Thị trường chứng khoán chờ 'tiền' và 'hàng' mới sau thông tin về nâng hạng

16 giờ trướcBài gốc

FTSE Russell chính thức thông tin về việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp (ngày 8/10), đây không phải là đích đến, mà là sự khởi đầu cho một chặng đường phát triển mới.

Tại sự kiện Đối thoại "Tiền mới, hàng mới và cơ hội trên thị trường mới nổi" do Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán Việt Nam tổ chức ngày 23/10, các nhà quản lý, chuyên gia và thành viên thị trường đã chỉ ra những cơ hội và thách thức để hiện thực hóa khát vọng đưa thị trường vốn Việt Nam vươn tầm quốc tế.

“Tiền mới” ở đâu và “hàng mới” là gì?

Sau 25 năm hình thành và phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã thực sự trưởng thành, chính thức bước vào sân chơi toàn cầu với những yêu cầu khắt khe hơn về dòng vốn chuyên nghiệp và quy mô lớn. Cùng với những kỷ lục về thanh khoản, số lượng tài khoản mở mới và chỉ số VN-Index hướng đến mốc 1.800 điểm. Theo đó, câu chuyện trọng tâm giờ đây không chỉ là hạ tầng công nghệ mà còn là bài toán về “tiền mới” và “hàng mới” – nền tảng cốt lõi để thu hút và giữ chân dòng vốn trong dài hạn.

Đưa ra một góc nhìn đa chiều về động lực tăng trưởng của thị trường trong giai đoạn tới, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng Công ty Chứng khoán SSI, cho rằng câu chuyện mà các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhất chính là tăng trưởng của Việt Nam. Để GDP có thể tăng từ mức trung bình gần 7% lên 8%-10% trong tương lai, động lực phải đến từ thị trường vốn, bởi dư địa chính sách tiền tệ qua kênh ngân hàng không còn nhiều khi tỷ lệ tín dụng/GDP đã ở mức rất cao, gần 150%.

Phân tích về nguồn “tiền mới,” ông Hưng chỉ ra dòng vốn ngoại từ các quỹ ETF sau nâng hạng dự kiến chỉ khoảng 1-2 tỷ USD, một con số khiêm tốn so với dư địa room của nhà đầu tư nước ngoài còn lại gần 80 tỷ USD. Do đó, động lực chính phải đến từ dòng vốn nội.

“Tỷ lệ tiết kiệm của người Việt vẫn rất cao. Nếu chỉ cần dịch chuyển 5% từ tổng số tiền gửi dân cư (ước tính khoảng 300 tỷ USD) sang kênh chứng khoán, thị trường đã có 15 tỷ USD - một con số lớn hơn nhiều so với dòng vốn ngoại thụ động,” ông Hưng phân tích.

Để làm được điều này, ông Hưng kiến nghị cần có các chính sách ưu đãi về thuế, phí nhằm khuyến khích dòng vốn này chảy vào thị trường một cách chuyên nghiệp qua các quỹ đầu tư.

Để GDP có thể tăng từ mức trung bình gần 7% lên 8%-10% trong tương lai, động lực phải đến từ thị trường vốn, bởi dư địa chính sách tiền tệ qua kênh ngân hàng không còn nhiều. (Ảnh: Vietnam+)

Về phía “hàng mới,” vị chuyên gia của SSI chỉ ra rằng số lượng các thương vụ IPO của Việt Nam gần đây còn khá khiêm tốn so với khu vực. Ông Hưng đề xuất cần có cơ chế nới lỏng điều kiện niêm yết cho các doanh nghiệp đặc thù như công nghệ, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ hơn quá trình cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước.

Bên cạnh cổ phiếu, việc phát triển các sản phẩm như trái phiếu xanh, trái phiếu cơ sở hạ tầng… là vô cùng cấp thiết để thu hút dòng vốn từ các quỹ chuyên biệt, vốn có quy mô lên tới hàng nghìn tỷ USD trên toàn cầu. Nền tảng cho tất cả những điều này là hệ thống công nghệ thông tin mới (KRX), được kỳ vọng sẽ giúp tăng tốc độ và hiệu quả giao dịch, tạo điều kiện cho các chiến lược đầu tư hiện đại.

Cam kết toàn diện và quyết liệt

Trước những yêu cầu của giai đoạn mới, đại diện các cơ quan quản lý và vận hành thị trường đã đưa ra những cam kết và kế hoạch hành động cụ thể.

Ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, khẳng định: “Chúng ta không nên coi việc nâng hạng là một 'vương miện' để đội lên cho đẹp, mà là một cột mốc để phát triển thực chất hơn.”

Theo ông Hải, Ủy ban chứng khoán Nhà nước đang triển khai các giải pháp toàn diện. Về phía cầu, cơ quan này sẽ tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc cho nhà đầu tư nước ngoài, như yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (pre-funding), tăng cường công bố thông tin bằng tiếng Anh và phát triển các công cụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá. Việc rà soát để nới room ngoại ở những ngành nghề phù hợp cũng đang được tiến hành. Về phía cung, Nghị định mới sửa đổi Nghị định 155 sẽ giúp rút ngắn thời gian đưa cổ phiếu lên sàn sau khi chào bán đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp FDI chất lượng thực hiện IPO tại Việt Nam.

Chia sẻ về áp lực hạ tầng, bà Nguyễn Thị Việt Hà, Quyền Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HoSE), thừa nhận Sở vừa mừng nhưng cũng rất lo lắng khi nhiệm vụ sắp tới là phải khẩn trương nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin. Ngoài ra, bà Hà cho hay HoSE sẽ tập trung nâng cao chất lượng hàng hóa hiện có, đẩy mạnh các tiêu chuẩn về phát triển bền vững (ESG) để giữ chân dòng vốn chất lượng cao.

HNX sẽ tập trung vào ba mảng chính về cải tiến đường cong lợi suất trái phiếu Chính phủ, tăng cường minh bạch thông tin cổ phiếu và phát triển các sản phẩm phái sinh cao cấp. (Ảnh: Vietnam+)

Trong khi đó, ông Nguyễn Anh Phong, Chủ tịch Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), cho biết Sở sẽ tập trung vào ba mảng chính về cải tiến đường cong lợi suất trái phiếu Chính phủ, tăng cường minh bạch thông tin cổ phiếu và phát triển các sản phẩm phái sinh cao cấp hơn.

“Chúng tôi vừa ra mắt hợp đồng tương lai VN100 và đang nghiên cứu sản phẩm Hợp đồng quyền chọn (Options) trên chỉ số, dự kiến triển khai trong 1-2 năm tới,” ông Phong cho hay.

Từ góc độ của đơn vị bù trừ và lưu ký, ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), chia sẻ VSDC đang chịu áp lực lớn để đáp ứng các tiêu chí nâng hạng vào tháng 9/2026. Các nhiệm vụ trọng tâm bao gồm xây dựng cổng giao tiếp trực tuyến để hỗ trợ bỏ ký quỹ trước giao dịch (pre-funding) và quan trọng nhất là triển khai mô hình Đối tác bù trừ trung tâm (CCP), dự kiến sẽ vận hành bước đầu vào cuối năm 2025.

Cần một cuộc “cách mạng” về chất

Dưới góc độ vĩ mô, Tiến sỹ Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhấn mạnh nhu cầu vốn của Việt Nam là rất lớn. Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 7,5%-8%, mỗi năm nền kinh tế cần khoảng 270 tỷ USD vốn đầu tư, trong khi thị trường vốn mới chỉ đóng góp khoảng 14%. Theo đó, ông Lực đề xuất mục tiêu phải nâng tỷ trọng này lên ít nhất 25% vào năm 2030, thông qua việc khuyến khích doanh nghiệp chuyển sàn từ UPCoM lên các sàn niêm yết đồng thời phát triển mạnh các quỹ hưu trí tự nguyện và đặc biệt là “xanh hóa” thị trường theo tiêu chuẩn ESG.

Một vấn đề được nhiều chuyên gia quan tâm là cơ cấu hàng hóa. Ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital, ví von thị trường hiện tại giống như bất động sản phân khúc cao cấp - “Tiền nhiều nhưng ít hàng phù hợp”.

Theo ông Tuấn, hàng hóa chủ yếu vẫn tập trung vào nhóm tài chính, bất động sản, thiếu vắng các doanh nghiệp sản xuất, công nghệ cốt lõi. Vì vậy, ông đề xuất cần có cơ chế “sandbox” cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, tài chính công nghệ (fintech) niêm yết sớm và nghiên cứu triển khai chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR) để giải quyết vấn đề room ngoại.

Là một thành viên thị trường, ông Nguyễn Đức Thông, Tổng Giám đốc SSI, bày tỏ sự mong chờ các sản phẩm mới, đặc biệt là các sản phẩm phái sinh như Quyền chọn. Ông cho rằng các sản phẩm này không chỉ đáp ứng khẩu vị rủi ro đa dạng của nhà đầu tư mà còn giúp tăng thanh khoản cho thị trường cơ sở.

Cuối cùng, ông Lê Minh, Tổng Giám đốc VIS Rating, đã liên hệ câu chuyện nâng hạng thị trường cổ phiếu với thị trường trái phiếu. Ông chỉ ra rằng, một trong những yếu tố giúp Hy Lạp được nâng hạng là nhờ thị trường trái phiếu của họ đạt mức “khuyến nghị đầu tư”. Đây cũng là mục tiêu mà Việt Nam cần phấn đấu cho thị trường trái phiếu vào năm 2030, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI trong tương lai.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/thi-truong-chung-khoan-cho-tien-va-hang-moi-sau-thong-tin-ve-nang-hang-post1072326.vnp