Trong bài bình luận EBC Financial Group công bố ngày 15/12, ông Samuel Hertz, Giám đốc Khu vực châu Á - Thái Bình Dương của EBC Financial Group nhận định, thời kỳ dựa vào lợi thế chi phí thấp của TP HCM đã qua. Các nhà đầu tư quốc tế hiện đang áp dụng bộ tiêu chí nghiêm ngặt hơn, ưu tiên tính bền vững, hiệu quả vận hành và cam kết chuyển đổi xanh.
Làm sao để thu hút FDI chất lượng cao?
TP HCM đặt tham vọng trở thành hình siêu đô thị quốc tế và trung tâm tài chính khu vực.
Sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TP HCM trở thành siêu đô thị đầu tiên của Việt Nam có quy mô kinh tế xấp xỉ 3,03 triệu tỷ đồng GRDP - tương đương 23,5% GDP cả nước và ngang bằng một nền kinh tế tầm trung của khu vực ASEAN. Thành phố cũng củng có vị thế là địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút vốn FDI khi ghi nhận mức đầu tư trị giá 7,23 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm 2025, tăng 28,67% so với cùng kỳ năm trước.
Sự hợp nhất này đã hình thành vùng công nghiệp - đô thị - cảng biển lớn nhất Việt Nam; với Bình Dương có nền công nghiệp và công nghệ cao, Bà Rịa Vũng Tàu sở hữu nguồn năng lượng tái tạo và cảng biển nước sâu, còn TP.HCM đóng vai trò chiến lược về hạ tầng số, công nghệ dữ liệu và dịch vụ tài chính. Sự kết nối của ba trụ cột này tạo tiền đề hình thành hành lang công nghiệp - đô thị - cảng biển xanh đầu tiên của Việt Nam.
Tầm nhìn đến năm 2045, TP HCM đặt mục tiêu quy mô dân số từ 18 - 20 triệu người và đóng góp khoảng 30 - 40% GDP cả nước. Ông Hertz cho rằng vấn đề trọng tâm hiện nay không còn là “mở rộng bao nhiêu”, mà là “mở rộng thông qua động lực nào”. TP HCM cần một chiến lược công nghiệp dài hạn dựa trên vùng công nghiệp liên kết đa trung tâm, từ đó gia tăng sức cạnh tranh và thu hút dòng vốn FDI quy mô lớn trong các lĩnh vực tài chính, công nghệ cao, logistics và đô thị thông minh.
Theo chuyên gia của EBC Financial Group, dòng vốn FDI tại TP HCM đang chuyển dịch mạnh từ đầu tư ngắn hạn sang đầu tư chiến lược, đặc biệt tập trung vào năng lượng xanh, công nghệ cao, bất động sản và y tế. Các nhà đầu tư quốc tế ngày càng đánh giá kỹ lưỡng về các tiêu chí bền vững, hiệu quả vận hành và khả năng mở rộng.
“Hạ tầng logistics là yếu tố then chốt quyết định khả năng mở rộng chuỗi cung ứng và tiếp cận thị trường. Với các dự án công nghệ cao, yêu cầu về môi trường sinh thái ổn định và năng lượng sạch là điều kiện bắt buộc. Các khu công nghiệp phải đảm bảo hệ thống cung cấp điện, nước và năng lượng sạch vận hành liên tục 24/7 để không gián đoạn sản xuất. Đồng thời, toàn bộ hạ tầng kỹ thuật cần được quy hoạch đồng bộ ngay từ đầu để đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe nhất của nhà đầu tư”, ông Hertz nhận định.
Để thu hút các dòng vốn FDI thế hệ mới trong các ngành như bán dẫn, AI, công nghệ sạch và R&D, TP HCM buộc phải nâng cấp mô hình vận hành của các khu công nghệ cao, tăng tốc chuyển đổi số và đầu tư mạnh mẽ cho các tiện ích kỹ thuật cốt lõi.
Bên cạnh đó, thành phố cần tận dụng lợi thế về chi phí tài chính thấp, khai thác cơ hội từ các FTA thế hệ mới để cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm tài chính trong khu vực như Singapore hay Hong Kong.
Việc huy động vốn đầu tư từ khu vực nhà nước, tư nhân và nước ngoài cũng là yếu tố chủ chốt để tạo đột phá trong phát triển hạ tầng, từ metro, đường vành đai, cao tốc cho tới hành lang logistics và cảng biển thông minh tại Cần Giờ.
Ông Hertz cũng nhấn mạnh rằng TP HCM cần chọn lọc nguồn vốn FDI theo hướng ưu tiên công nghệ cao và giá trị gia tăng lớn nhằm đảm bảo tính bền vững và tạo nền tảng để vận hành một siêu đô thị quốc tế hiện đại và có sức cạnh tranh trong khu vực.
Vai trò của Trung tâm tài chính quốc tế và Khu thương mại tự do
Theo quy hoạch mới, TP HCM sẽ hình thành 4 khu thương mại tự do (FTZ) gồm Cái Mép Hạ, Cần Giờ, Bàu Bàng và An Bình.
Chuyên gia nhận định, đối với một siêu đô thị đặt mục tiêu trở thành trung tâm tài chính khu vực như TP HCM, FTZ không chỉ là khu kinh tế ưu đãi mà còn là hạt nhân chiến lược để xây dựng hệ sinh thái tích hợp giữa tài chính, logistics và công nghệ cao.
Tương tự như New York, Singapore hay Hong Kong - những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới đều gắn với các vùng đặc quyền, FTZ của TP HCM có thể trở thành cửa ngõ kết nối doanh nghiệp nội địa với thị trường toàn cầu và tạo sức lan tỏa mạnh mẽ lên toàn bộ nền kinh tế.
Một trong những lợi thế lớn nhất của TP HCM là sự kết hợp giữa FTZ và Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC). Hạ tầng tài chính số, các nền tảng fintech và hệ thống thanh toán hiện đại sẽ giúp xử lý toàn bộ dòng lưu chuyển thương mại của FTZ, từ đó tăng tốc độ giao dịch và giảm đáng kể chi phí vận hành chuỗi cung ứng. Đặc biệt, khu FTZ Cái Mép Hạ sở hữu vị trí liền kề cụm cảng nước sâu Thị Vải - Cái Mép - Cần Giờ hiện nằm trong nhóm cảng biển hàng đầu thế giới với khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lên đến 250.000 TEU.
“Sự hội tụ của ba trụ cột cảng biển nước sâu, trung tâm tài chính quốc tế và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh vượt trội cho TP HCM so với các mô hình FTZ truyền thống. Với các tập đoàn đa quốc gia, quyết định đầu tư không chỉ phụ thuộc vào hạ tầng logistics mà còn vào khả năng tiếp cận một môi trường tài chính quốc tế với đầy đủ dịch vụ như quản lý tài sản, quản lý quỹ, giao dịch phái sinh hay thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Bên cạnh đó, trong bối cảnh tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, những điểm đến có khả năng cung cấp 'gói giải pháp tích hợp' gồm hạ tầng kỹ thuật và dịch vụ tài chính sẽ trở thành lựa chọn ưu tiên của các dòng vốn FDI chất lượng cao”, ông Hertz kết luận.
Đỗ Kiều