Các mô hình dự báo thời tiết ngày càng kém chính xác. Ảnh: NASA.
Theo The Atlantic, giới chuyên gia khí hậu dự đoán xu hướng tăng nhiệt trên Trái Đất sẽ diễn tả mạnh mẽ từ năm 2024. Thay vì tập trung vào những mốc kỷ lục đơn lẻ, các nhà khoa học ngày càng lo ngại về xu hướng phi tuyến tính trong hệ thống khí hậu, tức là thay đổi diễn ra theo cấp số nhân chứ không còn tuyến tính.
Tiffany Shaw, nhà vật lý khí hậu tại Đại học Chicago cho biết mỗi độ C tăng thêm sẽ khiến luồng gió tầng cao tăng tốc khoảng 2%, trong khi các luồng gió mạnh nhất lại tăng nhanh gấp 2,5 lần. Tốc độ này có thể gây ra hiện tượng nhiễu loạn nghiêm trọng hơn cho ngành hàng không toàn cầu.
Cũng trong năm 2024, các nhà nghiên cứu phát hiện lớp tuyết ở Bắc bán cầu đang tan chảy nhanh hơn dự báo. Tại vùng nhiệt đới, không khí ẩm giữ nhiều hơi nước hơn đã khiến quá trình tăng nhiệt độ diễn ra theo cách phi tuyến tính. Kết quả là lượng mưa lớn và lũ lụt xuất hiện dày đặc và dữ dội hơn ở các vùng ôn đới.
Những tác động này không còn chỉ là cảnh báo trên lý thuyết. Vào mùa hè năm 2021, một đợt nắng nóng lịch sử đã bao trùm vùng Tây Bắc Thái Bình Dương (Mỹ và Canada), nâng nhiệt độ vượt mức lịch sử hơn 5 độ C. Đây là điều chưa từng được dự báo. Khu vực này với tỷ lệ sở hữu điều hòa không khí thấp đã chịu thiệt hại nặng nề khi đường phố cong vênh, đường dây điện bị tan chảy và hàng trăm người tử vong.
Theo Shaw, đây là ví dụ điển hình của hiện tượng “thiên nga xám”, gồm những sự kiện có thể dự đoán về mặt vật lý nhưng chưa từng được ghi nhận trước đó. Những hiện tượng như vậy đang ngày càng phổ biến và có thể làm lộ rõ những thiếu sót trong hệ thống cơ sở hạ tầng.
Cùng lúc, Jason Smerdon, nhà khoa học về khí hậu tại Trường Khí hậu Columbia cho biết đợt siêu hạn hán kéo dài 23 năm ở Tây Nam nước Mỹ được xem là nghiêm trọng nhất trong 1.200 năm.
“Khoảng 40% mức độ nghiêm trọng của đợt hạn này đến từ biến đổi khí hậu do con người gây ra”, ông Smerdon nói.
Năm 2023, Canada cũng ghi nhận đợt cháy rừng lớn nhất trong lịch sử, với diện tích thiêu rụi gấp 2,5 lần kỷ lục trước đó từ năm 1995. Smerdon cảnh báo rằng dù những năm có lượng mưa ổn định vẫn xuất hiện xen kẽ nhưng con người sẽ phải đối mặt với nhiều đợt cháy rừng hơn do tình trạng nắng nóng.
Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng con người vẫn có khả năng làm chậm xu hướng này.
“Chúng ta đều là một phần của hệ thống được xây dựng trên nhiên liệu hóa thạch. Nếu bạn ở trên một con tàu đang chìm, bạn không nên hỏi liệu có nguy hiểm không mà bạn nên bắt đầu tát nước ra”, ông Jason Smerdon nói thêm.
Minh Hoàng