Thói quen nói không với thuốc lá bắt đầu từ trường học

5 giờ trướcBài gốc

Xây dựng thói quen từ chối thuốc lá sớm

Theo số liệu của Bộ Y tế, chỉ trong vòng hai năm, tỷ lệ học sinh từ 13-15 tuổi sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng mạnh, từ 3,5% năm 2022 lên 8% vào năm 2023. Đây là mức gia tăng đáng báo động, đặc biệt ở nhóm tuổi vị thành niên.

Trong khi đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở nhóm tuổi 15-24 là 7,3%; nhóm 25-44 là 3,2%; và nhóm 45-64 tuổi là 1,4%.

Buổi tuyên truyền do Trường THCS & THPT M.V. Lômônôxốp phối hợp công an phường thực hiện, nhằm ngăn chặn việc sử dụng thuốc lá trong học sinh.

Tại Việt Nam, thống kê từ gần 700 cơ sở khám chữa bệnh cho thấy, chỉ riêng năm 2023 đã ghi nhận 1.224 ca nhập viện liên quan đến việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Các triệu chứng chủ yếu bao gồm dị ứng, ngộ độc và tổn thương phổi cấp. Trong số này, có 81 trường hợp là người mới sử dụng lần đầu, 1.143 người đã từng sử dụng trong một khoảng thời gian.

Câu chuyện của em Nguyễn Xuân Dũng, học sinh lớp 11 tại Hà Nội, là một minh chứng điển hình cho thực trạng này. Bắt đầu tiếp xúc với thiết bị hút thuốc điện tử từ năm lớp 9, Dũng bị cuốn vào cảm giác tò mò và mong muốn được bạn bè công nhận. Ban đầu chỉ thử vài hơi trong giờ ra chơi, nhưng dần dần, hành vi này biến thành thói quen và dẫn đến sự lệ thuộc mà em không hề hay biết.

Dũng chia sẻ: "Ban đầu, em chỉ nghĩ thử cho biết. Nhưng sau một thời gian ngắn, nếu không hút em thấy rất khó chịu, cáu gắt. Khi nhà trường phát hiện và phối hợp với gia đình để giúp em cai, phải mất gần một năm em mới bỏ được hoàn toàn. Có lúc tưởng chừng như không vượt qua nổi, nhưng nhờ có người lắng nghe và không phán xét, em đã làm được".

Tương tự, em Nguyễn Phương Dung, cũng là học sinh lớp 11 tại Hà Nội, kể lại: "Em bắt đầu hút từ đầu năm lớp 11, vì tò mò và muốn hòa nhập với nhóm bạn thân. Lúc đầu chỉ vài điếu, nhưng rồi thành thói quen. Khi không có thuốc, em thấy buồn chán, mệt mỏi, không thể tập trung học được".

Không chỉ dừng lại ở học sinh trung học, tình trạng sử dụng thuốc lá còn âm thầm len lỏi vào cả trẻ nhỏ ở nhiều khu dân cư. Một học sinh lớp 4 tại phường Vĩnh Hưng (Hà Nội) ngây thơ chia sẻ: "Em thấy bố thường hút thuốc nên cũng tò mò thử vài hơi. Lúc đầu thấy cay cay khó tả, nhưng sau đó lại thấy thích. Tuy nhiên, sau khi bị bố phát hiện, em đã nhận một trận đòn nhớ đời và quyết tâm bỏ luôn".

Lo ngại trước nguy cơ con em mình bị cuốn vào thuốc lá điện tử, nhiều phụ huynh đã chủ động quan sát hành vi của con, đồng thời phối hợp chặt chẽ với nhà trường. Chị Hà Thị Phúc, ở phường Giảng Võ (Hà Nội), cho biết: "Tôi thường xuyên nhắc nhở con tránh xa thuốc lá điện tử và các chất gây nghiện, đồng thời theo dõi sát sao những biểu hiện bất thường và liên hệ ngay với giáo viên chủ nhiệm. Tuy nhiên, trước áp lực từ bạn bè và nhu cầu giải trí ngoài giờ học, việc kiểm soát vẫn còn gặp nhiều khó khăn".

Qua những chia sẻ trên có thể thấy, hầu hết các em học sinh đều bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử vì tò mò hoặc do tác động từ môi trường xung quanh. Việc từ bỏ thói quen này không dễ dàng, nhưng nếu nhận được sự quan tâm, lắng nghe và hỗ trợ đúng cách từ gia đình và nhà trường, các em hoàn toàn có thể vượt qua.

Mô hình trường học không khói thuốc

Trước tình hình đáng lo ngại này, nhiều cơ sở giáo dục trên cả nước đã triển khai các giải pháp thiết thực, linh hoạt và phù hợp với từng lứa tuổi. Mục tiêu là nâng cao nhận thức cho học sinh, xây dựng thói quen sống lành mạnh và hình thành ý thức "nói không với thuốc lá" ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Trường THCS & THPT M.V. Lômônôxốp xây dựng mô hình trường học ba không: Không nói lời thiếu văn hóa, không bạo lực học đường và không khói thuốc.

TS. Trần Hằng Ly, chuyên gia tâm lý tại Khoa Tâm lý - Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Vinh, nhận định: "Việc sử dụng thuốc lá điện tử trong thời gian dài, thậm chí chuyển sang thuốc lá điếu, là dấu hiệu cho thấy các em đã lệ thuộc vào Propylene, một chất có tính gây nghiện cao. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Là bạn bè, chúng ta nên chia sẻ thông tin về tác hại của thuốc lá điện tử, đồng thời khuyến khích các hoạt động lành mạnh để hỗ trợ các em từng bước từ bỏ".

Bác sĩ Ninh Thị Phương Mai (Khoa Nội Nhi Tổng hợp, Bệnh viện E) cũng cảnh báo: "Không ít thanh thiếu niên vẫn lầm tưởng rằng thuốc lá điện tử là vô hại. Trên thực tế, loại sản phẩm này vẫn chứa các chất gây nghiện và có thể gây tổn hại nghiêm trọng tới sức khỏe. Do đó, việc giáo dục để các em hiểu đúng về tác hại là điều vô cùng cần thiết. Bên cạnh đó, nhà trường cũng nên đẩy mạnh các hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh giải tỏa áp lực học tập, tăng cường kết nối tích cực và hình thành lối sống lành mạnh".

Ghi nhận tại Trường THCS & THPT M.V. Lômônôxốp, thầy Nguyễn Quang Tùng - Hiệu trưởng nhà trường cho biết: "Chúng tôi xây dựng mô hình trường học ba không: không nói lời thiếu văn hóa, không bạo lực học đường và không khói thuốc. Chủ trương này được kiên trì thực hiện nhiều năm qua với những giải pháp đồng bộ và hiệu quả".

Thầy Tùng chia sẻ thêm: "Nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền đa dạng, như thi vẽ tranh, làm video, mời chuyên gia nói chuyện trực tiếp về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây là những nguy cơ đang hiện hữu trong xã hội và có thể ảnh hưởng trực tiếp đến học sinh nếu không được cảnh báo sớm".

Hà Nội siết quản lý học sinh dùng điện thoại trong trường học

Ngành giáo dục An Giang lên tiếng về clip nhiều nữ sinh tiểu học hút thuốc

Bên cạnh đó, nhà trường cũng phối hợp với công an phường để giải tỏa các hàng quán gần cổng trường, nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ học sinh tiếp cận với sản phẩm không phù hợp. Lực lượng bảo vệ nhà trường được giao nhiệm vụ tuần tra định kỳ xung quanh khuôn viên, kịp thời phát hiện và báo cáo những trường hợp vi phạm để có biện pháp giáo dục phù hợp.

Ban Truyền thông của trường cũng chủ động theo dõi các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok… để phát hiện những học sinh có dấu hiệu sử dụng thuốc lá điện tử hoặc đăng tải hình ảnh/video không phù hợp. Tất cả thông tin đều được báo cáo kịp thời về Ban Giám hiệu để xử lý và định hướng giáo dục đúng đắn.

"Đối với các trường hợp vi phạm, nhà trường không đơn thuần xử lý kỷ luật mà phối hợp với phụ huynh trong Hội đồng đạo đức để giáo dục một cách nghiêm túc nhưng vẫn đầy tính nhân văn. Chúng tôi vừa nhắc nhở, vừa tạo cơ hội để các em sửa sai. Nhờ sự kiên trì và đồng lòng giữa nhà trường, gia đình và học sinh, tình trạng sử dụng thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng trong trường đã giảm rõ rệt. Hiện tại, gần như không còn học sinh nào hút thuốc. Môi trường học tập vì vậy ngày càng trở nên trong lành, an toàn và văn minh hơn cho các em".

"Nói không với thuốc lá" không chỉ là một khẩu hiệu, mà cần trở thành một thói quen, một lối sống được gieo mầm từ sớm. Khi học sinh nhận được sự đồng hành từ cha mẹ, thầy cô và xã hội, các em sẽ đủ bản lĩnh để vượt qua cám dỗ và trưởng thành trong môi trường an toàn, lành mạnh.

Phượng Nguyễn

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/thoi-quen-noi-khong-voi-thuoc-la-bat-dau-tu-truong-hoc-192250904114112945.htm