Thấy lá mùi già là thấy Tết

5 giờ trướcBài gốc

1. Ông Luân dáng người thấp nhỏ. Mới ngoài 60 tuổi mà thoạt nhìn ai cũng ngỡ ông đã tuổi 70. Dân đi chợ cóc nơi này đã bao năm quen với hình ảnh người đàn ông lam lũ vừa dắt lại như vừa đẩy chiếc xe đạp cà tàng. Ông Luân đi bán lá mùi già.

Gánh hàng rong mùi già của ông Luân

Nghe nói nhà ông Luân ở làng Sủi, xã Phú Thị, đấy là tên nôm chứ thực ra làng Sủi có tên gọi là thôn Phú Thụy, xã Phú Thị, huyện Gia Lâm. Cũng nghe nói ở xã Phú Thị có cánh đồng chuyên trồng cây rau mùi ở ngoài bãi bờ Nam sông Đuống, cung cấp gia vị cho các chợ nội thành. Về mùa này, tức là dịp cuối năm, những cánh đồng trồng rau mùi sau khi đã thu hoạch thì được người nông dân chăm bón lại. Họ không nhổ bỏ cây mùi đi mà để cho nó tiếp tục mọc cao lên chừng 1m và già đi.

Người dân có 2 cách sử dụng những cây mùi đã già ấy. Một là thu hoạch rồi bán cho cánh hàng rong như ông Luân chẳng hạn. Những gánh mùi già rong ruổi khắp phố phường vào tháng cuối năm bởi người Hà Nội có thói quen đun loại cây này làm nước tắm và lau chùi, tẩy rửa đồ đạc đón Tết. Cách thứ hai là thu hoạch cây mùi già để chưng cất tinh dầu rồi bán đi các chợ. Cái hay của tinh dầu mùi là nếu bảo quản tốt thì có thể giữ được lâu. Dân phố cổ hay có thói quen mua nước tinh dầu mùi đem về dùng dần quanh năm. Dù bây giờ cuộc sống ngày càng hiện đại, có bao nhiêu loại nước hoa, nước thơm, hay sữa tắm đủ loại, nhưng chắc chắn không thể sánh bằng thứ hương thiên nhiên của cây mùi già.

Ông Luân chầm chậm vừa dắt, vừa đẩy chiếc xe đạp cà tàng của mình với mớ mùi già từ phố này qua phố khác. Những người quen mặt ông cho hay: “Hoàn cảnh gia đình ông ấy khó khăn lắm. Vợ bị tai biến đã mấy năm nay nên chỉ quanh quẩn việc vặt trong nhà. Chuyện kiếm tiền đều trông vào chiếc xe chất đầy mùi già bán rong khắp nội thành. Vào những ngày nghỉ hay giáp Tết, khi cậu con trai út đang học THPT được nghỉ và cùng bố đi bán rong thì còn khá, không thì…”.

2. Tôi ghé vào gánh hàng rong của ông Luân, trước là hỏi mua mấy bó mùi già về cho gia đình, sau là hỏi han tình hình gia cảnh. Người đàn ông làng Sủi ấy nếu tính theo tuổi thì ít hơn tôi gần chục năm, nhưng nhìn vẻ bề ngoài lại già hơn tôi. Ông Luân chân chất, thật thà, tôi hỏi việc “buôn bán” của ông thì được biết: “Từ tháng mười ta, tôi đã ra ngoài bãi sông Đuống để mua cây mùi già. Mỗi lần mua cũng không nhiều lắm, chỉ dám chất đủ chiếc xe đạp của mình thôi”. Tôi lại hỏi thêm: “Một ngày bán rong thế này ông thu nhập thế nào?”. Ông Luân thật thà: “Trừ 200 nghìn tiền vốn thì đi bán rong lãi cũng được tầm 500 nghìn”. Tôi cười động viên: “Thế là gia đình ông có cái Tết tươm rồi”.

Từ cánh đồng mùi già ngoài bãi sông Đuống đạp xe vào nội thành cũng gần 20 cây số, ông Luân cùng những người bán cây mùi già rong phải dậy từ sáng sớm. Chừng 7h là họ đã xuất hiện trên phố, vừa dắt vừa đẩy xe vì có như thế thì mới “gặp đâu bán đấy”, chứ đạp xe vù vù nhỡ có ai gọi mua thì làm sao nghe thấy được. Thành ra những người bán mùi già rong như ông Luân mỗi ngày cũng phải đi bộ chặng đường tương đương từ bãi sông Đuống vào nội thành. Tôi hỏi nhỏ: “Ông đi bán rong như vậy có mệt lắm không?”. Ông Luân trả lời: “Cũng mệt chứ, nhưng bán được hàng là hết mệt thôi”.

3. Dân phố cổ Hà Nội thích lau chùi đồ đạc bằng nước lá mùi già. Trong 3 ngày Tết, hương thơm của lá mùi cứ phảng phất khắp nhà. Cũng phải nói thêm rằng, cây mùi già có mùi hương thật dễ chịu. Đó là thứ hương đồng nội, thứ hương dân dã, bền và thích hơn thứ hương của mỹ phẩm. Chẳng ai biết tục tắm tất niên bằng nước mùi già có từ bao giờ, chỉ biết cứ mỗi độ chuẩn bị đón Tết là những gánh hàng, những chiếc xe đầy ắp mùi già lại xuất hiện trong các phiên chợ Tết của làng quê đến ngõ ngách nơi phố thị. Giá mùi già rất rẻ, chỉ cần 20 nghìn là có được 4 nắm, cả nhà dùng thoải mái suốt mấy ngày Tết. Cây mùi già mua về phải rửa sạch rồi cho vào nồi đun sôi. Dăm bó mùi mà đã đủ tắm cho cả nhà, hương tỏa ra thơm ngát, ấm áp, tinh khiết, nhẹ nhàng khắp cơ thể, lại còn lan ra cả ngõ mỗi khi người vừa được tắm nước lá mùi già thong dong dạo phố.

Các cụ hay bảo, tắm nước mùi già thì mọi buồn phiền, lo lắng trong năm cũ sẽ được gột bỏ

Các cụ hay bảo, tắm nước mùi già thì mọi buồn phiền, lo lắng trong năm cũ sẽ được gột bỏ, chỉ còn lại cảm giác sảng khoái, dễ chịu để đón năm mới với những dự cảm tốt lành.

Nguyễn Trọng Văn

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/thay-la-mui-gia-la-thay-tet-post601528.antd