Theo tờ trình, dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung quy định nâng mức tiền đặt trước trong trường hợp giao đất, cho thuê đất theo quy định của Luật Đất đai nhằm hạn chế tình trạng người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất lợi dụng mức tiền đặt trước quá thấp để tham gia đấu giá nhằm trục lợi. Dự thảo quy định theo hướng nâng mức tiền đặt trước đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất ở cho cá nhân và trường hợp giao đất để thực hiện dự án đầu tư tối thiểu là 20% và tối đa là 50% giá khởi điểm.
Dự thảo nghị quyết cũng quy định xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá trong trường hợp giao đất, cho thuê đất vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá dẫn đến quyết định công nhận kết quả đấu giá bị hủy.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú chủ trì hội đồng thẩm định dự thảo nghị quyết.
Theo đó, người trúng đấu giá bỏ cọc phải bồi thường toàn bộ các thiệt hại phát sinh từ việc tổ chức cuộc đấu giá (giá dịch vụ đấu giá, chi phí tổ chức đấu giá) do phải hủy kết quả đấu giá quyền sử dụng đất để đảm bảo phù hợp với quy định về bồi thường thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ. Việc này nhằm hạn chế tình trạng lợi dụng hoạt động đấu giá tài sản để trục lợi, đồng thời, tăng cường trách nhiệm đối với người trúng đấu giá quyền sử dụng đất.
Bên cạnh đó, dự thảo nghị quyết bổ sung quy định cấm cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất sau khi trúng đấu giá mà bỏ cọc với thời hạn đến 5 năm. Đồng thời, để đảm bảo chặt chẽ, khả thi, phù hợp với thực tiễn của từng vụ việc, dự thảo quy định thời hạn cấm cụ thể đối với từng hành vi vi phạm. Cụ thể, cấm tham gia đấu giá từ 2 năm đến 5 năm đối với trường hợp người trúng đấu giá không nộp tiền trúng đấu giá; cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 3 năm đối với trường hợp người trúng đấu giá nộp không đầy đủ tiền trúng đấu giá.
Tham gia đóng góp ý kiến tại hội đồng thẩm định, đại diện một số bộ, ngành đã bày tỏ quan điểm về việc quy định tỷ lệ đặt cọc trước đây thấp dễ dẫn đến việc người ta thao túng thị trường. Do đó, việc nâng tiền đặt cọc lên mức 20-50% là hợp lý, có thể hạn chế được hệ lụy. Về mức bồi thường thiệt hại, có ý kiến đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Tư pháp) xem xét lại, chỉ nên quy định mở. Đồng thời, cân nhắc quy định cấm tham gia đấu giá trong thời gian dài đối với người trúng đấu giá mà bỏ cọc...; cân nhắc quy định về trường hợp bỏ cọc lần 2 trở lên và nên có chế tài cao hơn.
Kết luận phiên họp hội đồng thẩm định, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đánh giá dự thảo nghị quyết là rất cần thiết nhằm thực hiện chỉ đạo của cấp có thẩm quyền và để hạn chế các trường hợp thao túng, lạm dụng trong đấu giá quyền sử dụng đất đã phát sinh trong thực tiễn, khắc phục những bất cập, vướng mắc. Dự thảo nghị quyết cũng phù hợp với chủ trương, đường lối; bảo đảm tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất… Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo phải có tiếp thu, giải trình đồng thời tiếp tục rà soát để hoàn thiện dự thảo nghị quyết.
Nguyễn Hương