Tháng 1-2026 sẽ thu phí đường bộ cao tốc Bắc - Nam

2 giờ trướcBài gốc

Trong báo cáo Chính phủ mới đây, Bộ Xây dựng cho biết sẽ tiến hành việc thu phí sử dụng đường bộ cao tốc Bắc - Nam từ tháng 1-2026. Đây là bước triển khai theo đúng nghị quyết của Quốc hội và Luật Đường bộ.

Mức phí và các đoạn sẽ thu

Theo Bộ Xây dựng, hiện đơn vị đã phê duyệt đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ tại các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam.

Các đoạn sẽ thu phí gồm: Mai Sơn – Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 – Nghi Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu, Vĩnh Hảo – Phan Thiết, Phan Thiết – Dầu Giây, Bãi Vọt – Hàm Nghi, Hàm Nghi – Vũng Áng, Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh, Vạn Ninh – Cam Lộ, Hòa Liên – Túy Loan, Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, Hoài Nhơn – Quy Nhơn, Quy Nhơn – Chí Thạnh, Chí Thạnh – Vân Phong, Vân Phong – Nha Trang, Cần Thơ – Hậu Giang và Hậu Giang – Cà Mau.

Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam đang hoàn thiện đầu tư các hạng mục cuối cùng đề tiến hành thu phí. Ảnh: V.LONG

Trong số 18 dự án, chỉ còn bốn đoạn Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, Chí Thạnh – Vân Phong, Cần Thơ – Hậu Giang và Hậu Giang – Cà Mau đang xây dựng, dự kiến hoàn thành cuối năm nay, các đoạn còn lại đã thông xe.

Theo Bộ Xây dựng, riêng đoạn Hòa Liên – Túy Loan và Phan Thiết – Dầu Giây sẽ thu phí 1.300 đồng/PCU/km (PCU là đơn vị quy đổi theo xe con). Các đoạn còn lại áp dụng mức 900 đồng/PCU/km. Phí được tính theo quãng đường thực tế phương tiện lưu thông.

Song song với thu phí, Bộ Xây dựng triển khai thủ tục mở rộng toàn tuyến cao tốc Hà Nội – TP.HCM, chiều dài khoảng 1.144 km, gồm 18 đoạn thành phần. Trong đó có ba đoạn BOT đang khai thác và 15 đoạn đầu tư công. Riêng đoạn Mỹ Thuận – Cần Thơ – Cà Mau chưa xem xét mở rộng do nhu cầu vận tải thấp, điều kiện thi công khó khăn và thiếu vật liệu.

Sau khi mở rộng, Bộ Xây dựng dự kiến ghép việc thu phí giữa các đoạn BOT và các đoạn mở rộng, giao cho nhà đầu tư quản lý, bảo trì để bảo đảm đồng bộ, tối ưu chi phí vận hành.

Vì sao thu phí chậm hơn dự kiến?

Thời điểm thu phí đường bộ cao tốc Bắc - Nam được thực hiện theo Nghị định 130/2024 của Chính phủ về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc.

Nghị định nêu rõ, việc thu phí chỉ được tiến hành sau khi đáp ứng các điều kiện: tuyến đường được thiết kế, xây dựng theo quy chuẩn cao tốc; hoàn thành bàn giao, đưa vào khai thác; có đề án khai thác tài sản được phê duyệt theo quy định pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

Trường hợp đường cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày Luật Đường bộ có hiệu lực (1-1-2025) nhưng chưa đáp ứng các quy định về đường gom, trung tâm điều hành giao thông, trạm dừng nghỉ, hệ thống thu phí điện tử không dừng, công trình kiểm soát tải trọng xe…, thì chỉ được thu phí sau khi hoàn thiện các hạng mục này.

Ông Ngô Lâm (áo trắng), Phó Cục trưởng Cục Đường bộ chỉ đạo các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng trạm dừng nghỉ trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam. Ảnh: N.HỒNG

Thực tế, nhiều dự án thành phần đã đáp ứng điều kiện về thiết kế, thi công và đã được phê duyệt đề án thu phí. Tuy nhiên, các hạng mục như trạm dừng nghỉ, hệ thống thu phí, trung tâm điều hành… còn chưa hoàn thành. Đây là nguyên nhân khiến thời điểm thu phí phải lùi sang năm 2026 thay vì đầu năm 2025 như dự kiến ban đầu.

Cục Đường bộ cho biết tiến độ một số trạm thu phí vẫn chậm, chủ yếu do vướng mắc giải phóng mặt bằng. Nhiều địa phương chưa bàn giao đúng yêu cầu.

Thủ tướng đã chỉ đạo các tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, Kiên Giang khẩn trương bàn giao mặt bằng trong tháng 6-2025. Tuy vậy, đến nay vẫn còn sáu tỉnh chưa hoàn tất gồm: Nghệ An (1 trạm), Quảng Trị (2 trạm), Quảng Ngãi (1 trạm), Khánh Hòa (2 trạm, trong đó một trạm thuộc Ninh Thuận cũ), Lâm Đồng (1 trạm thuộc Bình Thuận cũ) và Đồng Nai (1 trạm).

Nghị định 130/2024 của Chính phủ đã phân ra hai mức thu phí, mức 1 đối với những dự án có bốn làn xe hoàn chỉnh, còn mức 2 được áp dụng cho đoạn chưa đạt chuẩn cao tốc.

Ngoài nguyên nhân từ địa phương, còn có tình trạng nhà đầu tư triển khai chậm. Một số trạm đã ký hợp đồng từ tháng 8-2024 và được bàn giao mặt bằng nhưng tiến độ vẫn ì ạch. Các trạm ký hợp đồng từ tháng 3 đến tháng 4-2025 cũng mới dừng ở khâu chuẩn bị đầu tư, chưa đẩy mạnh thi công.

Một số nhà đầu tư chưa chủ động phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, thậm chí chậm trễ trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Trước thực tế này, lãnh đạo Cục Đường bộ nhiều lần trực tiếp xuống hiện trường và yêu cầu các nhà đầu tư tập trung nhân lực, thiết bị, tăng tốc thi công, hoàn thành công trình dịch vụ công thiết yếu trước ngày 31-12 tới đây, để tiến hành việc thu phí.

Các phương tiện được miễn phí BOT

Nghị định 130/2024 của Chính phủ quy định 10 nhóm phương tiện được miễn phí đường bộ cao tốc.

Cụ thể gồm: xe cứu thương, xe chữa cháy, xe chuyên dùng phục vụ quốc phòng, xe chuyên dùng của lực lượng công an, xe phục vụ tang lễ, đoàn xe có CSGT dẫn đường, xe quân đội tham gia diễn tập và hành quân, xe công an và quân đội sử dụng vé đường bộ toàn quốc, xe hộ đê và phòng chống lụt bão, xe vận chuyển thuốc men và thiết bị đến vùng thảm họa hoặc có dịch bệnh.

Theo Nghị định, phí sử dụng đường bộ cao tốc được xác định dựa trên quãng đường thực tế phương tiện lưu thông (km) và mức phí tương ứng với từng loại phương tiện (đồng/km).

VIẾT LONG

Nguồn PLO : https://plo.vn/thang-1-2026-se-thu-phi-duong-bo-cao-toc-bac-nam-post873397.html