát, sắp xếp lại các hội có chức năng gần nhau, tránh chồng chéo, trùng lặp nhiệm vụ. Ngoài ra, một số hội gặp khó trong công tác nhân sự do thiếu nguồn cán bộ trẻ đáp ứng tiêu chuẩn, độ tuổi, dẫn tới việc tổ chức đại hội nhiệm kỳ chậm hoặc chưa đúng quy định.
Cùng với đó, MTTQ tỉnh kiến nghị Trung ương sớm có hướng dẫn cụ thể về mô hình tổ chức, chế độ biên chế và cơ chế hoạt động của các hội đặc thù sau khi thực hiện Kết luận 174-KL/TW (ngày 04/7/2025 của Bộ Chính trị).
Sau hợp nhất địa giới hành chính, Thái Nguyên đã nhanh chóng ổn định tổ chức, giữ vững vai trò “trung tâm đoàn kết” của Mặt trận. Công tác quản lý, định hướng và phối hợp các hội quần chúng được siết chặt, tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở.
Với phương châm “Tự nguyện – Tự quản – Tự chủ – Hiệu quả”, các hội quần chúng của tỉnh Thái Nguyên đang từng bước khẳng định vai trò là “cánh tay nối dài” của Mặt trận, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong thời kỳ phát triển mới.
Trước yêu cầu mới, MTTQ tỉnh Thái Nguyên xác định ba nhóm giải pháp trọng tâm:
1.Tăng cường vai trò lãnh đạo và kiểm tra của Đảng, chính quyền, bảo đảm các hội hoạt động đúng tôn chỉ, điều lệ.
2. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, chú trọng các phong trào gắn với lợi ích thiết thực của hội viên và cộng đồng.
3. Đẩy mạnh sắp xếp, hợp nhất các hội có chức năng tương đồng, hướng tới tinh gọn bộ máy và sử dụng hiệu quả nguồn lực.
Phương Lan