Trải qua nhiều biến động, sự trồi sụt giá cả của thị trường, đến nay, toàn tỉnh còn khoảng 25.800 ha thanh long, sản lượng đạt 560.000 tấn/năm. Đáng chú ý, mặc dù có sự suy giảm diện tích, nhưng suốt những năm qua, thanh long của tỉnh đã có thương hiệu, được bảo hộ Chỉ dẫn địa lý “Bình Thuận” cho trái thanh long.
Thanh long chín rộ đến thời kỳ thu hoạch
Toàn bộ diện tích trồng thanh long trên địa bàn tỉnh được cấp mã số vùng trồng (MSVT) phục vụ xuất khẩu. Nhất là sản phẩm thanh long đã được xuất khẩu sang 13 nước trên thế giới như: Mỹ, Canada, châu Âu, Trung Đông, Ấn Độ, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Đông Nam Á và chủ yếu là Trung Quốc (chiếm trên 80%)…
Câu hỏi đặt ra là tại sao ngành hàng thanh long của tỉnh “sở hữu” những thế mạnh ấy, nhưng thời gian gần đây lại gặp rất nhiều khó khăn trong tiêu thụ, khiến nhiều nhà vườn, doanh nghiệp phải “cầu cứu”? Theo ông Hà Văn Chiến - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT & BVTV) tỉnh Lâm Đồng: Những năm gần đây, do tình hình tiêu thụ sản phẩm thanh long gặp nhiều khó khăn, một phần diện tích thanh long đã được người dân chuyển sang trồng các cây trồng khác làm giảm diện tích, sản lượng. Cùng với đó, phần lớn số lượng MSVT, cơ sở đóng gói (CSĐG) xuất khẩu thanh long được chuyển giao từ Cục BVTV (nay là Cục TT & BVTV) về địa phương (Sở Nông nghiệp và Môi trường) quản lý.
Do đó, các thông tin chủ sở hữu, địa chỉ... cơ quan quản lý địa phương vẫn chưa có đầy đủ để phục vụ quản lý, giám sát MSVT, CSĐG xuất khẩu. Trong khi đó, hiện tại, đa số các CSĐG thanh long xuất khẩu hoạt động với hình thức cho thuê, mướn kho và phụ thuộc vào giá cả thanh long trên thị trường nên công tác quản lý, giám sát cũng gặp nhiều khó khăn.
Tuần qua, tại buổi làm việc của ông Nguyễn Hoàng Phúc - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường với Hiệp hội thanh long Bình Thuận (tỉnh Lâm Đồng), nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) sản xuất, tiêu thụ thanh long đã nêu và kiến nghị giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc trong tiêu thụ thanh long. Ông Huỳnh Cảnh - Chủ tịch Hiệp hội thanh long Bình Thuận cho biết: Ngành hàng thanh long vẫn đối diện với không ít thách thức.
Đó là yêu cầu kiểm dịch và truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe, chi phí vận tải tăng cao, cũng như sự cạnh tranh quyết liệt từ Thái Lan, Ecuador và Trung Quốc. Điều này đòi hỏi hiệp hội và doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và xây dựng thương hiệu mạnh. Cùng với đó, vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành Thông tư quy định phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật. Từ ngày 1/7/2025 đến nay, đang trong quá trình chuyển tiếp thủ tục, nên các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xuất khẩu thanh long sang châu Âu...
Có mặt tại buổi làm việc, ông Trần Đình Trung - Giám đốc Hợp tác xã thanh long Thuận Tiến (xã Hàm Liêm) chia sẻ: Việc ủy quyền xuất khẩu cũng như giám sát các MSVT do UBND phường, xã quản lý gặp nhiều khó khăn. Do đó, doanh nghiệp, HTX đề xuất đơn vị chức năng tính toán lại việc cấp mới MSVT sau khi sáp nhập đơn vị hành chính; thu hồi MSVT đối với những cơ sở, doanh nghiệp không hoạt động xuất khẩu. Song song đó, chú trọng sản xuất thanh long tiêu chuẩn GlobalGAP; đẩy mạnh xúc tiến thương mại thị trường thanh long trong và ngoài nước.
Để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc và có giải pháp thúc đẩy tiêu thụ thanh long của tỉnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Hoàng Phúc đã giao Chi cục TT & BVTV tỉnh sớm rà soát MSVT và CSĐG. Mặt khác, đề nghị các địa phương đẩy mạnh xây dựng chuỗi liên kết sản xuất đến tiêu thụ thanh long an toàn. Mục đích nhằm gia tăng giá trị nông sản, đáp ứng đa dạng thị trường xuất khẩu…
Kiều Hằng