Thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi xanh

2 giờ trướcBài gốc

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Thực hiện ngay các biện pháp cấp bách cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh

Đánh giá việc ban hành và thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực, Nghị quyết nêu rõ, Quốc hội cơ bản tán thành nội dung Báo cáo số 756/BC-ĐGS ngày 26/10/2025 của Đoàn giám sát của Quốc hội về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành với những kết quả đạt được, hạn chế, bất cập và nguyên nhân chủ yếu.

Để phát huy kết quả đạt được, khắc phục những hạn chế, bất cập, thích ứng kịp thời với bối cảnh trong giai đoạn mới, Quốc hội yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương căn cứ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình, nghiên cứu, thực hiện các kiến nghị của Đoàn giám sát tại Báo cáo số 756/BC-ĐGS và tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp.

Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường với tỷ lệ 442/444 tổng số ĐBQH có mặt tán thành. Ảnh: Phạm Thắng

Cụ thể là, đổi mới tư duy và hoàn thiện thể chế, chính sách về bảo vệ môi trường và tổ chức thực thi quyết liệt, hiệu lực, hiệu quả; loại bỏ quan điểm “Bảo vệ môi trường sẽ làm cản trở tăng trưởng kinh tế”; tiếp tục hoàn thiện nhóm chỉ tiêu về môi trường, trong đó chú trọng cơ chế giao chỉ tiêu thực hiện cụ thể cho các địa phương gắn với cơ chế đánh giá trách nhiệm hoàn thành của người đứng đầu; bổ sung chỉ tiêu về tăng trưởng carbon thấp vào hệ thống chỉ tiêu phát triển quốc gia và trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, hàng năm phù hợp với yêu cầu phát triển trong từng giai đoạn.

Thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn, coi chất thải là tài nguyên và được quản lý trên môi trường số; thực hiện chuyển đổi xanh thông qua các cơ chế, chính sách khuyến khích nghiên cứu, phát triển công nghệ thân thiện với môi trường, công nghiệp môi trường, dịch vụ môi trường, mua sắm xanh, năng lượng tái tạo; chủ động xây dựng thể chế để thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Kinh tế hóa môi trường, trong đó thiết lập cơ chế định giá tài nguyên, chi trả dịch vụ hệ sinh thái và nâng cao hiệu quả của công cụ thuế môi trường, phí môi trường, hạn ngạch phát thải; áp dụng triệt để nguyên tắc “Người được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính cho hoạt động bảo vệ môi trường; người gây ô nhiễm, sự cố và suy thoái môi trường phải chi trả, bồi thường thiệt hại, khắc phục, xử lý”.

Tiếp tục đẩy mạnh phương thức quản lý nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm gắn với xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn để quản lý và tăng cường kiểm tra, giám sát; cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính; phân cấp, phân quyền mạnh cho chính quyền địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

Nghị quyết cũng xác định rõ một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, hoàn thành đến cuối năm 2026.

Trong đó, Quốc hội yêu cầu Chính phủ thực hiện tổng kết, đánh giá việc thực hiện và đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, trình Quốc hội xem xét, thông qua vào đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.

Đồng thời, rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật có liên quan đến thuế, phí bảo vệ môi trường…

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Tổ chức rà soát, đánh giá và cập nhật, điều chỉnh trong trường hợp cần thiết các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch có liên quan đến bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu để đáp ứng yêu cầu “mở rộng và kiến tạo không gian phát triển mới”.

Trong đó, chú trọng việc đánh giá, dự báo các tác động của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, thiên tai, đặc biệt tại các địa bàn nhạy cảm như tại một số đô thị lớn (các thành phố: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng…), đồng bằng sông Cửu Long, vùng ven biển. Tăng trưởng kinh tế 2 con số trên cơ sở bảo đảm nguyên tắc xuyên suốt không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế đơn thuần, tôn trọng quy luật tự nhiên.

Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ ban hành và triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời thực hiện ngay các biện pháp cấp bách kiểm soát, ngăn chặn và khắc phục, cải thiện tình trạng ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Hoàn thành việc đánh giá khả năng chịu tải và công bố kế hoạch quản lý chất lượng môi trường nước mặt một số lưu vực sông liên tỉnh có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội; cải thiện chất lượng môi trường một số đoạn sông bị ô nhiễm nghiêm trọng trên các sông: Ngũ Huyện Khê, Tô Lịch, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.

Hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường và phân cấp quản lý

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh - Phó trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội cho biết, tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về báo cáo kết quả giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề này.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh - Phó trưởng Đoàn giám sát của Quốc hội trình bày báo cáo. Ảnh: Phạm Thắng

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Đoàn giám sát phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết tại báo cáo số 1534 ngày 9/12/2025.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, đối với ý kiến cho rằng, quy trình thẩm định đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và cấp giấy phép môi trường (GPMT) còn kéo dài, tiêu chí xác định thẩm quyền cấp phép giữa cấp bộ và tỉnh còn chồng chéo; việc phân cấp xuống cấp xã còn hạn chế về nguồn lực: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã đề cao trách nhiệm của doanh nghiệp. Chính phủ đã đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm 16% và phân cấp khoảng 73% thủ tục hành chính về môi trường trong năm 2025.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Tại Kỳ họp thứ Mười, Chính phủ đã trình Quốc hội sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường để tiếp tục cắt giảm đối tượng và phân quyền cho địa phương giải quyết đến gần 90% thủ tục hành chính. Dự thảo Nghị quyết đã có nội dung yêu cầu kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, gắn với đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ cấp cơ sở.

Về đề nghị tăng mức tiền phạt trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, mức xử phạt hiện đã ở mức cao nhất theo Luật Xử lý vi phạm hành chính. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 45/2022/NĐ-CP theo hướng tăng chế tài xử phạt đối với một số hành vi vi phạm.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Về ý kiến cho rằng, tỷ lệ chi ngân sách cho bảo vệ môi trường còn thấp, Quỹ bảo vệ môi trường hoạt động hạn chế, cơ chế huy động tư nhân (PPP) chưa hiệu quả, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ: dự thảo Nghị quyết đã bổ sung nhiệm vụ ưu tiên nguồn lực từ ngân sách và xã hội hóa, tăng dần chi ngân sách cho bảo vệ môi trường tương ứng với tốc độ tăng trưởng kinh tế. Hoàn thiện công cụ kinh tế (trái phiếu xanh, tín dụng xanh) và phát huy vai trò Quỹ bảo vệ môi trường. Nhấn mạnh kinh tế hóa môi trường, thiết lập cơ chế định giá tài nguyên, chi trả dịch vụ hệ sinh thái, và áp dụng triệt để nguyên tắc “Người được hưởng lợi từ môi trường có nghĩa vụ đóng góp tài chính... người gây ô nhiễm... phải chi trả, bồi thường”.

Thanh Hải

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/thuc-day-mo-hinh-kinh-te-tuan-hoan-chuyen-doi-xanh-10399891.html