Thí điểm thị trường tài sản mã hóa: Không 'có cửa' cho gian lận, rửa tiền

6 giờ trướcBài gốc

Tạo sân chơi hợp pháp

Chia sẻ tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam lần thứ 3, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho biết, Việt Nam hiện có khá nhiều người đầu tư tài sản mã hóa, trong đó chủ yếu là Bitcoin và một số tiền mã hóa khác.

Cụ thể, vị chuyên gia này dẫn số liệu 21 triệu người Việt Nam đang đầu tư Bitcoin và các đồng tiền mã hóa khác trên các sàn nước ngoài, con số này chiếm khoảng 21% dân số và nếu so số lượng người “chơi” với tổng dân số, thì Việt Nam đứng thứ 3 thế giới. Đặc biệt, theo thống kê, người “chơi” chủ yếu là giới trẻ, từ 25 - 34 tuổi. Theo thống kê, số tiền người Việt Nam giao dịch hằng năm khoảng 104 tỷ USD, chủ yếu ở các sàn nước ngoài, rất lãng phí. Tại sao 104 tỷ USD này không quay về Việt Nam để đầu tư, kinh doanh, để thu thuế?

Nhiều công ty, doanh nghiệp công bố tham gia thị trường tài sản mã hóa.

“Trước tình trạng này, đương nhiên, chúng ta phải kiểm soát, không để lãng phí nguồn lực. Nghị quyết 05 ra đời sẽ giúp thu hút dòng tiền đầu tư lớn, đồng thời cũng giải tỏa được áp lực của nhà đầu tư khi đầu tư ở các sàn nước ngoài, rủi ro luôn rình rập và không được bảo vệ”, ông Lực lý giải.

Nhấn mạnh thêm, TS. Cấn Văn Lực chia sẻ, công nghệ blockchain sẽ mã hóa được rất nhiều loại tài sản như chứng chỉ chứng khoán, số đỏ, sổ hồng, thậm chí cả những dự án âm nhạc, phim, sở hữu bản quyền, sở hữu trí tuệ… "Chúng ta sẽ mã hóa được rất nhiều tài sản, giúp huy động vốn nhanh mà không cần qua trung gian. Đẩy mạnh áp dụng blockchain rất tốt, nhưng không nhầm lẫn với chuyện như thế nghĩa là ta đang cổ xúy cho người dân, nhà đầu tư chuyển từ đầu tư các lĩnh vực khác như chứng khoán sang chơi bitcoin, rất nguy hiểm", ông Lực nhấn mạnh.

Theo quy định tại Nghị quyết 05, muốn được cấp phép hoạt động, sàn giao dịch tài sản mã hóa phải đáp ứng nhiều điều kiện khắt khe, trong đó có vốn tối thiểu 10.000 tỷ đồng - con số vượt ngoài khả năng huy động của phần lớn fintech. Đồng thời, mọi giao dịch tiền mã hóa tại Việt Nam chỉ được phép thông qua sàn do Bộ Tài chính cấp phép. Nhà đầu tư đang giao dịch trên sàn quốc tế cần chủ động chuyển tài sản về sàn trong nước khi hệ thống chính thức đi vào hoạt động. Sau 6 tháng, nếu vẫn giao dịch trên nền tảng không hợp pháp, cá nhân có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các chuyên gia nhận định, bấy lâu nay, nhiều sàn nước ngoài vẫn âm thầm hoạt động ở Việt Nam, gồm cả sàn hợp pháp và sàn lừa đảo. Việc có khung pháp lý rõ ràng sẽ giúp thanh lọc thị trường: Chỉ sàn được Bộ Tài chính cấp phép mới tồn tại. Chuyên gia tài chính Phan Dũng Khánh cho rằng, Việt Nam có cộng đồng sở hữu tài sản số lớn, nhiều người sẵn sàng nộp thuế, mong muốn một sân chơi hợp pháp để được bảo vệ. Việc thành lập sàn chính thức không chỉ thu hút cộng đồng hiện hữu, mà còn lôi kéo thêm nhiều nhà đầu tư mới. Ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), nhấn mạnh, quy định mới sẽ giúp dòng chảy tài sản mã hóa được minh bạch, chấm dứt các hình thức gọi vốn kín hứa hẹn lợi nhuận 20-30%.

Sàn chui rút lui, chính danh lộ diện

Được biết, ngay khi Nghị quyết 05 có hiệu lực, một số tài sản số thông báo dừng cung cấp dịch vụ cho nhà đầu tư Việt Nam. Có thể ví dụ như Coin98 Wallet cho biết, để tuân thủ quy định mới, từ ngày 12/9 đã tạm ngừng phục vụ công dân và người cư trú tại Việt Nam. Các kênh cộng đồng tiếng Việt cũng dừng cập nhật, nhưng quyền sở hữu tài sản của người dùng không bị ảnh hưởng. Với mô hình ví không lưu ký, tài sản vẫn thuộc quyền kiểm soát trực tiếp của khách hàng. Tương tự, tại KyberSwap - sàn DEX từng được kỳ vọng trở thành “kỳ lân” blockchain của người Việt, nhiều nhà đầu tư cũng phản ánh không thể truy cập...

Ngược lại với xu hướng trên, nhiều công ty chứng khoán và ngân hàng lớn đã công bố kế hoạch tham gia thành lập pháp nhân vận hành sàn giao dịch tài sản số. Trong số này, có Ngân hàng Quân đội (MB), Chứng khoán Kỹ thương (TCBS), Chứng khoán SSI, Chứng khoán VPBank (VPBankS), Chứng khoán HD, Chứng khoán VIX, Công ty cổ phần Đầu tư HVA… Mới nhất, CTCP Chứng khoán HD (HDS) lấy ý kiến cổ đông về phương án chào bán 365 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu nhằm tăng vốn điều lệ lên hơn 5.100 tỷ đồng.

HDS dự kiến chi 1.470 tỷ đồng góp vốn thành lập Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa HD và sẽ triển khai sau khi nâng vốn điều lệ đạt 10.000 tỷ đồng. Trước đó, nhiều công ty chứng khoán lớn đã sớm rót vốn thành lập doanh nghiệp vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa, như CTCP Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Việt Nam Thịnh Vượng (CAEX) được thành lập với vốn điều lệ 25 tỷ đồng, trong đó VPBankS góp 11% vốn…

Trước làn sóng gia nhập thị trường rầm rộ của các doanh nghiệp, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho biết, việc các ngân hàng và doanh nghiệp háo hức với lĩnh vực này là dễ hiểu bởi tiềm năng lớn. Tuy vậy, ông nhấn mạnh, đây sẽ là sân chơi được Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt, không có “cửa” cho gian lận, rửa tiền hay chuyển vốn ra nước ngoài vô tội vạ.

Trong khi đó, đại diện VBA thì cho rằng Nghị quyết 05 tạo ra một thị trường minh bạch, hạn chế hoạt động lừa đảo tài chính, nên các "nhóm kín" sẽ không còn là điều đương nhiên. Còn với những công ty đang thành lập, yếu tố cốt lõi để đánh giá hiệu quả sau 5 năm thí điểm là các đơn vị cung cấp dịch vụ có “sống sót” được hay không. Điều quan trọng là các sàn được cấp phép tại Việt Nam phải chứng minh được 3 điều: Tuân thủ pháp luật, duy trì khách hàng và xây dựng đội ngũ vận hành. Khi họ tồn tại, cơ quan quản lý mới có dữ liệu và kinh nghiệm để xây dựng một bộ luật hoàn chỉnh.

Hà An

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/khoa-hoc-quan-su/thi-diem-thi-truong-tai-san-ma-hoa-khong-co-cua-cho-gian-lan-rua-tien-i783396/