'Thổi hồn' cho gỗ

2 giờ trướcBài gốc

Những tác phẩm điêu khắc gỗ của tác giả Hà Văn Đại mang nét độc đáo riêng.

Trong gian xưởng nhỏ tại phường Bắc Kạn, nơi xếp nhiều khối gỗ mới được sưu tầm về, tiếng đục, tiếng búa gõ vang lên đều đặn. Hà Văn Đại đứng trước một khối gỗ lớn, đôi mắt chăm chú quan sát từng đường vân, rồi nghiêng người, chậm rãi đặt những nhát đục rồi khéo léo gạt đi phần gỗ thừa. Cứ thế, từ một khúc gỗ ban đầu, dưới bàn tay khéo léo của Hà Văn Đại, dần hiện lên dáng người phụ nữ vùng cao, đôi vai quàng chiếc gùi mây, vòng tay ôm đứa trẻ ngủ ngon lành.

Những vết chạm trên bề mặt gỗ như khắc thêm dấu vết của thời gian, gợi nhắc đến cuộc sống lam lũ nhưng ấm áp của những người phụ nữ vùng cao.

Chia sẻ về cơ duyên đến với nghệ thuật điêu khắc theo phong cách độc đáo của mình, tác giả Hà Văn Đại, cho biết: Tôi sinh năm 1991, tại xã Thanh Thịnh. Từ nhỏ tôi đã đam mê hội họa, điêu khắc. Tôi đã từng vẽ nhiều tranh, cho đến năm 2019, tôi có dịp đi đến nhiều tỉnh phía Bắc, tôi nhận ra văn hóa của các dân tộc rất độc đáo và muốn thể hiện trên chất liệu gỗ. Tác phẩm điêu khắc gỗ của tôi không có một tỷ lệ nhất định, mà theo cảm hứng. Chính vì thế mà tạo nên sự khác lạ.

Điểm đặc biệt trong nghệ thuật điêu khắc của Hà Văn Đại là việc anh theo đuổi trường phái “ngô nghê” - một cách gọi mộc mạc nhưng mang đậm tính sáng tạo.

Không chạy theo sự hoàn hảo tuyệt đối về hình thể, Đại cố tình giữ lại những đường nét thô ráp, bản năng, đầy chất vùng cao, đúng như cuộc sống của con người miền núi: chân chất nhưng mạnh mẽ, đơn sơ mà sâu sắc.

Các bức tượng của Hà Văn Đại cũng không nằm ngoài tinh thần ấy. Anh chủ yếu khắc họa hình ảnh con người vùng cao như người phụ nữ Mông, những người anh em trong gia đình, đàn ông và trẻ em vùng cao.

Tại Triển lãm Mỹ thuật Khu vực III (Tây Bắc - Việt Bắc) lần thứ 29 năm 2024, tác phẩm “Rẻo cao” của Hà Văn Đại đã giành giải thưởng "Họa sĩ trẻ". Đây là sự ghi nhận có ý nghĩa to lớn đối với một tác giả đang đi theo một hướng đi nghệ thuật độc đáo, mang đậm bản sắc dân tộc.

Có lẽ chính sự độc đáo đã khiến những tác phẩm của Hà Văn Đại được các chủ quán cà phê, homestay trong và ngoài tỉnh đặt mua để decor cho quán. Hà Văn Đại chia sẻ thêm: Tôi sẽ tiếp tục sáng tác những tác phẩm mang đậm bản sắc văn hóa vùng cao Thái Nguyên.

Một số tác phẩm điêu khắc của Hà Văn Đại tại Triển lãm “Sắc Chàm - Nơi đầu nguồn sông Cầu” tổ chức năm 2025.

Ngoài theo đuổi đề tài bản sắc vùng cao, Hà Văn Đại còn sáng tác theo xu hướng thân thiện với môi trường. Thay vì tìm mua những khối gỗ mới, nhiều tác phẩm của anh được chế tác từ những gốc cây, thân gỗ bỏ đi trong rừng hoặc từ xưởng mộc.

Những phần gỗ tưởng chừng vô dụng, mục ruỗng hay nứt nẻ, dưới bàn tay khéo léo của Hà Văn Đại đã được “sống lại” trong hình tượng nghệ thuật mới. Anh coi đó vừa là thử thách, vừa là cơ hội. Thử thách vì chất liệu không hoàn hảo, nhiều khuyết điểm; nhưng cũng là cơ hội bởi chính những vết xước, đường nứt tự nhiên lại tạo ra cá tính độc đáo cho tác phẩm.

Tác giả Hà Văn Đại chia sẻ rằng, việc chế tác gỗ không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn góp phần truyền đi thông điệp sống xanh, tôn trọng môi trường tự nhiên. Mỗi tác phẩm của anh vì thế không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, mà còn gửi gắm ý thức bảo vệ môi trường - một nét đẹp mới trong tư duy sáng tạo nghệ thuật.

Vi Diễn

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/van-hoa/202509/thoi-hon-cho-go-4a832a3/