Tích góp nhiều năm được hơn 1 tỷ đồng, gia đình anh Trần Văn Sơn ở tổ 1, phường Châu Cầu (thành phố Phủ Lý) quyết định khởi công xây dựng căn nhà trên diện tích 75 m2. Khi bắt đầu làm xong móng nhà, giá VLXD liên tục tăng, khiến gia đình gặp không ít khó khăn. Gia đình dự kiến xây 3 tầng, chi phí khoảng 1,3 – 1,4 tỷ đồng nhưng giờ giá VLXD tăng "phi mã", chi phí ước tới 2,2 – 2,3 tỷ đồng. Gia đình khó xoay xở được nguồn kinh phí tăng thêm này.
Anh Sơn chia sẻ: Khi đổ móng nhà, giá gạch nung chỉ 1.300 đồng/viên, đến khi xây tường, giá lên đến 1.800 đồng/viên. Cùng với gạch, cát vàng hiện nay lên đến 1,3 triệu đồng/m3, tăng gần gấp 3 lần so với đầu năm; giá cát đen lên 460 – 500 nghìn đồng/m3; giá đá 1x2 lên 360 nghìn đồng/m3… tăng gần gấp đôi so với đầu năm. Không những giá tăng, nhiều mặt hàng VLXD hiện nay còn khan hiếm làm cho tiến độ xây dựng công trình chậm lại.
Giá VLXD tăng cao cũng làm cho nhiều doanh nghiệp lao đao. Các doanh nghiệp đầu năm nhận thầu công trình, giá VLXD vẫn bình ổn, đến giữa năm giá tăng lên gấp 2- 3 lần, trong khi đó giá VLXD điều chỉnh của cơ quan chức năng chưa tăng kịp theo giá thị trường. Các doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn tỉnh kiến nghị Nhà nước, khi giá VLXD ngoài thị trường tăng cao, việc áp giá phải bảo đảm phù hợp với từng thời điểm để giảm bớt khó khăn cho nhà thầu. Về lâu dài, cần có giải pháp, chính sách bình ổn giá VLXD và có thể cấp bù giá hỗ trợ doanh nghiệp trong thời điểm giá cả VLXD tăng đột biến, tránh tình trạng, khi giá VLXD tăng cao, chủ đầu tư nợ đọng vốn kéo dài, nhiều nhà thầu thi công cầm chừng, ảnh hưởng đến giải ngân vốn đầu tư công.
Nhiều hộ dân xây dựng nhà ở gặp khó khăn khi giá VLXD tăng cao. Ảnh: Hòa Hậu
Để tháo gỡ khó khăn cho thị trường VLXD, ngày 10/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 85/CĐ-TTg gửi Bộ trưởng các Bộ: Công an, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Công thương; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá VLXD. Theo công điện, trong thời gian gần đây, giá một số mặt hàng VLXD, đặc biệt các loại cát, sỏi, đá, gạch, vật liệu san nền, đắp nền đường,… tăng cao bất thường, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí xây dựng, tiến độ thi công công trình. Nguyên nhân, chủ yếu là do xuất hiện các yếu tố ảnh hưởng đến cung - cầu thị trường VLXD; tình trạng chậm trễ, ách tắc trong cấp phép khai thác cát, sỏi, đá xây dựng; tình trạng đầu cơ, găm hàng, đội giá và có dấu hiệu thao túng, lũng đoạn thị trường.
Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Xây dựng đôn đốc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương theo dõi, nắm bắt thường xuyên diễn biến thị trường, biến động giá VLXD trên thị trường để chủ động có giải pháp giảm giá kịp thời, hiệu quả nhất là đối với cát, đá, sỏi, gạch, vật liệu san nền, đắp nền đường…; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo ngay cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định kịp thời, hiệu quả. Đồng thời, khẩn trương chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương rà soát, đánh giá, tổng hợp nhu cầu VLXD trên địa bàn; phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương quy hoạch, xác định các mỏ, các nguồn cung, công suất, khả năng cung cấp để bảo đảm cân đối cung cầu, kịp thời xử lý ngay các khó khăn vướng mắc, nhất là thiếu hụt cục bộ trên từng địa bàn, địa phương và trên toàn quốc, hoàn thành trước ngày 20/6/2025. Các địa phương kịp thời cập nhật, công bố giá VLXD, chỉ số giá xây dựng thuộc địa bàn quản lý, bảo đảm phản ánh đúng chi phí cấu thành giá vật liệu và phù hợp với mặt bằng giá thị trường.
Thủ tướng cũng yêu cầu các cơ quan liên quan điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường, đầu cơ trục lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh VLXD và các hành vi bao che, bảo kê, tham nhũng, làm ngơ để tình trạng vi phạm tái diễn, không xử lý triệt để; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố tích cực, chủ động kiểm tra thực tế, xử lý nghiêm hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển, kinh doanh VLXD, vi phạm trong cấp phép, khai thác, kinh doanh VLXD; giải quyết xóa bỏ các bến bãi tập kết, kinh doanh VLXD trái phép
Trần Thoan