Lực lượng QLTT tỉnh Quảng Ninh kiểm tra kho hàng kinh doanh qua nền tảng TMĐT từ nước ngoài
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của Internet, xu hướng kinh doanh trực tuyến đã đem lại hiệu quả kinh tế cho rất nhiều ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam. Thương mại điện tử Việt Nam phát triển mạnh, năm 2025 nền kinh tế số ước đạt 39 tỷ USD, trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực ASEAN.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT, các đối tượng đã lợi dụng để kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, khó lường cả về quy mô lẫn địa bàn hoạt động.
Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn trong hoạt động đấu tranh chống buôn lậu, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bởi lẽ các đối tượng hiện nay không chỉ hoạt động trên các nền tảng mạng xã hội trong nước mà còn thiết lập phần mềm từ nước ngoài, hoạt động xuyên biên giới, đưa hàng lậu vào thị trường Việt Nam.
Đơn cử như việc lực lượng QLTT tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện một kho hàng chứa hơn 47.000 sản phẩm vi phạm, vận hành bằng phần mềm nước ngoài, liên kết với hàng trăm tài khoản TikTok và nguồn hàng từ Trung Quốc.
Cụ thể, Đội QLTT số 1, Chi cục QLTT tỉnh Quảng Ninh tiến hành kiểm tra một kho hàng nằm trong khuôn viên Công ty cổ phần thương mại Đồng Tâm, phường Móng Cái 3, tỉnh Quảng Ninh. Đây là địa điểm từng được ông Đỗ Văn Quang (trú tại phường Móng Cái 2) thuê trước khi qua đời ngày 26/6/2025. Theo xác minh từ giấy trích lục khai tử do UBND xã Vạn Ninh cấp, ông Quang đã tử vong trước thời điểm kiểm tra gần hai tuần.
Tại thời điểm kiểm tra, đoàn kiểm tra phát hiện kho chứa tổng cộng 47.127 sản phẩm vi phạm, bao gồm: 16.166 sản phẩm mỹ phẩm nhập lậu với tổng giá trị khoảng 1,1 tỷ đồng; 15.511 sản phẩm hàng hóa nhập lậu trị giá khoảng 80 triệu đồng; và 15.450 sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, trị giá khoảng 65 triệu đồng. Tổng trị giá lô hàng vi phạm ước tính lên đến 1,245 tỷ đồng.
Đáng chú ý, theo ông Phạm Văn Công (em rể của ông Quang), kho này được ông Quang thuê để cho một người Trung Quốc tên A PIN sử dụng làm nơi chứa hàng hóa. Hợp đồng thuê kho được ký ngày 1/6/2025, chỉ vài tuần trước khi ông Quang mất. Ông Công khẳng định số hàng hóa hiện có tại kho không thuộc sở hữu của ông Quang cũng như của bản thân mình.
Qua kiểm tra hệ thống quản lý kho, Đoàn kiểm tra xác định đây là điểm trung chuyển cho hàng loạt đơn hàng được đặt qua nhiều tài khoản TikTok khác nhau, với nguồn hàng nhập từ trang thương mại điện tử 1688.com (Trung Quốc). Phần mềm điều hành kho được lập trình bằng tiếng Trung, do người Trung Quốc phát triển và quản lý, không tích hợp với hệ thống quản lý trong nước.
Nhân viên tại kho chỉ có nhiệm vụ in vận đơn có sẵn để chuyển cho đơn vị giao hàng. Hệ thống phần mềm ghi nhận giao dịch từ ngày 15/2/2025 với tổng số tiền khoảng 12 triệu nhân dân tệ. Tuy nhiên, do dữ liệu hoàn toàn bằng tiếng nước ngoài và không có cơ chế liên kết với hệ thống thương mại điện tử trong nước, nên chưa thể truy xuất được danh tính các tài khoản TikTok liên quan, cũng như tổng số hàng hóa đã bán ra hay khoản lợi nhuận thu về.
Đây là một vụ việc điển hình cho thấy thủ đoạn buôn lậu ngày càng tinh vi, núp bóng các nền tảng mạng xã hội và hệ thống phần mềm xuyên biên giới nhằm tránh bị truy vết. Phương thức vận hành kho “ẩn danh”, kết nối đa tài khoản và kiểm soát từ xa đang đặt ra thách thức lớn cho lực lượng chức năng trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động TMĐT. Dù vậy, bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng QLTT vẫn phát hiện và xử lý kịp thời.
Vụ việc cũng đặt ra yêu cầu cấp bách về việc kiểm soát công nghệ quản lý kho, nâng cao năng lực giám sát nền tảng số và phối hợp liên ngành giữa QLTT, an ninh mạng và hải quan trong bối cảnh thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng phát triển phức tạp.
Ngăn chặn hàng giả trên TMĐT là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng QLTT trong năm 2025, nhằm bảo vệ nền sản xuất chân chính trong nước cũng như đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, góp phần đưa TMĐT phát triển bền vững và triển khai thực hiện Đề án về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong TMĐT đến năm 2025 tại Quyết định số 319/QĐ-TTg vào ngày 29 tháng 03 năm 2023.
Hà Linh