Thứ trưởng Bộ Công Thương giải trình, làm rõ dự thảo Luật Thương mại điện tử

3 giờ trướcBài gốc

Rà soát, tích hợp để các quy định tránh chồng chéo

Ngày 30/9, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 thảo luận một số nội dung trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp thảo luận về nhóm lĩnh vực kinh tế, tài chính, gồm các dự án luật: Luật Phá sản (sửa đổi); Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi); Luật Thương mại điện tử; Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân phát biểu.

Phát biểu góp ý vào dự thảo Luật Thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Sửu - đoàn TP. Huế cho biết, thương mại điện tử là hoạt động liên ngành, có mối liên hệ mật thiết đến ít nhất 10 luật khác nhau.

Các luật này bao gồm: Bộ luật Dân sự 2015, Luật Giao dịch điện tử, Luật An ninh mạng 2018, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2023, Luật Quản lý thuế 2019, Luật Hải quan, Luật Quảng cáo, Luật Công nghệ thông tin 2006 và Luật Sở hữu trí tuệ 2005. Đại biểu đề nghị cần rà soát và tích hợp để các quy định tránh bị chồng chéo, gây khó khăn khi thực hiện.

Về mặt kỹ thuật lập pháp và nguyên tắc áp dụng, đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị chỉnh sửa chi tiết Điều 5 (các nguyên tắc cơ bản) của dự thảo luật.

Cụ thể, để tránh diễn giải tùy tiện hoặc cảm tính, thiếu nhất quán khi áp dụng, cần làm rõ "đạo đức xã hội" bằng cách bổ sung cụm từ "pháp luật hiện hành" vào ngữ cảnh.

Đối với quy định về phạm vi áp dụng, thay vì cụm từ mơ hồ "các quy định của pháp luật có liên quan", đại biểu đề nghị dùng cụm từ "bao gồm nhưng không giới hạn các luật về bảo vệ dữ liệu" để rõ ràng và tránh bỏ sót các lĩnh vực mới phát sinh.

Đáng chú ý, về nguyên tắc không giới hạn địa lý, đại biểu đoàn TP. Huế bày tỏ lo ngại, quy định này tuy tiến bộ nhưng có thể đặt ra nguy cơ về kiểm soát thuế, an ninh quốc gia và kiểm soát nội dung xuyên biên giới. Do đó, đề xuất bổ sung trường hợp loại trừ: "Trừ trường hợp có quy định khác về quản lý hàng hóa dịch vụ xuyên biên giới, hoặc tổ chức cá nhân tự giới hạn phạm vi hoạt động".

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - đoàn Quảng Ninh cũng góp ý về Điều 1 (phạm vi điều chỉnh) nhấn mạnh, cần làm rõ ranh giới giữa hoạt động thương mại điện tử với các lĩnh vực luật chuyên ngành đã điều chỉnh (như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm) để tránh chồng chéo trong thực thi.

Đại biểu cũng đề xuất sửa đổi khái niệm hoạt động thương mại điện tử để giới hạn phạm vi điều chỉnh không thuộc phạm vi của các luật chuyên ngành khác; phân tách rõ quyền và nghĩa vụ giữa các cặp chủ thể (nền tảng - người bán, nền tảng - người mua, người bán - người mua) và cần có cơ chế trách nhiệm phù hợp với quy mô, đặc điểm của từng chủ thể, đặc biệt là hộ kinh doanh và doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Góp ý về dự án luật, đại biểu Lê Thị Thanh Lam - đoàn Cần Thơ tập trung vào Điều 20 (Trách nhiệm của người bán hàng trên nền tảng). Nhận thấy Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa sửa đổi (có hiệu lực từ 1/1/2026) đã bổ sung quy định về truy xuất nguồn gốc và hộ chiếu số sản phẩm, đại biểu đề nghị cần có hướng dẫn phân loại quy mô doanh nghiệp để tạo môi trường kinh doanh linh hoạt.

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam đề xuất, miễn trừ trách nhiệm quy định tại khoản 4, Điều 20 đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp siêu nhỏ kinh doanh trong 5 năm kể từ ngày thành lập; nhằm khuyến khích tinh thần khởi nghiệp và thúc đẩy sự tham gia tích cực của khu vực tư nhân trong phát triển thương mại điện tử.

Các doanh nghiệp khá hài lòng với dự án luật

Sau khi lắng nghe ý kiến của các đại biểu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã thay mặt Ban soạn thảo tiếp thu, giải trình, làm rõ thêm các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Bộ Công Thương đã rà soát 22 luật và 19 nghị định trong nước, cùng với 8 điều ước quốc tế (4 song phương và 4 đa phương) liên quan đến dự thảo luật. Bộ cũng đã rà soát các luật đang song hành cùng trình Quốc hội (như Luật Chuyển đổi số, Luật An ninh mạng) để đảm bảo tính đồng bộ. "Về cơ bản, các doanh nghiệp khá hài lòng với dự án luật này" - Thứ trưởng nói.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu - đoàn TP Huế phát biểu.

Về ý kiến của đại biểu liên quan đến nguyên tắc và kỹ thuật lập pháp, Bộ Công Thương xin tiếp thu. Giải trình về cụm từ "bao gồm nhưng không giới hạn" (thường có trong cam kết quốc tế), Thứ trưởng cho rằng, do văn phong xây dựng pháp luật Việt Nam không có cụm từ này, Ban soạn thảo sẽ tiếp thu theo hướng "và bao gồm các luật hoặc các lĩnh vực có liên quan" để bao quát phạm vi.

Đối với vấn đề bảo vệ người tiêu dùng và xử lý hàng giả, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) đã có hiệu lực. Dự thảo Luật Thương mại điện tử đã gia cố các nội dung xử lý hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Bộ Công Thương xin tiếp thu để bổ sung thêm các quy định cho đầy đủ.

Liên quan đến kiến nghị thành lập cơ quan độc lập giải quyết tranh chấp, Thứ trưởng cho hay, Bộ Công Thương thực hiện theo Nghị quyết 18 và cân nhắc kỹ việc thành lập cơ quan mới. Thay vào đó, bộ sẽ sử dụng bộ máy cũ (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số) để thực hiện quản lý Nhà nước và làm nhiệm vụ kết nối giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Việc giải quyết tranh chấp sẽ vận dụng 4 phương thức đã quy định trong Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (thương lượng, hòa giải, trọng tài và ra tòa án).

Về trách nhiệm pháp lý liên đới và giám sát, Bộ Công Thương xin tiếp thu ý kiến của đại biểu về việc chuyển giao nghĩa vụ kiểm soát, giám sát một phần trách nhiệm cho chủ sàn và gia cố để làm rõ ràng hơn trách nhiệm của bên thứ ba (sàn, livestream).

Đối với các vấn đề phân biệt nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, quản lý livestream, làm rõ các giao dịch tương lai/phái sinh, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nêu rõ, Bộ Công Thương xin tiếp thu về việc phân biệt các nền tảng. Riêng giao dịch tương lai đã được quy định trong Luật Thương mại liên quan đến Sở Giao dịch Hàng hóa, do đó, dự án Luật Thương mại điện tử không đưa Sở Giao dịch Hàng hóa vào phạm vi điều chỉnh.

Liên quan đến ý kiến của đại biểu về truy xuất nguồn gốc và miễn trừ trách nhiệm cho doanh nghiệp nhỏ, Bộ Công Thương xin tiếp thu và sẽ rà soát ngay Luật sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa mới được thông qua. Theo Thứ trưởng, việc truy xuất nguồn gốc sẽ được áp dụng đối với các hàng hóa có rủi ro cao; và sẽ bổ sung việc hỗ trợ các doanh nghiệp siêu nhỏ theo ý kiến đại biểu.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh ghi nhận và đánh giá cao sự tham gia đầy đủ, trách nhiệm của các đại biểu. Các ý kiến đều có tính xây dựng cao, quan điểm rõ ràng, lập luận sâu sắc và toàn diện.

Tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Công Thương) khẩn trương phối hợp chặt chẽ với Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính (cơ quan thẩm tra) và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, tiếp thu tối đa và giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại hội nghị; các vấn đề kỹ thuật để hoàn thiện dự thảo luật gửi đến Quốc hội theo đúng quy định.

Quỳnh Nga

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/thu-truong-bo-cong-thuong-giai-trinh-lam-ro-luat-thuong-mai-dien-tu-423151.html