Thành Cổ Loa - Bệ phóng nỏ thần

18 giờ trướcBài gốc

Đại Việt sử ký toàn thư ghi, thành Cổ Loa rộng nghìn trượng (4700m) cuộn tròn như hình con ốc... Ảnh: NVCC

Truyền thuyết về nỏ thần có nhắc đến việc xây thành Cổ Loa, xây lên rồi lại đổ và mãi khi có sự giúp sức của thần Kim Quy thì thành mới xây xong. Chắc chắn sẽ rất nhiều người trong chúng ta đặt câu hỏi, sao xây một cái thành thôi mà cũng phải có sự giúp đỡ của thần thánh?

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thành Cổ Loa xưa thời các vua Hùng hoàn toàn không phải là một cái thành thông thường như mọi người thường nghĩ. Nếu thành Cổ Loa xưa mà còn tồn tại đến ngày nay, chắc chắn phải là một kỳ quan thế giới.

Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ, Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Huy Hiệu chia sẻ nghiên cứu về nỏ thần và Thành Cổ Loa: “Vì thành Cổ Loa xây rất cao 9 vòng nên cao có thể tới 90m, pháo rải đinh rải các đinh nhỏ từ độ cao 30m, mũi tên đồng Cổ Loa lại to hơn nhiều so với đinh từ pháo rải đinh, vậy việc nỏ thần một lần bắn vạn quân là hoàn toàn có thật”.

Kỹ sư Vũ Đình Thanh, người phục dựng nỏ thần cổ thì chia sẻ: Để nỏ thần phát huy sức mạnh hủy diệt, tòa thành phải được xây càng cao càng tốt. Theo miêu tả trong sử sách và ca dao, thành Cổ Loa được gọi là "tòa thành tiên xây", có hình con ốc với 9 vòng xoáy trôn ốc lên cao. Từ độ cao khoảng 90m như Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu chia sẻ thì nỏ thần chỉ cần bắn các mũi tên tiếp lên khoảng 60 mét nữa, cùng với hiệu ứng tự xoay, vận tốc của mũi tên đồng khi chạm mục tiêu có thể lên tới 65m/s, thừa sức xuyên thủng mọi loại giáp sắt của quân Tần.

Kỹ sư Thanh cho hay, căn cứ vào logic kỹ thuật và nhiều cuốn sử sách xưa, có thể thấy thành Cổ Loa xưa vô cùng hoành tráng. Sách "Đại Việt Sử Ký Toàn Thư" ghi rõ: "Đắp thành ở Việt Thường, rộng nghìn trượng (tương đương 4.700 mét), cuốn tròn như hình con ốc, cho nên gọi là Loa Thành, lại có tên là thành Tư Long. Về sau này người nhà Đường gọi là thành Côn Lôn, vì thành rất cao".

Clip mô phỏng bắn nỏ thần từ trên cao:

Kỹ sư Thanh cho rằng, người Việt xưa có thể xây được thành cao như vậy dù không có máy móc hiện đại là nhờ phương pháp xây thành theo hình xoắn ốc, từng vòng một nâng cao dần. Thiết diện của thành càng lên cao càng nhỏ, và toàn bộ kết cấu được xây theo kiểu quanh co, tạo nên sự ổn định và vững chắc cho công trình.

Người đã phục dựng thành công nỏ thần cũng chia sẻ: Khi nhắc đến nỏ thần, ai ai cũng nghĩ ngay đến kỳ tích kỹ thuật sáng chế ra loại nỏ bắn cùng lúc nhiều mũi tên của cha ông ta. Thế nhưng, đó chỉ là một trong hai sáng chế vượt thời đại.

“Sáng chế thứ hai còn quan trọng hơn rất nhiều vì giúp nỏ thần bằng một phát bắn giết được vạn giặc. Đó là cha ông ta đã nghĩ ra cách sát thương khác biệt với toàn thế giới là sử dụng lực hút của trái đất".

Theo nguyên lý này, các mũi tên đồng không giết giặc nhờ lực bắn của dây nỏ, mà nhờ sức hút của trái đất. Các mũi tên đồng được bắn vút lên, rồi rơi nhanh dần đều, và khi đâm vào giặc là lúc vận tốc lớn nhất, tức nỏ thần sát thương mạnh nhất ở khoảng cách xa nhất. Trong khi đó, cung nỏ của địch bắn thẳng, càng xa càng yếu.

Sáng chế vĩ đại này, theo kỹ sư Thanh, gắn liền với hai công nghệ vô cùng tinh vi. Thứ nhất là kỹ thuật gia công mũi tên đồng để khi rơi nhanh dần đều, đầu nhọn luôn hướng xuống đất và mũi tên tự quay quanh trục. Bằng chứng khảo cổ học về các mũi tên đồng Cổ Loa đã xác thực điều này. Thứ hai, và cũng là yếu tố quyết định, là phải xây thành Cổ Loa thật cao để cung cấp năng lượng ban đầu cực lớn cho mũi tên.

Theo kỹ sư Vũ Đình Thanh, kỹ thuật chế tạo mũi tên đồng Cổ Loa còn chỉ ra rằng Triệu Đà không hề biết đến nguyên lý sát thương bằng lực trọng trường của người Việt mà nếu chiếm được Âu Lạc Triệu Đà hẳn phải biết. Thành Cổ Loa hình ốc cao chót vót khác biệt với tất cả các thành bên Trung Quốc còn chứng minh rằng vua trị vì trong thành Cổ Loa chắc chắn không có nguồn gốc Trung Quốc.

Trở về từ chuyến đi tri ân các anh hùng liệt sĩ tại Quảng Trị nhân ngày 27/7, Thượng tướng Hiệu càng thêm thấm thía, và suy ngẫm sâu sắc về lịch sử giữ nước của dân tộc. Theo ông, từ thời các vua Hùng đánh giặc Ân, đánh bại 50 vạn quân Tần, cha ông ta đã liên tiếp giành được những chiến thắng quan trọng, bảo vệ vững chắc mảnh đất cuối cùng của người Việt trước mọi mối đe dọa từ bên ngoài.

Trải qua hàng nghìn năm, lịch sử của dân tộc có lúc bị nhìn nhận khác nhau. Có những cách diễn giải chưa phản ánh đầy đủ tầm vóc và sự hy sinh của các thế hệ đi trước. Vì vậy, việc nghiên cứu, làm sáng rõ các dấu mốc, sự kiện trọng đại, trong đó có vai trò của những công trình như thành Cổ Loa, hay các vũ khí như nỏ thần là điều cần thiết để tôn vinh di sản và cội nguồn văn hiến Việt Nam.

Minh Tuệ/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/doi-song-van-hoa/thanh-co-loa-be-phong-no-than-20250730095844646.htm