Thông tư 102/2025/TT-BTC: Chuẩn hóa an toàn vốn, nâng quản trị rủi ro

5 giờ trướcBài gốc

Nâng tiêu chuẩn an toàn vốn

Bộ trưởng Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 102/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 91/2020/TT-BTC quy định chỉ tiêu an toàn tài chính và biện pháp xử lý đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán không đáp ứng chỉ tiêu an toàn tài chính. Thông tư số 102/2025/TT-BTC có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/12/2025.

Ngoài các nội dung điều chỉnh cho phù hợp, đồng bộ với quy định pháp luật hiện hành (Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024, Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, Nghị định số 245/2025/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn thi hành), Thông tư số 102/2025/TT-BTC được ban hành với mục tiêu tính các chỉ tiêu an toàn tài chính bao quát được rủi ro trong hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ (tổ chức kinh doanh chứng khoán) phù hợp sự phát triển mạnh mẽ cả chiều rộng và chiều sâu của thị trường chứng khoán, đặc biệt là tốc độ tăng vốn hóa thị trường trong thời gian qua.

Việc ban hành Thông tư số 102/2025/TT-BTC giúp các tổ chức kinh doanh chứng khoán quản trị rủi ro tốt hơn. Ảnh tư liệu

Qua đó, việc ban hành Thông tư số 102/2025/TT-BTC giúp các tổ chức kinh doanh chứng khoán quản trị rủi ro tốt hơn, nâng cao năng lực, khả năng cung cấp dịch vụ, thu hút được các nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới sau khi được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Đồng thời, Thông tư số 102/2025/TT-BTC được ban hành cũng góp phần gia tăng hiệu quả quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán, bảo đảm thị trường hoạt động hiệu quả, minh bạch, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia thị trường.

Thông tư số 102/2025/TT-BTC sửa đổi, bổ sung nội dung tại 7 Điều của Thông tư số 91/2020/TT-BTC, thay thế một số Phụ lục đính kèm, bãi bỏ nội dung liên quan tại một số khoản. Cụ thể, thông tư đã sửa đổi quy định về lợi nhuận chưa phân phối để tính vốn khả dụng nhằm phù hợp với chế độ kế toán hiện hành. Đồng thời, sửa đổi một số khoản tăng thêm và giảm đi khi tính vốn khả dụng của tổ chức kinh doanh chứng khoán nhằm thống nhất với các quy định tại Thông tư số 91/2020/TT-BTC và phù hợp tình hình thực tế hoạt động của tổ chức kinh doanh chứng khoán trong thời gian qua.

Thông tư cũng đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về hệ số rủi ro thị trường đối với cổ phiếu niêm yết nhằm đảm bảo phù hợp với quy định về chuyển sàn niêm yết cổ phiếu tại Nghị định số 155/2020/NĐ-CP, Thông tư số 57/2021/TT-BTC, Thông tư số 69/2023/TT-BTC; đồng thời Thông tư cũng quy định bổ sung các chi phí không bằng tiền trong việc tính toán, đo lường các tài sản đầu tư, hoạt động của tổ chức kinh doanh chứng khoán.

Tăng hệ số rủi ro theo bậc từ 10% đến 30%

Thông tư quy định giá trị rủi ro thị trường của mỗi tài sản xác định theo quy định phải điều chỉnh tăng thêm trong trường hợp tổ chức kinh doanh chứng khoán đầu tư quá nhiều vào tài sản đó, ngoại trừ chứng khoán đang trong thời gian bảo lãnh phát hành theo hình thức cam kết chắc chắn, trái phiếu chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Cụ thể, khoản đầu tư vào một tổ chức vượt trên 10% vốn chủ sở hữu sẽ phải tăng hệ số rủi ro theo bậc từ 10% đến 30% tùy mức độ tập trung.

Thông tư quy định cụ thể về hệ số rủi ro thị trường đối với trái phiếu doanh nghiệp có xếp hạng tín nhiệm nhằm tính toán rủi ro khi tổ chức kinh doanh chứng khoán đầu tư theo mức xếp hạng tín nhiệm của trái phiếu hoặc tổ chức phát hành trái phiếu theo thông lệ quốc tế, cũng như đảm bảo thực hiện triển khai thi hành Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024.

Theo đó, tổ chức kinh doanh chứng khoán được tham chiếu kết quả xếp hạng tín nhiệm được công bố của 3 tổ chức xếp hạng quốc tế gồm Standard & Poor’s, Fitch Rating và Moody và tổ chức xếp hạng tín nhiệm độc lập khác được Bộ Tài chính cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Ngoài ra, Thông tư cũng quy định các nguyên tắc áp dụng đối với kết quả xếp hạng tín nhiệm trong trường hợp trái phiếu/tổ chức phát hành trái phiếu có nhiều hơn một kết quả xếp hạng tín nhiệm, thời gian công bố kết quả xếp hạng tín nhiệm quá một năm.

Doanh nghiệp có thêm thời gian để thích ứng

Ngoài việc chuẩn hóa vốn, Thông tư quy định rõ cơ chế xử lý và thời gian chuyển tiếp. Trong thời hạn 6 tháng từ ngày có hiệu lực, nếu tỷ lệ vốn khả dụng của tổ chức kinh doanh chứng khoán giảm dưới 180% do thay đổi phương pháp tính, doanh nghiệp phải áp dụng biện pháp khắc phục; quá thời hạn này, cơ quan quản lý sẽ thực hiện biện pháp xử lý theo Chương III Thông tư số 91/2020/TT-BTC. Điều khoản chuyển tiếp giúp các công ty chứng khoán có thời gian cơ cấu danh mục và điều chỉnh mô hình quản trị vốn.

Thông tư số 102/2025/TT-BTC cũng cập nhật phương pháp định giá tài sản, trong đó ưu tiên giá giao dịch thị trường, kết hợp với sổ sách và quy định nội bộ của tổ chức kinh doanh chứng khoán khi cần thiết, áp dụng với cả cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ. Trường hợp tài sản ít giao dịch hoặc bị hủy niêm yết, giá trị lớn nhất giữa các mức giá hợp lý sẽ được sử dụng, đảm bảo nguyên tắc thận trọng và minh bạch.

Thông tư đã điều chỉnh nguyên tắc định giá chứng khoán và các tài sản khác của tổ chức kinh doanh chứng khoán để phù hợp nguyên tắc xác định giá chứng khoán niêm yết, giao dịch theo thực tế tại Sở giao dịch chứng khoán (bao gồm cổ phiếu đăng ký giao dịch, trái phiếu niêm yết, trái phiếu chưa niêm yết).

Bên cạnh đó, để thống nhất áp dụng trong công tác báo cáo theo quy định đối với tổ chức kinh doanh chứng khoán, Thông tư đã thay thế mẫu báo cáo của công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán theo các nội dung sửa đổi nêu trên. Việc chuẩn hóa các chỉ tiêu an toàn vốn không chỉ giúp cơ quan quản lý kiểm soát rủi ro hệ thống hiệu quả hơn, mà còn đặt nền tảng cho một thị trường chứng khoán chuyên nghiệp, tiệm cận chuẩn mực quốc tế.

Mai Tấn

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/thong-tu-1022025tt-btc-chuan-hoa-an-toan-von-nang-quan-tri-rui-ro-186360.html