Thế giới chìm trong khủng hoảng nhựa, thiệt hại sức khỏe 1.500 tỷ USD/năm

5 giờ trướcBài gốc

Mỗi năm, thiệt hại sức khỏe do nhựa gây ra ước tính lên đến 1.500 tỷ USD mỗi năm tại 38 quốc gia. Ảnh minh họa

Theo báo cáo, sản lượng nhựa đã tăng hơn 200 lần kể từ năm 1950 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng gần gấp 3 vào năm 2060, vượt mốc một tỷ tấn mỗi năm.

Dù nhựa có nhiều ứng dụng thiết yếu, thì phần lớn mức tăng gần đây đến từ nhựa dùng một lần như chai nhựa và hộp đựng thức ăn nhanh.

Báo cáo chỉ ra rằng nhựa là "mối đe dọa nghiêm trọng, ngày càng gia tăng và chưa được nhận thức đầy đủ" đối với cả con người và hành tinh, gây hại ở mọi giai đoạn vòng đời, từ khai thác nhiên liệu hóa thạch, sản xuất, sử dụng đến thải bỏ. Hiện nay, chỉ có chưa đến 10% lượng nhựa toàn cầu được tái chế.

Trẻ nhỏ là đối tượng dễ tổn thương nhất

Hiện tại, khoảng 8 tỷ tấn nhựa đang gây ô nhiễm khắp hành tinh, từ đỉnh Everest đến đáy đại dương. Vi nhựa đã được tìm thấy trong máu người, sữa mẹ, nhau thai, não bộ, tinh dịch và tủy xương.

Những hạt nhựa li ti này xâm nhập qua thực phẩm, nước uống và không khí, được cho là liên quan đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim, cũng như nhiều nguy cơ sức khỏe khác vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn.

Theo nhóm tác giả, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Tiếp xúc với một số hóa chất trong nhựa có thể làm gia tăng nguy cơ sảy thai, sinh non, thai chết lưu, dị tật bẩm sinh, suy giảm chức năng phổi, ung thư thời thơ ấu và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản khi trưởng thành.

Nhựa chứa hơn 16.000 loại hóa chất, từ chất độn, chất nhuộm màu đến chất chống cháy và chất ổn định, trong đó nhiều chất chưa được công bố rõ ràng.

Một số hóa chất như PBDE, BPA và DEHP đã được chứng minh là độc hại, với thiệt hại sức khỏe ước tính lên đến 1.500 tỷ USD mỗi năm tại 38 quốc gia.

Cần hiệp ước toàn cầu có ràng buộc

Dù ngành công nghiệp nhựa và các quốc gia sản xuất dầu mỏ cho rằng nên tập trung vào tái chế thay vì hạn chế sản xuất, báo cáo nhấn mạnh rằng thế giới không thể “tự tái chế” để thoát khỏi khủng hoảng nhựa.

Nhựa khác với giấy, thủy tinh hay kim loại ở chỗ cấu trúc hóa học phức tạp, khiến việc tái chế trở nên khó khăn và kém hiệu quả. Trong khi đó, quá trình sản xuất nhựa tiêu tốn nhiều năng lượng, thải ra tới 2 tỷ tấn CO₂ mỗi năm.

Hơn nữa, một nửa lượng rác thải nhựa trên toàn cầu không được xử lý, trong đó phần lớn bị đốt ngoài trời, làm gia tăng ô nhiễm không khí và nguy cơ bệnh tật.

Bản đánh giá được công bố trước vòng đàm phán cuối cùng của tiến trình xây dựng Hiệp ước Toàn cầu về Nhựa có tính ràng buộc pháp lý. Tuy nhiên, tiến trình này đang vấp phải chia rẽ sâu sắc giữa hơn 100 quốc gia ủng hộ hạn chế sản xuất nhựa và một số quốc gia dầu mỏ phản đối mạnh mẽ.

“Nhựa không rẻ, nó gây ra cái giá rất đắt cho sức khỏe và môi trường. Chúng ta có trách nhiệm đạo đức phải hành động,” Giáo sư Philip Landrigan, bác sĩ nhi khoa và nhà dịch tễ học tại Đại học Boston, người đứng đầu nhóm tác giả nhận định.

Ông cho biết điều bắt buộc là hiệp ước về nhựa phải bao gồm các biện pháp bảo vệ sức khỏe con người và hành tinh.

N.THANH

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/doi-song/the-gioi-chim-trong-khung-hoang-nhua-thiet-hai-suc-khoe-1500-ty-usdnam-158767.html