Làng điện ảnh Việt không thiếu những đạo diễn tài năng được đào tạo chính quy, chuyên nghiệp, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc họ thành công với những bộ phim của mình làm ra nếu xét về mặt thương mại. Nhưng ngược lại có những người rất thành công trong vai trò đạo diễn với những bộ phim có doanh thu 100 tỉ trở lên dù không được đào tạo chính quy để sau này ra làm đạo diễn.
Lý Hải, Trấn Thành, Thu Trang nằm trong trường hợp này...
Lý Hải - Thu Trang - Trấn Thành là ba đạo diễn có phim ăn khách nhất của điện ảnh Việt - Ảnh: T.V/ghép
Lý Hải xuất thân từ Trường Đại học sân khấu 2, sau khi rời trường anh trở thành diễn viên của một đoàn kịch nói rồi chuyển sang làm ca sĩ một thời gian mới lấn sân qua làm phim.
Trấn Thành theo học Khoa Diễn viên của Trường Sân khấu Điện ảnh TP.HCM, ra trường anh theo đuổi nghề làm người dẫn chương trình kiêm diễn viên hài và rất thành công với lĩnh vực này rồi mới qua làm điện ảnh.
Thu Trang theo học Cao đẳng Sân khấu Điện ảnh TP.HCM (sau là Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM). Ra trường Thu Trang theo nghiệp diễn hài song song với đóng phim... Đến cuối năm 2024 đầu năm 2025, Thu Trang mới chính thức trở thành đạo diễn...
Điểm chung của ba nhân vật kể trên là có một thời gian dài đứng trên sân khấu và tiếp xúc trực tiếp với khán giả, hiểu khán giả và rất gần khán giả. Điều này giúp họ nắm bắt tâm lý người xem, biết họ thích gì và cần gì khi xem một bộ phim. Họ có rất nhiều kinh nghiệm thực tế, biết cách làm việc với đội ngũ chuyên nghiệp, biết kể câu chuyện hấp dẫn và dám đầu tư...
Trấn Thành nổi tiếng với sự quan sát tinh tế và khả năng kể chuyện giàu cảm xúc. Bố gìa là bộ phim đầu tay của Trấn Thành đầu được ra mắt qua phiên bản web drama vào năm 2020. Tiếp tục thành công này, vào năm 2021, Trấn Thành cho ra mắt phiên bản điện ảnh và gặt hái được sự chú ý lớn từ cộng đồng mạng, khi có ý kiến trái chiều về nội dung. Dù có những ý kiến trái chiều, Bố già vẫn ghi dấu ấn với doanh thu 420 tỉ đồng, phá vỡ mọi kỷ lục trước đó của điện ảnh Việt Nam.
Lý Hải có kinh nghiệm làm ca sĩ, diễn viên, đạo diễn MV ca nhạc, từ đó hiểu cách xây dựng một sản phẩm phù hợp với số đông. Serise Lật mặt do Lý Hải biên kịch và đạo diễn là một là ví dụ điển hình. Loạt phim này đã mang lại doanh thu trăm tỉ và tạo một dấu ấn khó quên cho khán giả xem phim.
Thu Trang xuất thân từ diễn viên hài, hơn ai hết cô hiểu rõ cách tạo ra những tình huống vừa hài hước vừa xúc động để thu hút khán giả và tạo được ấn tượng khá tốt với công chúng. Với bộ phim điện ảnh Nụ hôn bạc tỷ ra mắt đầu năm 2025, Thu Trang đã chính thức trở thành nữ đạo diễn Việt đầu tiên có phim chạm mốc doanh thu 200 tỉ.
Rõ ràng các đạo diễn kể trên đều không được đào tạo bài bản về đạo diễn nhưng bù lại họ có nhiều năm kinh nghiệm đứng trước ống kính và tham gia sản xuất nội dung. Họ hiểu cách xây dựng nhân vật, cách diễn xuất chân thật, điều mà nhiều đạo diễn lý thuyết thiếu kinh nghiệm thực tế không dễ làm được. Trấn Thành, Thu Trang, Lý Hải đều từng sản xuất hoặc đầu tư vào các dự án của riêng mình, giúp họ học hỏi và hiểu về quy trình làm phim.
Ngày nay, việc làm phim không còn bị giới hạn bởi con đường đào tạo chính quy. Những đạo diễn giỏi có thể đến từ nhiều hướng khác nhau, miễn là họ có tầm nhìn, khả năng kể chuyện và quản lý một ê kíp làm phim.
Không có nền tảng đạo diễn, nhưng họ biết cách làm việc với đội ngũ chuyên nghiệp. Trấn Thành hợp tác với đạo diễn Vũ Ngọc Đãng trong Bố già để hoàn thiện bộ phim. Lý Hải có ê kíp riêng giúp anh thực hiện Lật mặt theo tiêu chuẩn chuyên nghiệp. Thu Trang kết hợp với các biên kịch, đạo diễn có kinh nghiệm để mang đến sản phẩm chất lượng.
Họ đều kể những câu chuyện dễ chạm đến cảm xúc người xem, không xa rời thực tế. Và cuối cùng họ không ngại mạo hiểm khi tự đầu tư hoặc tìm kiếm nhà đầu tư cho dự án của mình. Điều này giúp họ có quyền chủ động sáng tạo, không bị gò bó bởi các đơn vị sản xuất lớn.
Thành công của một đạo diễn không nhất thiết phải đến từ đào tạo chính quy mà còn phụ thuộc vào tài năng, sự nỗ lực, tinh thần học hỏi và cơ hội thực tế với nghề.
Tiểu Vũ