Thầy giáo tiếng Anh gieo tiếng sáo Mông giữa đại ngàn ở Thanh Hóa

3 giờ trướcBài gốc

XEM CLIP:

Từ tuổi thơ nghèo khó đến tình yêu tiếng sáo

Anh Ly Ly Pó (sinh năm 1985), người dân tộc Mông ở bản Hua Pù (trước thuộc huyện Mường Lát, nay là xã Pù Nhi, tỉnh Thanh Hóa), được bà con và học trò vùng cao thân mật gọi là Pó Ly.

Trước đây, cuộc sống của đồng bào Mông ở bản Hua Pù rất khó khăn, trẻ con thường bữa no bữa đói nên ít ai được đến trường. Trong hoàn cảnh ấy, Pó Ly lại bộc lộ tố chất đặc biệt. Từ nhỏ, anh đã thích đọc sách, tìm tòi các điệu kèn lá, sáo, khèn của dân tộc. Mỗi dịp sinh hoạt cộng đồng, anh đều có mặt, chỉ để được nghe người lớn thổi khèn, thổi sáo và nhảy múa.

Một góc trung tâm xã Pù Nhi. Ảnh: Lê Dương

Ngay từ khi còn là một cậu bé, Pó Ly đã say mê tiếng sáo da diết. Dù không được học nhạc bài bản, cậu vẫn mày mò chặt ống trúc, ống nứa tập thổi theo tai nghe. Mỗi buổi tối sau giờ phụ giúp bố mẹ việc nương rẫy, Pó Ly lại ôm cây sáo tự chế, say sưa luyện từng âm thanh thô sơ. Chính tình yêu ấy đã gieo trong cậu ước mơ một ngày nào đó sẽ thổi được tiếng sáo Mông thật hay, để ai nghe cũng xúc động.

Từ những năm học tiểu học, biết con ham học, bố mẹ Pó Ly đã cố gắng tạo điều kiện để anh đến lớp. Lên bậc THCS, dù phải đi bộ hơn 3 km băng rừng để xuống trung tâm xã Pù Nhi học chữ, Pó Ly vẫn kiên trì không bỏ buổi nào.

Năm 2001, anh thi đỗ vào Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh. Tại đây, anh ý thức được rằng phải học thật giỏi để sau này có cơ hội học đại học, trở thành thầy giáo đem “cái chữ” về cho bản làng. Pó Ly không chỉ học tốt, liên tục được nhận giấy khen của nhà trường, mà còn tham gia cộng tác với Chương trình tiếng Mông của Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh với vai trò biên dịch viên, phát thanh viên.

Thầy Ly Ly Pó đang thể hiện tiếng sáo Mông. Ảnh: Lê Dương

Bên cạnh thành tích học tập, Pó Ly còn là hạt nhân tiêu biểu trong phong trào văn hóa - văn nghệ của trường. Những năm tháng ấy cũng là lúc anh hiện thực hóa niềm đam mê âm nhạc, giới thiệu đến thầy cô và bạn bè những làn điệu đặc sắc của người Mông qua cây sáo tự tay mình làm. Trong trang phục truyền thống, tiếng sáo của Pó Ly trở thành tiết mục ấn tượng trong các chương trình văn nghệ và sự kiện lớn của trường.

Sau này, khi theo học ngành Sư phạm tiếng Anh tại Trường Đại học Hồng Đức, Pó Ly vẫn tiếp tục gắn bó với tiếng sáo. Anh mang theo cây sáo Mông biểu diễn trong nhiều hoạt động văn nghệ của trường, giao lưu cùng sinh viên trong nước và sinh viên Lào. Tiếng sáo trong trẻo, mộc mạc của anh luôn nhận được sự yêu thích nồng nhiệt.

Sau mỗi giờ lên lớp thầy Pó Ly lại dạy sáo cho các em trong bản. Ảnh: Lê Dương

Giữ hồn văn hóa Mông nơi bản cao

Tốt nghiệp, Pó Ly trở về quê hương làm giáo viên tiếng Anh tại một trường vùng cao. Trên bục giảng, thầy Pó tận tụy truyền đạt tri thức, khuyến khích học trò học ngoại ngữ để mở rộng thế giới. Nhưng sau giờ dạy chữ, anh lại trở thành “người thầy của bản làng”, dạy sáo miễn phí cho trẻ nhỏ.

“Tiếng sáo Mông là linh hồn của đồng bào mình. Nếu các em nhỏ không còn biết thổi sáo, thì sau này tiếng sáo có thể chỉ còn lại trong ký ức,” thầy Pó tâm sự.

Ban đầu, chỉ có vài đứa trẻ tìm đến. Thấy các em chưa cảm nhận hết nét văn hóa của dân tộc, mỗi chiều sau giờ dạy học, thầy Pó lại mang sáo ra mỏm đá cao giữa làng thổi những giai điệu Mông. Tiếng sáo vang vọng dần thấm vào lòng lũ trẻ, rồi từng em tìm đến xin thầy dạy. Đến nay, nhiều em nhỏ trong bản đã biết thổi sáo, kèn lá.

Tiết mục "Tiếng sáo xuống chợ" của Pó Ly đạt Huy chương Bạc trong Hội diễn toàn quốc Đàn, hát dân ca ba miền.

“Ngoài dạy kỹ thuật, tôi còn kể cho các em nghe về ý nghĩa của từng khúc nhạc: sáo gọi bạn, sáo trong ngày hội xuân, hay những giai điệu gắn liền với đời sống tinh thần của người Mông. Nhờ thế, các em thêm tự hào và gắn bó với văn hóa dân tộc mình”, thầy Pó Ly chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở việc dạy và truyền cảm hứng, thầy Pó còn tích cực tham gia các cuộc thi biểu diễn nhạc cụ dân tộc ở huyện, tỉnh và quốc gia. Với kỹ năng điêu luyện và phong cách biểu diễn giàu cảm xúc, anh đã giành được nhiều giải thưởng cao.

Tại Hội diễn toàn quốc “Đàn hát dân ca ba miền” năm 2021, tiết mục độc tấu sáo “Tiếng sáo xuống chợ” của Pó Ly đã giành Huy chương Bạc. Thành tích này không chỉ là niềm tự hào của riêng thầy, mà còn của cả cộng đồng người Mông vùng cao Thanh Hóa.

Thầy Pó Ly bên gia đình nhỏ. Ảnh: Lê Dương

Theo thầy Pó Ly, việc gìn giữ và phát huy tiếng sáo Mông là vô cùng quan trọng, nhất là đối với thế hệ trẻ hôm nay. “Mình học được thì phải dạy lại cho các em. Mai này, khi các em lớn lên, chính các em sẽ dạy tiếp cho con cháu, để tiếng sáo không bao giờ mất đi”, thầy chia sẻ.

Nhờ có thầy, nhiều em nhỏ vùng cao vốn rụt rè nay trở nên tự tin, hứng thú với văn nghệ.

“Tiếng sáo Mông không chỉ là âm nhạc, mà còn là cầu nối văn hóa. Tôi mong rằng sau này, học trò của mình có thể mang tiếng sáo đi xa hơn, để bạn bè bốn phương hiểu và yêu hơn văn hóa của người Mông”, thầy Pó bày tỏ.

Lê Dương

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/thay-giao-tieng-anh-gieo-tieng-sao-mong-giua-dai-ngan-o-thanh-hoa-2432891.html