Thông điệp của Tổng thống Trump với châu Á: Nước Mỹ chưa bao giờ rời đi

14 giờ trướcBài gốc

Tái khẳng định sự gắn kết

Tại chặng dừng chân ở Busan, Tổng thống Trump khẳng định Washington “gắn bó chặt chẽ” với Hàn Quốc, giải tỏa một số lo ngại về cam kết đầu tư 350 tỷ USD và chấp thuận yêu cầu cho phép Seoul phát triển tàu ngầm hạt nhân. Ông nói với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi rằng bà có thể nhờ ông “bất cứ điều gì”. Trong cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, ông Trump khẳng định người đồng nhiệm Trung Quốc là “nhà lãnh đạo vĩ đại” và khẳng định hai quốc gia đang chuẩn bị ký kết một thỏa thuận thương mại toàn diện.

Không dừng lại ở đó, ông Trump còn tìm cách hàn gắn với các quốc gia Đông Nam Á vốn đang lo lắng về những thiệt hại do chính sách thuế quan của Mỹ gây ra đối với nền kinh tế của họ. Ông ký các thỏa thuận thương mại với Campuchia và Malaysia, đồng thời đặt nền móng cho các hiệp định với Thái Lan và Việt Nam. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth, đi theo một lộ trình riêng, ký hiệp ước quốc phòng 10 năm với Ấn Độ và tuyên bố khôi phục tập trận chung với Campuchia sau 8 năm gián đoạn.

Tổng thống Donald Trump vẫy chào người dân Malaysia khi trên chiếc xe Limousine bọc thép trên đường từ sân bay tới dự Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN. Nguồn: Fox News

Ông đã có cuộc gặp “nặng ký” với ông Tập hôm 30/10 trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc căng thẳng về thuế quan và kiểm soát xuất khẩu. Bắc Kinh áp đặt các hạn chế mới đối với xuất khẩu đất hiếm - nguyên liệu thiết yếu cho ngành sản xuất toàn cầu - nhằm đáp trả động thái của Bộ Thương mại Mỹ mở rộng giới hạn về thiết bị bán dẫn. Kết quả là hai bên đạt được một thỏa thuận đình chiến thương mại kéo dài một năm, giúp đôi bên có thêm thời gian giảm phụ thuộc lẫn nhau trong các lĩnh vực chiến lược. Mặc dù nhiều vấn đề vẫn chưa được giải quyết, kế hoạch Trump thăm Trung Quốc vào tháng 4 tới theo lời mời của ông Tập được kỳ vọng sẽ giúp duy trì sự ổn định quan hệ.

“Còn tốt hơn nhiều so với những gì tôi mong đợi - niềm tin, tình bạn và cam kết tăng cường quan hệ”, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nói, khoe đồng xu tổng thống mà ông Trump vừa tặng.

“Theo đuổi chính sách xây dựng và giảm đối đầu là điều Washington cần làm nếu muốn lấy lòng các nước Đông Nam Á”, chuyên gia Bill Hayton của Chatham House, Anh, nhận định.

Trở về Mỹ, ông Trump đăng tải trên Truth Social rằng “các thỏa thuận thương mại tuyệt vời đã được ký kết, và các mối quan hệ dài lâu đã được thiết lập”. Bộ trưởng Hegseth lặp lại thông điệp này trong một hội nghị quốc phòng ở Malaysia, nhấn mạnh: “Chúng tôi chưa bao giờ rời đi và sẽ không đi đâu cả”.

“Bữa tiệc của sự yêu mến”

Trong chuyến công du, vị tổng thống vốn nổi tiếng nóng nảy này đã chọn sự duyên dáng và nghi thức ngoại giao làm tâm điểm. Tại Malaysia, khi dự hội nghị ASEAN, ông cùng nhảy với các nghệ sĩ truyền thống, vẫy cờ Mỹ và Malaysia khiến đám đông thích thú. Ở Nhật Bản, ông cùng Takaichi thăm tàu sân bay USS George Washington, nơi nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật giơ cao nắm đấm giữa tiếng hò reo của binh sĩ. Ở Hàn Quốc, ông tạm gác những căng thẳng với Canada để có cuộc “trò chuyện rất dễ chịu” với Thủ tướng Mark Carney. Còn trong cuộc gặp với ông Tập Cận Bình, ông Trump bất ngờ không đối đáp với báo chí, tập trung hoàn toàn vào nội dung thảo luận.

Khi đến dự hội nghị Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Tổng thống Trump bất ngờ mời Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim lên chiếc limousine bọc thép của tổng thống, biệt danh “Quái thú”. “Khi tổng thống đến, ông ấy mời tôi cùng ngồi xe”, Thủ tướng Malaysia Anwar kể lại trong một bài phát biểu. “Tôi nói, điều đó vi phạm quy định an ninh và nghi thức” và ông ấy tỏ ra rất thích thú khi phá luật”.

Hình ảnh của vị Tổng thống Mỹ trong chuyến công du châu Á hoàn toàn khác với vẻ cau có trong Phòng Bầu Dục, nơi ông từng phản đối việc hỗ trợ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong cuộc chiến với Nga, và chỉ trích chính quyền hậu phân biệt chủng tộc ở Nam Phi về cách đối xử với người da trắng Afrikaner.

Tại châu Á, không khí hoàn toàn trái ngược với một “bữa tiệc của sự yêu mến”. Ông Trump ca ngợi “các nhà lãnh đạo Đông Nam Á thật xuất sắc”, gọi tân Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi là “người chiến thắng”, và nói Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung có thể “được ghi danh là vĩ đại nhất trong tất cả”.

Thay vì than phiền rằng các nước khác “lợi dụng nước Mỹ”, ông Trump nói với giới doanh nhân rằng “những thỏa thuận tốt nhất là những thỏa thuận mang lại lợi ích cho tất cả các bên”. Ông cũng thể hiện sự hứng khởi sau cuộc gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm 30/10 khi khẳng định “nếu chấm theo thang điểm 10 thì tôi sẽ cho cuộc gặp này 12 điểm”.

Những cử chỉ làm đẹp lòng

Chuyến công du của Tổng thống Trump cũng được các quốc gia chủ nhà nỗ lực bằng hàng loạt cử làm hài lòng ông. Tại Nhật Bản, không chỉ các mẫu xe do Mỹ sản xuất liên tục được bố trí ở nơi ông xuất hiện hay thịt bò Mỹ được đưa vào thực đơn chiêu đãi thay vì thịt bò Kobe, mà ông còn được nữ Thủ tướng tặng quả bóng golf mạ vàng và gậy putter từng thuộc cố Thủ tướng Shinzo Abe, gợi nhắc đến tình bạn khăng khít của hai quốc gia trong nhiệm kỳ đầu của ông. Ở Hàn Quốc, ông nhận vương miện vàng mô phỏng của các vị vua Silla cổ đại. Ông còn được mời chủ trì lễ hòa giải giữa Thái Lan và Campuchia sau vụ đụng độ biên giới gần đây. “Tôi nghĩ Tổng thống Trump muốn trở thành người của hòa bình”, Ngoại trưởng Thái Lan Sihasak Phuangketkeow nói. “Ông ấy muốn thúc đẩy hòa bình và chúng tôi hoan nghênh điều đó”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump với nhiều hoạt động trong chuyến công du châu Á. Nguồn: DWS

Thủ tướng Nhật Sanae Takaichi thậm chí còn bày tỏ muốn đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa bình, đồng thời nói với ông rằng bà “rất ấn tượng và được truyền cảm hứng” bởi cam kết của ông đối với hòa bình và ổn định thế giới.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung thì nhận định rằng Trump “sẽ được ghi nhớ mãi trong lịch sử nhân loại” nếu có thể dùng kỹ năng kiến tạo hòa bình để chấm dứt bế tắc quân sự với CHDCN Triều Tiên, đồng thời ca ngợi chỉ số chứng khoán Mỹ đạt mức kỷ lục dưới thời ông.

Thậm chí, ngay cả Chủ tịch Tập Cận Bình - nhà lãnh đạo vốn kín tiếng và thận trọng dường như cũng bày tỏ rằng các Tầm nhìn của ông Trump cũng mang lại lợi ích cho Trung Quốc. “Tôi luôn tin rằng sự phát triển của Trung Quốc song hành với tầm nhìn “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ngài”, ông Tập nói trong cuộc gặp song phương.

Cam kết chưa toàn diện

Dẫu vậy, sau tất cả những lời trấn an, những cử chỉ ngoại giao thân thiện, các quốc gia trong khu vực vẫn phải đối mặt với “hiện thực Trump 2.0” - một nước Mỹ khó đoán và đặt ra “mức giá” đắt đỏ hơn để tiếp cận thị trường của mình.

Như nhận xét của ông Hayton, “sự chú ý của Trump với khu vực này vẫn chưa phải là một cam kết toàn diện”. Trên thực tế, ông Trump cũng không ở lại đến cuối các hội nghị quan trọng. Ông rời Malaysia trước một phiên thảo luận then chốt, rồi rời Hàn Quốc trước khi các phiên họp lãnh đạo APEC diễn ra vào 31/10 và 1/11.

“Chính sách đối ngoại của Mỹ dưới thời Trump vốn đã khác thường”, chuyên gia Bonnie Glaser thuộc Quỹ Marshall của Mỹ nhận định. “Và chuyến công du châu Á vừa rồi của ông ấy không báo hiệu một sự chuyển hướng sang cách tiếp cận truyền thống hơn”. Một số cuộc đàm phán thương mại của ông đã đưa đến những cam kết đầu tư từ các quốc gia đối tác, nhưng chưa mang lại những thỏa thuận bền vững dựa trên đàm phán cẩn trọng.

Quốc Đạt

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/thong-diep-cua-tong-thong-trump-voi-chau-a-nuoc-my-chua-bao-gio-roi-di-10394410.html