Giao thông trên đường đến trường nói chung và giao thông khu vực trường học nói riêng luôn là vấn đề nóng được người dân, chính quyền và các nhà trường đặc biệt quan tâm bởi nó liên quan trực tiếp đến an toàn sức khỏe, tính mạng của học sinh.
Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có khoảng hơn 2.000 trẻ em tử vong do va chạm giao thông, trong đó có nhiều trường hợp xảy ra khi các em trên đường đến trường. Tại Hà Nội, đây có thể nói là vấn đề nhức nhối bởi mật độ giao thông quá đông trong khi ý thức của người tham gia giao thông chưa thực sự tốt.
Nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi, thành phố đã khởi động quá trình thiết kế lại giao thông với trọng tâm là an toàn cho người đi bộ và ý tưởng về việc xây dựng một hành lang an toàn giao thông tại khu vực đường phố tại Trường Tiểu học Vạn Phúc (phường Hà Đông, Hà Nội).
Công việc này được chủ trì bởi Sở Xây dựng Hà Nội và sự hỗ trợ của nhiều tổ chức quốc tế như HealthBridge Việt Nam, Global Designing Cities Initiative (GDCI), Vital Strategies trong mạng lưới Hợp tác vì các Thành phố Lành mạnh (PHC) và Sáng kiến Bloomberg vì An toàn Đường bộ Toàn cầu (BIGRS), chính quyền địa phương. Hoạt động này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xây dựng những tuyến phố an toàn, thân thiện hơn với trẻ em tại Hà Nội.
Nhiều vòng tham vấn cộng đồng cũng đã được tổ chức với sự tham gia của trẻ em, phụ huynh, giáo viên và người dân địa phương để cùng đồng sáng tạo phương án thiết kế ưu tiên con người.
Phương án thiết kế đề xuất sau đó được kiểm tra trên thực địa thông qua một can thiệp thử nghiệm nhằm thu thập ý kiến phản hồi và quan sát cách thức không gian đường phố được sử dụng. Trên cơ sở các kết quả thu được, dự án sẽ điều chỉnh và hoàn thiện thiết kế, đồng thời triển khai các hạ tầng cố định như vạch qua đường nâng cao và gồ giảm tốc nhằm giảm tốc độ phương tiện và tạo dựng một môi trường an toàn hơn cho tất cả mọi người.
Từ ý tưởng đến hoàn thiện phương án và triển khai tại thực địa trong vòng 5 tháng, nhằm đảm bảo thiết kế đáp ứng nhu cầu thực tế của trẻ em, phụ huynh, giáo viên và cộng đồng. Quá trình này bắt đầu từ tháng Tư với sự tham gia của các bên tại các hội thảo và cuộc họp tham vấn cộng đồng. Tuần lễ can thiệp thử nghiệm đã diễn ra vào ngày 5/9, nhân dịp khai giảng năm học mới, để xem xét các giải pháp và thu thập phản hồi từ cộng đồng.
Dựa trên những ý kiến và quan sát thu thập được, một thiết kế chi tiết sẽ được triển khai và sau đó việc quản lý sẽ được bàn giao cho chính quyền địa phương và cộng đồng.
“Đây là ví dụ rõ ràng về phương pháp tiếp cận thiết kế mới và sự phối hợp hiệu quả có thể cải thiện an toàn cho nhóm tham gia giao thông dễ bị tổn thương nhất. Cùng với hướng dẫn về sự tham gia, chúng tôi hy vọng sẽ hỗ trợ các trường học và chính quyền địa phương khác áp dụng cách tiếp cận này một cách hiệu quả hơn. Mong rằng mô hình này sẽ sớm được nhân rộng ra các khu vực khác” – ông Nguyễn Đức Toàn, Trưởng phòng Hạ tầng, Sở Xây dựng nói.
“Thông qua kinh nghiệm hợp tác với nhiều thành phố trên thế giới, chúng tôi biết rằng các giải pháp thiết kế đường phố đề xuất đã được chứng minh là có thể phòng tránh va chạm giao thông gây thương tích. Chúng tôi rất vui mừng khi thấy các giải pháp này được áp dụng và mang lại lợi ích ngay lập tức cho học sinh Trường Tiểu học Vạn Phúc” – ông Kim Beng Lua, Trưởng khu vực châu Á và châu Phi, GDCI cho biết.
M.D