Kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa ban hành về việc thanh tra công tác quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng, quản lý đầu tư xây dựng và quản lý, sử dụng đất đai tại TP Cần Thơ, đã chỉ ra hàng loạt tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.
Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan chức năng tiếp nhận thông tin đối với sai phạm của Trung tâm xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt tại KCN Thốt Nốt (giai đoạn 3) đối với 3 hợp đồng cho thuê đất của hai doanh nghiệp (Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam ký 2 hợp đồng trong các năm 2010, 2014 và Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải ký hợp đồng năm 2016) để xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.
Thanh tra Chính phủ đề nghị chuyển các vi phạm của Trung tâm xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt sang Cơ quan điều tra. Trong ảnh là KCN Thốt Nốt.
Năm 2006, KCN Thốt Nốt giai đoạn 3 được UBND TP Cần Thơ phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, với tổng diện tích gần 50 ha.
Theo báo cáo của Ban Quản lý các Khu chế xuất và Khu công nghiệp Cần Thơ, để có kinh phí giải phóng mặt bằng và đầu tư hạ tầng kỹ thuật, chủ đầu tư đã ký hợp đồng cho thuê lại đất với 2 tổ chức kinh tế, gồm: Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam và Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải để ứng vốn.
Đối với Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam, gồm: Hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất số ADM.HĐ.0910.036 ký ngày 1/12/2010, với giá trị hợp đồng 449.020 USD và Hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất số 2 ngày 7/5/2014, Hợp đồng tạm ứng tiền để chi trả chi phí bồi thường và giải phóng mặt bằng ký ngày 5/4/2011, với số tiền 2.353.299 USD. Theo đó, đơn giá thuê trả 1 lần với đơn giá ký năm 2010 là 40 USD/m2/50 năm và năm 2013 là 80 USD/m2/50 năm, với tổng diện tích hơn 6 ha.
Trên cơ sở đó, công ty đã 24 lần chuyển tiền thanh toán cho chủ đầu tư, với tổng số tiền hơn 55,6 tỷ đồng. Chủ đầu tư đã 3 lần bàn giao đất cho công ty, với tổng diện tích hơn 6 ha. Tuy nhiên, theo báo cáo của chủ đầu tư, đến nay công ty đã xây dựng nhà máy trên diện tích 4,45 ha.
Còn Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải ký hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất trong KCN vào năm 2016, với giá trị 2.300.000 USD, theo đó đơn giá thuê trả 1 lần là 100 USD/m2/50 năm, với diện tích khoảng 2,3 ha. Trên cơ sở đó, công ty đã 3 lần chuyển cho chủ đầu tư số tiền hơn 52,4 tỷ đồng. Năm 2017, chủ đầu tư đã giao đất cho công ty với diện tích 2,56 ha. Theo báo cáo của chủ đầu tư, hiện nay công ty đã xây dựng nhà máy trên diện tích 2,3 ha.
Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, đến thời điểm thanh tra, Trung tâm xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt chưa được UBND TP Cần Thơ cho thuê đất, chưa đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KCN nhưng đã ký hợp đồng cho thuê lại đất trả tiền một lần cho cả thời gian thuê, với diện tích hơn 7 ha (Công ty TNHH Wilmar Agro Việt Nam với diện tích 4,45 ha và Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải với diện tích 2,56 ha), đã vi phạm quy định tại Điều 90, Điều 149 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 7 Điều 2 Nghị định 17/2006/NĐ-CP, khoản 2 Điều 51 Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Mặt khác, đơn giá tại 3/4 hợp đồng cho thuê lại đất nêu trên chưa được UBND TP Cần Thơ, Sở Tài chính phê duyệt (trừ đơn giá tại Hợp đồng nguyên tắc thuê lại đất số ADM.HĐ.0910.036 ký ngày 1/12/2010), vi phạm quy định tại Điều 6 Nghị định số 142/2005/NĐ-CP và Điều 4 Nghị định số 46/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Các vi phạm này cần chuyển thông tin sang Cơ quan điều tra để xem xét, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Theo giải trình của Trung tâm xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt, số tiền thu được từ việc cho thuê lại đất này là hơn 108 tỷ đồng được sử dụng để bồi thường, giải phóng mặt bằng KCN Thốt Nốt (giai đoạn 3). Do hạn chế về thời gian tiến hành thanh tra và lực lượng mỏng, Đoàn thanh tra của Thanh tra Chính phủ chưa xác định được các khoản thu, chi đối với số tiền nói trên.
Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế, vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai tại Cần Thơ. Trong ảnh, một góc khu tái định cư ở Cần Thơ.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện tại 5 quận, huyện (Ninh Kiều, Cái Răng, Thốt Nốt, Cờ Đỏ và Thới Lai), việc quản lý, sử dụng đất công còn tình trạng cho thuê đất công không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất (quận Thốt Nốt và huyện Cờ Đỏ); đất công bị lấn chiếm, tranh chấp (quận Cái Răng có 35 khu, diện tích 3,76 ha; quận Thốt Nốt có 6 khu, diện tích 2,08 ha) là chưa đúng quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai năm 2013.
Thanh tra Chính phủ cũng kiểm tra ngẫu nhiên công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư tại dự án Khu tái định cư Ninh Kiều do UBND quận Ninh Kiều làm chủ đầu tư. Qua kiểm tra có 2 hồ sơ bồi thường khi xác định tiền bồi thường giá trị quyền sử dụng đất đối với loại đất là cơ sở sản xuất kinh doanh đã không xác định và khấu trừ giá trị theo thời hạn sử dụng đất còn lại, với số tiền bồi thường tạm tính không đúng quy định hơn 1 tỷ đồng. Thanh tra Chính phủ yêu cầu cần phải thu hồi số tiền này nộp về ngân sách nhà nước.
Văn Vĩnh