Thêm sức mạnh giảm tác hại thuốc lá

4 giờ trướcBài gốc

Tình hình sử dụng thuốc lá đang ở mức báo động và gây ra các tác động tiêu cực cho xã hội và nền kinh tế. Hiện, các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia y tế, kinh tế và đại diện các tổ chức quốc tế đang tích cực thảo luận, đánh giá tác động của chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng này. Từ đó, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá và vẫn tạo nên nguồn tài chính hỗ trợ các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) tại Việt Nam.

Thuốc lá điếu nhập lậu bị thu giữ. Ảnh: Trần Trung/BNEWS/TTXVN

Việt Nam hiện là một trong những quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc lá cao nhất trên thế giới. Theo thống kê từ Bộ Y tế, Việt Nam xếp hạng thứ 15 về mức độ tiêu thụ thuốc lá với khoảng 15,3 triệu người hút thuốc trực tiếp. Đồng thời, hàng triệu người khác cũng phải chịu ảnh hưởng từ khói thuốc thụ động; trong đó, trẻ em và phụ nữ - những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất.

Tác động của việc sử dụng thuốc lá không chỉ dừng lại ở sức khỏe cộng đồng mà còn gây ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế quốc gia. Mỗi năm, có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Nếu không có các biện pháp kiểm soát hiệu quả, con số này dự kiến sẽ tăng lên 70.000 người vào năm 2030. Do đó, vấn đề giảm thiểu tỷ lệ sử dụng thuốc lá tại Việt Nam trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh Việt Nam đang phải đối diện với các thách thức về sức khỏe do thuốc lá, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá đã được xác định là một công cụ quan trọng nhằm kiểm soát tỷ lệ sử dụng các mặt hàng này.

Thuế tiêu thụ đặc biệt không chỉ đóng vai trò trong việc kiềm chế tỷ lệ tiêu dùng mà còn tạo ra một nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả của chính sách này, cần có sự đánh giá và phân tích toàn diện về tác động vi mô của thuế đối với người tiêu dùng và các nhóm dân cư khác nhau.

Ông Đào Thế Sơn, Chuyên gia Tổ chức Y tế cộng đồng toàn cầu (Vital Strategies) cho biết: Một chính sách thuế thuốc lá hợp lý có thể ngăn chặn tác hại của thuốc lá đối với sự phát triển kinh tế và xã hội của Việt Nam. WHO khuyến nghị Việt Nam áp dụng một hệ thống thuế tiêu thụ đặc biệt hỗn hợp với thuốc lá, bằng cách bổ sung thuế tuyệt đối trên mức thuế theo tỷ lệ hiện có, nhằm đạt các mục tiêu giảm tiêu thụ thuốc lá quốc gia và tạo thêm nguồn thu ngân sách chính phủ.

Để đạt được điều này, thuế tuyệt đối nên được áp ở mức cao tối ưu nhất có thể, nhưng không dưới 5.000 đồng/bao vào năm 2026 và 15.000 đồng/bao vào năm 2030.

WHO còn khuyến cáo rằng, thuế tuyệt đối nên được tăng một cách thường xuyên, với mức tăng tương đương với mức lạm phát và mức tăng thu nhập, để góp phần ngăn chặn sự bắt đầu hút thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo. Hơn nữa, cũng cần cân nhắc mức thuế tuyệt đối cao hơn nữa để có thể đạt được các mục tiêu của Chương trình Sức khỏe Việt Nam và mục tiêu SDG vào năm 2030.

Bằng chứng toàn cầu cho thấy, tăng thuế thuốc lá không có tác động tiêu cực đến việc làm cũng như với nền kinh tế rộng hơn. Ngược lại, việc tăng thuế thuốc lá cũng khiến người tiêu dùng chi tiêu cho các hàng hóa và dịch vụ khác thay vì thuốc lá.

Ngọc Quỳnh/BNEWS/TTXVN

Nguồn Bnews : https://bnews.vn/them-suc-manh-giam-tac-hai-thuoc-la/353684.html