Chủ trương thống nhất một bộ SGK dùng chung trên toàn quốc nhận được sự đồng thuận cao của dư luận, đội ngũ nhà giáo và chuyên gia với kỳ vọng Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị sẽ sớm được triển khai, tạo bước chuyển thực chất cho đổi mới giáo dục.
Chọn 1 bộ sách làm cơ sở cấp phát cho các trường
Trao đổi bên hành lang Quốc hội, ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) cho rằng việc lựa chọn một bộ sách giáo khoa là chủ trương đúng đắn.
Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, việc lựa chọn một bộ sách giáo khoa có thể có nhiều cách khác nhau. Một là có thể xây dựng một bộ sách mới, nhưng nếu xây dựng một bộ sách mới thì sẽ mất thời gian và công sức.
"Điều đơn giản nhất, chúng ta đã có những bộ sách sẵn có, có thể chọn một trong những bộ sách đó. Tôi nghĩ là điều đó hoàn toàn có thể thực hiện được", đại biểu nói và cho rằng đây cũng một phương án, bởi lẽ với tư tưởng của Nghị quyết Quốc hội khóa XIII là có thể sử dụng nhiều bộ sách giáo khoa khác nhau.
ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) chia sẻ với Người Đưa Tin bên hành lang Quốc hội (Ảnh: Hoàng Bích).
Theo đại biểu, bây giờ nói đến sử dụng 1 bộ sách giáo khoa có nghĩa là đang muốn trang bị cho các trường đồng loạt 1 bộ sách. "Nhưng không có nghĩa chỉ học một sách như thế. Bởi, trong quá trình giảng dạy chúng ta có nhiều sách, có nhiều tài liệu tham khảo. Đặc biệt, xu thế hiện nay là xu thế giáo dục mở, phát triển sáng tạo, tư duy của từng cá nhân người học. Do đó, dạy và học không mang tính dập khuôn, máy móc", ông Cường nói.
Dù thống nhất 1 bộ sách giáo khoa trên toàn quốc, song đại biểu Hoàng Văn Cường kỳ vọng ngành giáo dục tiếp tục thực hiện con đường: "không phải cứ học theo sách, đọc theo sách, thi theo sách" mà phải "thi theo năng lực, thi theo sự sáng tạo".
Do vậy, việc lựa chọn 1 bộ sách giáo khoa nào đó để đưa thành một bộ sách cấp phát cho các trường thì không có gì khó khăn.
Trả lời câu hỏi của PV về việc làm sao lựa chọn 1 bộ sách giáo khoa tốt nhất, đại biểu Cường bày tỏ: "Bộ sách trang bị chung đó là bộ nào thì theo tôi có nhiều cách để chọn. Chẳng hạn như nhiều địa phương, nhiều trường, nhiều thầy cô giáo thấy rằng muốn chọn bộ này thì có thể chọn bộ đó".
Hai mong muốn lớn
Trao đổi với Người Đưa Tin, thầy Hồ Tuấn Anh – Hiệu trưởng Trường THCS Quỳnh Phương (phường Quỳnh Phương, tỉnh Nghệ An) bày tỏ quan điểm rõ ràng và tâm huyết về chủ trương sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc theo tinh thần Nghị quyết 71 của Quốc hội.
Theo thầy Hồ Tuấn Anh, trước khi có Nghị quyết 71, ngành giáo dục từng tồn tại nhiều luồng ý kiến khác nhau về việc nên duy trì nhiều bộ sách giáo khoa hay chỉ một bộ duy nhất. Dưới góc nhìn của một nhà giáo và người làm công tác quản lý ở cấp THCS, thầy cho rằng trong điều kiện hiện nay, việc thống nhất sử dụng một bộ sách giáo khoa trên phạm vi toàn quốc là “hoàn toàn hợp lý và cần thiết”.
Theo thầy chủ trương này sẽ giúp đảm bảo tính thống nhất trong vận hành của các nhà trường. Qua đó, nâng cao hiệu quả dạy học. Đặc biệt, khi chỉ có một bộ sách chung, phụ huynh sẽ dễ dàng hơn trong việc đồng hành cùng con em và phối hợp với nhà trường, từ đó hỗ trợ các em học tập tốt hơn.
Theo các chuyên gia, việc thống nhất sử dụng một bộ sách giáo khoa trên phạm vi toàn quốc là hoàn toàn hợp lý và cần thiết.
Từ thực tế giảng dạy, thầy Hồ Tuấn Anh chia sẻ hai mong muốn lớn đối với bộ sách giáo khoa thống nhất. Trước hết, bộ sách cần kế thừa những giá trị tích cực của các bộ sách hiện hành, đồng thời phải bảo đảm tính thực tiễn cao, giảm bớt tính hàn lâm, nặng lý thuyết, để phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và năng lực đội ngũ giáo viên ở các vùng miền khác nhau.
“Hiện nay, nhiều nội dung trong chương trình và sách giáo khoa còn quá xa rời thực tế. Không ít trường, đặc biệt ở vùng khó khăn, chưa đủ điều kiện để thực hiện, dẫn đến hiệu quả giáo dục bị hạn chế. Sách giáo khoa mới cần bám sát hơn vào năng lực tổ chức dạy học thực tế của các nhà trường", thầy bày tỏ.
Mong muốn thứ hai cũng là điều mà thầy cho rằng “khó nhưng rất cần thiết” là cần trả lại các môn học độc lập ở bậc THCS, thay vì mô hình “tích hợp” như hiện nay.
Cụ thể, thầy đề xuất tách môn Khoa học Tự nhiên thành ba môn riêng biệt gồm Vật lý, Hóa học, Sinh học; tách Lịch sử và Địa lý thành hai môn độc lập, đồng thời môn Nghệ thuật thành hai môn Âm nhạc và Mỹ thuật.
"Như kết luận của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội sau giám sát tối cao về nội dung này, những nội dung mà ta gọi là 'tích hợp' thực chất có hàm lượng tích hợp rất thấp.
Quốc hội kết luận rằng bản chất của nó hiện nay chỉ là việc tập hợp các môn học vào chung một cuốn sách giáo khoa nên việc vận hành rất gượng gạo và gây nhiều khó khăn cho các cơ sở giáo dục", thầy Hồ Tuấn Anh nói.
Thầy cho rằng cả về đội ngũ nhân lực lẫn cơ sở vật chất, chúng ta vẫn chưa sẵn sàng cho việc dạy học tích hợp một cách đúng nghĩa.
Hiện tại, Trường THCS Quỳnh Phương đang sử dụng bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống”. Dù cho rằng còn quá sớm để đánh giá toàn diện sau một chu kỳ áp dụng, thầy Hồ Tuấn Anh cũng ghi nhận những ưu điểm rõ rệt của bộ sách này.
“Về hình thức, sách được trình bày đẹp, giấy tốt, hình ảnh rõ nét và hấp dẫn hơn trước. Về nội dung, kiến thức được biên soạn khá logic, có tính liên hệ thực tế cao, giúp học sinh dễ hiểu và hứng thú hơn trong học tập”, thầy nhận xét.
Ma Thị Kim Thoa