“Phổ cập” công nghệ số
Để hướng dẫn, giúp hội viên, phụ nữ trên địa bàn xã tiếp cận với công nghệ số, Hội LHPN xã Đăk Rơ Wa đã triển khai cho 28 chi hội thành lập mô hình tổ phụ nữ số. Cán bộ Hội Phụ nữ xã đã tập trung hướng dẫn cho các chi hội trưởng thao tác cơ bản về đăng ký, thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) trên cổng dịch vụ công trực tuyến; cách thanh toán điện tử; đọc, xem tài liệu trên các nhóm zalo; cách sử dụng mạng xã hội an toàn... Từ đó, các chi hội trưởng sẽ phổ biến lại cho hội viên, phụ nữ trong tổ để cùng nắm bắt, tiếp cận công nghệ số.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, Chủ tịch Hội LHPN xã Đăk Rơ Wa Nguyễn Thị Tươi cho biết, việc thành lập tổ phụ nữ số ở các chi hội nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết, giúp hội viên, phụ nữ tự tin ứng dụng công nghệ vào cuộc sống và công việc, góp phần hoàn thành mục tiêu xây dựng chính quyền số, công dân số.
Chị Phạm Thị Văn, ở xã Đặng Thùy Trâm thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến. Ảnh: M.DUYÊN
Chính quyền địa phương, các cấp hội, đoàn thể chung tay giúp người dân tiếp cận công nghệ số và mỗi người dân cũng nỗ lực bắt nhịp, học hỏi. Từ một người ít am hiểu công nghệ, giờ đây chị Đinh Thị Hường, dân tộc Hrê, ở thôn Ka La, xã Sơn Linh đã sử dụng thành thạo điện thoại thông minh để xem tin tức, tìm kiếm các video phục vụ việc học tập, nâng cao kiến thức cho các con.
Chị Hường cho biết, trước đây, vì không biết sử dụng công nghệ, nên muốn nắm bắt thông tin chị phải nhờ đến các bạn trẻ gần nhà hỗ trợ. Từ khi được tổ công nghệ số cộng đồng ở địa phương hướng dẫn cách sử dụng điện thoại thông minh, chị đã biết cách nộp hồ sơ TTHC trực tuyến, thanh toán điện tử. Công nghệ số đã thật sự thay đổi cuộc sống của chị, giúp chị tự tin, năng động, hòa mình cùng sự phát triển của xã hội số.
Nhờ đẩy mạnh triển khai, thực hiện CĐS toàn diện, đồng bộ trong quá trình triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong tháng 7/2025, tỉnh Quảng Ngãi được đánh giá xếp hạng thứ 5/34 tỉnh, thành phố của cả nước về thực hiện Bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công.
Chuyển đổi số không chỉ được đẩy mạnh triển khai ở nhóm đối tượng người trưởng thành, mà hiện nay, nhiều trường học trong tỉnh đã tăng cường hướng dẫn CĐS cho học sinh (HS). Trường Tiểu học và THCS Đăk Năng, xã Ia Chim có hơn 90% HS dân tộc thiểu số, kỹ năng số của các em còn nhiều hạn chế. Nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng công nghệ số cho HS, năm học 2025 - 2026, nhà trường đã triển khai giáo dục kỹ năng công dân số theo Chương trình giáo dục phổ thông.
Cô giáo Nguyễn Thị Diệu Hương, giáo viên chủ nhiệm lớp 5B, Trường Tiểu học và THCS Đăk Năng đã khéo léo “biến hóa” những bài học công dân số trở nên gần gũi, dễ hiểu. Từ đó, giúp HS biết cách truy cập thông tin, sử dụng Internet và các công cụ số hiệu quả. Cô Hương đã dành nhiều thời gian của tiết hoạt động trải nghiệm để giới thiệu, hướng dẫn HS cách sử dụng một số ứng dụng phục vụ cho việc học. Em Y Hoa Tường Vy, HS lớp 5B chia sẻ, nhờ được giáo viên hướng dẫn sử dụng công nghệ số mà em và các bạn đã biết tìm kiếm, tra cứu những thông tin, kiến thức bổ ích, để nâng cao hiệu quả học tập.
Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Đăk Năng Huỳnh Thị Thu Thảo cho biết, nhà trường đã định hướng, chỉ đạo các tổ chuyên môn, giáo viên dạy kỹ năng công dân số theo từng chủ đề, chủ điểm và tích hợp nội dung số vào các môn học. Qua đó, khơi dậy niềm hứng thú, giúp các em HS tiếp cận kiến thức một cách nhẹ nhàng, hiệu quả và chuẩn bị hành trang vững chắc trong thời đại công nghệ số.
Thực hiện đồng bộ trên “3 trụ cột”
Để triển khai thực hiện hiệu quả CĐS đồng bộ trên “3 trụ cột”. Chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động và tổ chức hội nghị quán triệt, tuyên truyền sâu rộng, nâng cao nhận thức và phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp trong toàn tỉnh.
Trong đó, tập trung nâng cao chất lượng cung cấp, sử dụng dịch vụ công trực tuyến; thúc đẩy CĐS liên thông, đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Đồng thời, phát động và đẩy mạnh triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn tỉnh.
Giáo viên Trường Tiểu học và THCS Đăk Năng, xã Ia Chim hướng dẫn kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn cho học sinh. Ảnh: H.TIẾN
Song song với việc đầu tư, phát triển hạ tầng công nghệ, kỹ thuật, tỉnh tập trung phát triển chính quyền điện tử, tạo nền móng vững chắc hướng đến chính quyền số. Tỉnh đã hoàn thành việc hợp nhất dữ liệu về hệ thống thông tin chuyên dùng chung của tỉnh. Dịch vụ công trực tuyến được đẩy mạnh, tỷ lệ hồ sơ TTHC được số hóa đạt 73,94%, xếp vị trí thứ 15/34 tỉnh, thành phố cả nước.
Toàn tỉnh đã cấp phát hơn 17 nghìn chứng thư số, bảo đảm gần như toàn bộ cơ quan, đơn vị ký số và số hóa hồ sơ. Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành triển khai đến hơn 2.500 cơ quan, đơn vị, thiết lập hơn 20 nghìn tài khoản cho cán bộ, công chức. Tỷ lệ sử dụng văn bản điện tử của các sở, ban, ngành đạt trên 99,5%, cấp xã đạt trên 95,6%; trên 98% văn bản được ký số.
Trên lĩnh vực phát triển xã hội số, tỉnh đã thành lập hơn 1.400 tổ công nghệ số cộng đồng với hơn 12 nghìn thành viên, nhằm nâng cao nhận thức về CĐS và lan tỏa kỹ năng số trong toàn dân. Đến nay, đã có hơn 99,7% dữ liệu dân cư đồng bộ BHYT, hơn 487 nghìn sổ sức khỏe điện tử được tích hợp. Việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH qua tài khoản đạt 66%. Tỷ lệ kích hoạt tài khoản định danh điện tử mức 2 đạt trên 92,6% tổng số tài khoản đã cấp.
Để thúc đẩy lĩnh vực kinh tế số phát triển, thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã đẩy mạnh các mô hình: Chợ 4.0, tuyến phố không dùng tiền mặt, điểm chi trả không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, sàn thương mại điện tử của tỉnh được duy trì. Thông tin doanh nghiệp, sản phẩm của địa phương được đưa lên hệ thống nhằm quảng bá, giới thiệu trên môi trường mạng, góp phần thúc đẩy phát triển thương mại điện tử đến vùng sâu, vùng xa. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 2.700 doanh nghiệp công nghệ số đang hoạt động; có 2 doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực sản xuất thiết bị điện tử.
Phó Giám đốc Sở KH&CN Nguyễn Quốc Huy Hoàng cho biết, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự chung tay của người dân, tỉnh đã đạt được nhiều bước tiến nổi bật trong CĐS. Với vai trò là cơ quan tham mưu, giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về KH&CN, trong thời gian tới, Sở KH&CN tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện hạ tầng và dữ liệu số một cách toàn diện, đồng bộ gắn với cuộc cải cách sâu rộng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Tiếp tục đổi mới mô hình quản trị và cung ứng dịch vụ công. Đẩy mạnh các chương trình đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo, an toàn thông tin, phân tích dữ liệu, đảm bảo cán bộ đáp ứng yêu cầu quản trị hiện đại. Cùng với đó, nghiên cứu, kiến nghị Trung ương ban hành cơ chế tài chính hỗ trợ tổ công nghệ số cộng đồng, xem xét chính sách đặc thù đầu tư hạ tầng số tại vùng sâu, vùng xa.
M.DUYÊN - H.TIẾN