Thu ngân sách giai đoạn 2021-2025: Những mốc son mới!

7 giờ trướcBài gốc

Những mốc son mới này không chỉ tạo nên dấu ấn nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, mà còn góp phần quan trọng bảo đảm cân đối thu chi ngân sách, tạo nguồn lực vững chắc cho đầu tư phát triển, chăm lo an sinh xã hội và thực hiện các mục tiêu tăng trưởng bền vững của đất nước.

Quy mô thu tăng mạnh, liên tục vượt dự toán

Năm 2021, dự toán thu ngân sách nhà nước được giao là 1.358.084 tỷ đồng; quyết toán đạt 1.591.411 tỷ đồng, vượt 233.327 tỷ đồng, tương đương tăng 17,2% so với dự toán. Năm 2022, thu ngân sách tiếp tục ghi nhận kết quả tích cực khi vượt dự toán khoảng 407 nghìn tỷ đồng (28,8%). Đến năm 2023, trong bối cảnh nhiều khó khăn, thách thức, thu ngân sách nhà nước vẫn hoàn thành và vượt dự toán 132 nghìn tỷ đồng (8%).

Đáng chú ý, năm 2024, thu ngân sách nhà nước lần đầu tiên đạt trên 2 triệu tỷ đồng, đạt 2.037,5 nghìn tỷ đồng, bằng 119,78% dự toán. Sang năm 2025, trong 11 tháng, thu ngân sách nhà nước ước đạt gần 2.397.700 tỷ đồng, bằng 121,9% dự toán, tăng 30,9% so với cùng kỳ. Tính chung cả giai đoạn 2021-2025, thu ngân sách nhà nước ước đạt khoảng 9,6 triệu tỷ đồng, gấp 1,36 lần giai đoạn 2016-2020 và vượt mục tiêu đề ra (8,3 triệu tỷ đồng).

Số thu do cơ quan thuế quản lý chiếm tỷ trọng chủ yếu trong tổng thu ngân sách nhà nước. Theo đại diện Cục Thuế (trước đây là Tổng cục Thuế), năm 2025, ước thu ngân sách nhà nước do cơ quan thuế quản lý đến ngày 31-12-2025 đạt khoảng 2.236.900 tỷ đồng, bằng 130,1% dự toán pháp lệnh và bằng 127,6% so với thực hiện năm 2024. Đây là lần đầu tiên số thu do cơ quan thuế quản lý vượt mốc 2 triệu tỷ đồng, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc về quy mô nguồn thu, phản ánh rõ nét kết quả sau 80 năm xây dựng và phát triển của ngành Thuế.

Trong đó, thu nội địa ước đạt 2.189.600 tỷ đồng, bằng 131,4% so với dự toán và bằng 129,3% so với cùng kỳ năm 2024. Có 17/19 khu vực, khoản thu, sắc thuế hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán. Cả 34/34 địa phương đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước. Trong đó, Hà Nội ước thu cán mốc 631 nghìn tỷ đồng, vượt 32,1% dự toán, thành phố Hồ Chí Minh thu đạt khoảng 606 nghìn tỷ đồng, vượt 20,8% dự toán. Với kết quả trên, trong giai đoạn 2021-2025, tổng thu do cơ quan thuế quản lý ước đạt trên 8,4 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 86,1% tổng thu ngân sách nhà nước, gấp 1,5 lần so với giai đoạn 2016-2020 và gấp 2,5 lần so với giai đoạn 2011-2015.

Đáng chú ý, quy mô thu do cơ quan thuế quản lý không ngừng được mở rộng, từ mốc lịch sử 1 triệu tỷ đồng vào năm 2017 đến năm 2025 đã vượt qua mốc 2,2 triệu tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân đạt trên 11,5%/năm trong giai đoạn 2021-2025. Cơ cấu thu ngân sách nhà nước có sự chuyển biến tích cực theo hướng ngày càng bền vững. Tỷ trọng đóng góp của thu nội địa trong tổng thu ngân sách nhà nước không ngừng gia tăng, từ mức 81% trong giai đoạn 2011-2015 lên 82,1% giai đoạn 2016-2020 và ước đạt khoảng 86% trong giai đoạn 2021-2025. Tỷ trọng thu nội địa trong tổng thu ngân sách nhà nước đã tăng từ mức 82,3% năm 2021 lên khoảng 86,6% vào năm 2025.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong đánh giá, kết quả thu ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 phản ánh đúng thực chất quá trình phục hồi và phát triển của nền kinh tế trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đan xen. Đáng chú ý, trong điều kiện Nhà nước triển khai hàng loạt chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân sau đại dịch Covid-19, việc ngân sách nhà nước vẫn bảo đảm nguồn thu ổn định, liên tục vượt dự toán qua nhiều năm cho thấy nền tảng kinh tế đã được củng cố vững chắc hơn so với các giai đoạn trước.

“Kết quả thu ngân sách trên có thể coi là một trong những điểm sáng nổi bật trong điều hành kinh tế vĩ mô, phản ánh rõ nét năng lực quản lý tài chính - ngân sách, đồng thời cho thấy sức chống chịu và khả năng phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh nhiều biến động chưa từng có tiền lệ”, chuyên gia Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh.

Quy mô thu ngân sách nhà nước tăng nhanh và bền vững cho thấy nền tảng kinh tế đã được củng cố ngày càng vững chắc. Trong 5 năm qua, tổng thu ngân sách nhà nước liên tục vượt dự toán, năm sau cao hơn năm trước, qua đó tạo dư địa quan trọng cho đầu tư phát triển và bảo đảm an sinh xã hội. Việc hoàn thành và hoàn thành vượt các chỉ tiêu thu ngân sách trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm, chuỗi cung ứng bị đứt gãy và áp lực lạm phát gia tăng là minh chứng rõ nét cho sức bật nội tại và khả năng thích ứng của nền kinh tế Việt Nam.

Điểm đáng ghi nhận của thu ngân sách giai đoạn này không chỉ nằm ở quy mô tăng trưởng mà quan trọng hơn là chất lượng và tính bền vững của nguồn thu. Thu ngân sách ngày càng dựa nhiều hơn vào thu nội địa, gắn chặt với hoạt động sản xuất - kinh doanh, mở rộng tiêu dùng trong nước và tăng giá quyền sử dụng đất, đặc biệt là sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân.

Nuôi dưỡng nguồn thu, đẩy mạnh chuyển đổi số

Có thể khẳng định, những kết quả tích cực trong thu ngân sách nhà nước nhiệm kỳ vừa qua, trước hết là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các bộ, ban, ngành; cùng với sự nỗ lực vượt khó, đẩy mạnh sản xuất - kinh doanh và nghiêm chỉnh chấp hành chính sách, pháp luật thuế của cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Bên cạnh đó, việc triển khai đồng bộ các chính sách phục hồi và phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19 đã phát huy hiệu quả rõ nét. Các gói hỗ trợ tài khóa - tiền tệ quy mô lớn, được ban hành kịp thời, đã giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất - kinh doanh và từng bước phục hồi. Khi doanh nghiệp phục hồi và mở rộng sản xuất, nguồn thu ngân sách theo đó được củng cố một cách tự nhiên, hạn chế tạo áp lực đối với nền kinh tế.

Có thể thấy, công tác nuôi dưỡng nguồn thu được chú trọng thông qua việc triển khai nhiều chính sách thuế hỗ trợ phát triển, tạo động lực cho sản xuất - kinh doanh. Việc giảm thuế giá trị gia tăng, gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất, cùng với các chính sách ưu đãi có chọn lọc đối với các lĩnh vực ưu tiên đã tạo điều kiện để doanh nghiệp tích lũy nguồn lực, tái đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh. Về dài hạn, đây chính là nền tảng quan trọng để nguồn thu ngân sách nhà nước tăng trưởng bền vững. Tính chung, tổng số tiền miễn, giảm, gia hạn các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, thuê mặt nước trong giai đoạn này khoảng 1,1 triệu tỷ đồng.

Đồng thời, hệ thống quản lý thuế được đẩy mạnh chuyển đổi số, mở rộng việc áp dụng hóa đơn điện tử, tăng cường công tác quản lý, chống thất thu trong các lĩnh vực thương mại điện tử và dịch vụ. Hệ thống hóa đơn điện tử vận hành ổn định, an toàn, lũy kế đã tiếp nhận và xử lý trên 20,3 tỷ hóa đơn; riêng năm 2025 tiếp nhận gần 8,5 tỷ hóa đơn.

Giai đoạn 2023-2025 ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ của hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, cả về số lượng cơ sở đăng ký sử dụng và số lượng hóa đơn phát hành. Từ hơn 40,3 nghìn cơ sở kinh doanh với 104,8 triệu hóa đơn trong năm 2023, đến năm 2024 đã tăng lên 52,7 nghìn cơ sở kinh doanh với hơn 1,26 tỷ hóa đơn; riêng năm 2025 đạt hơn 252,7 nghìn cơ sở kinh doanh, tăng khoảng 380% so với năm 2024, với hơn 3,4 tỷ hóa đơn. Lũy kế từ khi triển khai (năm 2023), đã có 345.744 cơ sở kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với tổng số hóa đơn đạt khoảng 4,8 tỷ hóa đơn. Trong đó, số lượng hộ kinh doanh đăng ký sử dụng lũy kế đến năm 2025 đạt 178.388 hộ, tăng gấp 11,8 lần so với năm 2023; tỷ lệ hộ kinh doanh đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền tăng từ 49% năm 2023 lên 79% vào năm 2025.

Tổng thu từ thương mại điện tử và hoạt động kinh doanh trên nền tảng số năm 2025 ước đạt 208.800 tỷ đồng, tăng 66,5% so với năm 2024. Tính chung giai đoạn 2022-2025, số thu từ lĩnh vực này đạt gần 500 nghìn tỷ đồng, khẳng định dư địa và vai trò ngày càng quan trọng của kinh tế số đối với nguồn thu ngân sách nhà nước. Đáng chú ý, hơn 200 nhà cung cấp nước ngoài đã thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế thông qua cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế, với số thu ngân sách đạt khoảng 13,9 nghìn tỷ đồng, qua đó góp phần mở rộng cơ sở thu, tăng cường hiệu lực quản lý thuế và bảo đảm công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp xuyên biên giới.

Cùng với đó, năm 2025, số thu từ hộ kinh doanh ước đạt 32.840 tỷ đồng, tăng 37,5% so với năm 2024 và tăng gần 65,2% so với năm 2023. Đây là mức tăng trưởng đột phá, phản ánh hiệu quả rõ nét của các giải pháp quản lý thuế, đặc biệt là việc chuẩn hóa dữ liệu người nộp thuế, tăng cường chống thất thu và đẩy mạnh áp dụng hóa đơn điện tử, qua đó từng bước đưa hoạt động của hộ kinh doanh vào khuôn khổ minh bạch, lành mạnh và bền vững hơn.

Kết quả thu ngân sách tích cực đã tạo thêm nguồn lực quan trọng để Chính phủ triển khai hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, qua đó góp phần quan trọng vào việc hoàn thành Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, đây cũng là tiền đề vững chắc để tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước trong giai đoạn tới, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong bối cảnh mới.

Thanh Hương

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/thu-ngan-sach-giai-doan-2021-2025-nhung-moc-son-moi-728411.html