Hoạt động thẩm tra chặt chẽ sẽ giúp các nghị quyết được thông qua với tỷ lệ đồng thuận cao
Các kỳ họp HĐND thành phố gần đây đã chứng minh rõ vai trò quan trọng của hoạt động thẩm tra. Điển hình như ở kỳ họp chuyên đề lần thứ 25, khi UBND thành phố trình NQ phân bổ dự toán chi thường xuyên cho Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025, Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND thành phố đã phân tích kỹ lưỡng, thống nhất với phương án phân bổ, đồng thời yêu cầu sớm rà soát phần kinh phí chưa phân khai để bảo đảm tiến độ giải ngân. Nhờ vậy, NQ vừa tuân thủ nguyên tắc phân bổ vốn, vừa tránh tình trạng lãng phí nguồn lực.
Một ví dụ khác là NQ quy định mức đầu tư, hỗ trợ trong lâm nghiệp. Quá trình thẩm tra, Ban Kinh tế - Ngân sách của HĐND thành phố đối chiếu với quy định của Chính phủ, khẳng định mức hỗ trợ đề xuất phù hợp với khả năng cân đối ngân sách địa phương, qua đó bảo đảm NQ có cơ sở thực tiễn rõ ràng. Hay trong thẩm tra kế hoạch vốn năm 2025, thay vì chỉ dừng ở con số tổng thể, các ban đã cân nhắc kỹ lưỡng từng nhóm nhiệm vụ, ưu tiên cho các lĩnh vực then chốt, như hạ tầng thiết yếu, giáo dục, văn hóa và phòng, chống thiên tai.
Công tác thẩm tra cũng góp phần quan trọng trong việc tạo sự đồng thuận ở nghị trường. Báo cáo thẩm tra được trình bày ngắn gọn, súc tích, chỉ ra những điểm cốt lõi, giúp đại biểu dễ nắm bắt vấn đề để thảo luận. Khi kiến nghị hợp lý, NQ được thông qua với tỷ lệ rất cao. Từ đó, NQ được Nhân dân, cử tri ủng hộ mạnh mẽ.
Một điểm đáng chú ý khác là tính chuyên nghiệp ngày càng cao trong hoạt động thẩm tra. Nếu trước đây báo cáo còn nặng tính hình thức, chủ yếu lặp lại nội dung tờ trình, thì nay đã thay đổi rõ rệt, có số liệu phân tích độc lập, có phản biện mạnh mẽ và kiến nghị rõ ràng. Điều này thể hiện rõ khi HĐND thành phố tiến hành rà soát, sửa đổi các chính sách hỗ trợ nông nghiệp để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (CQĐP2C) vừa được triển khai. Trong bối cảnh Huế đang vận hành mô hình CQĐP2C, những NQ sắp tới sẽ liên quan đến nhiều vấn đề lớn về ngân sách, quy hoạch đô thị, xây dựng cơ chế đặc thù. Tất cả đều đòi hỏi công tác thẩm tra phải chặt chẽ, tránh “lệch pha” giữa chính sách và thực tiễn. Thẩm tra không chỉ là bước hoàn thiện văn bản, mà còn là khâu tạo sự đồng thuận, bảo đảm NQ khi ban hành thực sự trở thành động lực phát triển.
Theo Thường trực HĐND thành phố, các ban HĐND đã chủ động tổ chức khảo sát, thu thập thông tin phục vụ công tác thẩm tra, nhất là đối với những nội dung quan trọng như sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy cấp thành phố, triển khai mô hình CQĐP2C, công tác quy hoạch, bổ sung và điều chỉnh kế hoạch đầu tư công. Báo cáo thẩm tra của các ban được chuẩn bị khách quan, có tính phản biện cao, cung cấp nhiều thông tin giúp đại biểu HĐND thảo luận, chất vấn và quyết định những vấn đề lớn tại kỳ họp. Nhờ đó, các NQ của HĐND thành phố ban hành kịp thời, vừa thể chế hóa chủ trương của Trung ương, vừa tạo hành lang pháp lý để các cấp, ngành triển khai, tăng cường hiệu lực quản lý và thúc đẩy các dự án trọng điểm, liên vùng, góp phần giải ngân hiệu quả nguồn vốn đầu tư công.
Bài, ảnh: Lê Thọ