Thông qua nguyên tắc các Nghị quyết về giám sát, khiếu nại tố cáo

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 24/12, tiếp tục Phiên họp thứ 52, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, UBTVQH đã biểu quyết thông qua về nguyên tắc Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của Quốc hội, với 100% đại biểu có mặt tán thành.

Trình bày tóm tắt Tờ trình dự thảo nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của Quốc hội, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành về trình tự, thủ tục, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thực hiện hoạt động giám sát của Quốc hội, UBTVQH, Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội theo quy định tại các điều 9, 12, 14, 17, 20, 22, 23, 25, 39, 40, 41 và 42 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày tóm tắt Tờ trình dự thảo nghị quyết.

Trình bày báo cáo tóm tắt thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với sự cần thiết ban hành nghị quyết với lý do nêu tại các tờ trình của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát. Nội dung của dự thảo nghị quyết về cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật.

Đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với đề nghị của cơ quan trình về việc ban hành nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn; đồng thời đề nghị tiếp tục rà soát, điều chỉnh nội dung, bảo đảm cân đối giữa các mục, các chương của dự thảo nghị quyết, bảo đảm đồng bộ, logic, cụ thể hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra.

Cho ý kiến tại phiên họp, các ý kiến cơ bản thống nhất với sự cần thiết ban hành nghị quyết; đồng thời đề nghị rà soát, hoàn thiện dự thảo nghị quyết về phạm vi điều chỉnh, nội dung và kỹ thuật lập pháp. Tiếp đó, UBTVQH đã tiến hành biểu quyết thông qua về nguyên tắc nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của Quốc hội, với 100% đại biểu có mặt tán thành. Nghị quyết quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND về hoạt động giám sát của Quốc hội có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/3/2026.

Trước đó, UBTVQH đã xem xét, thông qua Nghị quyết quy định về tiếp công dân, xử lý đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân và giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan dân cử, đại biểu dân cử.

Tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cho biết, quá trình xây dựng dự thảo nghị quyết đã tổng hợp, hệ thống hóa các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; tổng kết việc thực hiện các quy định về tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn và giám sát của Quốc hội, HĐND đối với việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Dự thảo nghị quyết đã được chỉnh lý, hoàn thiện trên cơ sở tiếp thu đầy đủ ý kiến góp ý của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố, nhằm bảo đảm kịp thời phục vụ việc tổ chức thi hành pháp luật ngay sau khi các luật sửa đổi có hiệu lực, đặc biệt là Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND có hiệu lực từ ngày 1/5/2026. Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đã đề nghị UBTVQH xem xét, quyết định cho phép áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn trong việc xây dựng, ban hành nghị quyết và trình UBTVQH xem xét, thông qua tại phiên họp này.

Về nội dung, dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số vấn đề chủ yếu sau:

Một là, sửa đổi, bổ sung trách nhiệm xử lý đơn của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội gắn với giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thuộc lĩnh vực phụ trách; bổ sung quy định nhằm hạn chế việc xử lý đơn trùng lặp, gửi lòng vòng trong các cơ quan của Quốc hội; đồng thời điều chỉnh thẩm quyền, trách nhiệm của Thường trực HĐND cấp xã phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương mới.

Hai là, bổ sung quy định về tiếp công dân trực tuyến, trách nhiệm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động tiếp công dân, tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.

Ba là, quy định cụ thể thẩm quyền giám sát, theo đó UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội giám sát hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở Trung ương; HĐND, các cơ quan của HĐND giám sát hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương cùng cấp.

Trường hợp cần thiết, UBTVQH, các cơ quan của Quốc hội giám sát hoạt động của các chủ thể khác ở Trung ương và địa phương; HĐND, các cơ quan của HĐND cấp tỉnh giám sát hoạt động của các chủ thể khác ở địa phương.

Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai phát biểu tại phiên họp.

Bốn là, bổ sung quy định về việc kiến nghị chủ thể có thẩm quyền thực hiện giám sát trong trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không giải quyết, không trả lời hoặc khi không đồng ý với kết quả giải quyết, trả lời; qua đó gắn trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc giải quyết, trả lời các khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do các cơ quan của Quốc hội, HĐND chuyển đến.

Năm là, quy định cụ thể cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin trong xử lý đơn và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh nhằm bảo đảm phân cấp, phân quyền nhưng vẫn có sự liên thông, đồng bộ trong hoạt động giám sát; đồng thời bổ sung quy định về nguồn tiếp nhận đơn và điều kiện xử lý đơn để khắc phục tình trạng trùng lặp, nhiều cơ quan cùng xử lý một vụ việc.

Sáu là, bổ sung quy định về chế độ, chính sách đối với đội ngũ công chức được giao nhiệm vụ tham mưu, giúp việc tại các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND. Hồ sơ dự thảo nghị quyết cũng đã đánh giá cụ thể về nguồn nhân lực, cơ sở vật chất và tài chính hiện có, bảo đảm điều kiện thi hành nghị quyết sau khi được UBTVQH thông qua.

Góp ý đối với dự thảo nghị quyết, dưới góc độ thực tế của địa phương, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, về tiếp công dân trực tuyến, hiện nay trong các điều khoản giao Chính phủ có điểm liên quan đến tiếp công dân và nội dung tố cáo, theo quy định phải bảo vệ người tố cáo và bảo mật nội dung. Do đó, trong quá trình bảo đảm an ninh mạng và tính bảo mật, đề nghị cần có quy định giao Chính phủ ràng buộc trách nhiệm khi tiếp công dân trực tuyến, cũng như bảo đảm việc bảo vệ người tố cáo thông qua hình thức này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp.

Theo Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội, trước đây, công tác tiếp công dân và tham mưu xử lý đơn thư chủ yếu do cơ quan thanh tra cấp huyện thực hiện. Hiện nay, theo mô hình tổ chức mới, cấp xã chỉ còn bộ phận văn phòng được phân công thực hiện nhiệm vụ này.

Riêng tại TP Hà Nội, việc phân cấp quản lý nhà nước được thực hiện rất mạnh mẽ, dẫn đến khối lượng nội dung liên quan đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được giao xuống chính quyền cấp xã là rất lớn. Trong thực tiễn phát sinh nhiều trường hợp công dân viện dẫn các quy định của luật, nghị định thuộc thẩm quyền cấp tỉnh, thành phố, nhưng theo phân cấp quản lý nhà nước hiện hành thì nội dung giải quyết lại thuộc thẩm quyền của chính quyền cấp xã.

Khi đơn được chuyển về cấp xã giải quyết, không ít trường hợp công dân không đồng tình với việc xác định thẩm quyền, cho rằng vụ việc phải do cấp trên xem xét; do đó đề nghị trong nghị quyết của UBTVQH, khi quy định về tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn, cần bổ sung nội dung liên quan đến phân cấp quản lý nhà nước phù hợp với tình hình thực tiễn của từng địa phương. Quy định này sẽ tạo thuận lợi cho địa phương trong quá trình phân loại, xử lý đơn, đồng thời góp phần giảm bức xúc của công dân khi cho rằng thẩm quyền giải quyết thuộc cấp tỉnh, thành phố.

Tại phiên họp, 100% Ủy viên UBTVQH có mặt đã biểu quyết thông qua dự thảo nghị quyết về mặt nguyên tắc.

Phương Thủy

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/thong-qua-nguyen-tac-cac-nghi-quyet-ve-giam-sat-khieu-nai-to-cao-i792099/