Thúc đẩy phát triển du lịch gắn với văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số

4 giờ trướcBài gốc

Văn hóa song hành cùng du lịch tạo động lực phát triển mới

Tại Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND tỉnh Lâm Đồng tổ chức mới đây, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh, đây là một trong những nội dung trọng tâm thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025.

Làng Văn hóa Churu tại xã Quảng Lập, tỉnh Lâm Đồng là mô hình tiêu biểu gắn bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch.

Theo Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy, Dự án 6 đã được bố trí tổng nguồn vốn hơn 3.160 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư xây dựng 1.806 tỷ đồng và vốn sự nghiệp 1.354 tỷ đồng. Sau 5 năm triển khai, các mục tiêu và chỉ tiêu cơ bản của chương trình đã hoàn thành, mang lại nhiều thay đổi tích cực về kinh tế, xã hội và văn hóa.

Đến hết năm 2024, cả nước có gần 94% thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhà sinh hoạt cộng đồng, hơn 66% thôn có đội văn nghệ truyền thống hoạt động thường xuyên và có chất lượng. 124 lễ hội tiêu biểu đã được bảo tồn, phục dựng, 48 làng, bản văn hóa truyền thống được đầu tư phát triển thành điểm du lịch cộng đồng, cùng hàng nghìn câu lạc bộ văn hóa dân gian được thành lập.

Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh: “Dự án 6 không chỉ dừng ở việc bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa, mà đã từng bước chuyển hóa di sản thành động lực kinh tế, giúp tạo sinh kế, tăng thu nhập và cải thiện chất lượng sống cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số”.

Theo bà Thủy, văn hóa chính là “mạch nguồn” để phát triển bền vững, và khi được kết nối với du lịch, nó không chỉ làm giàu bản sắc vùng miền mà còn mở ra hướng đi lâu dài cho phát triển kinh tế địa phương.

Từ di sản thành sản phẩm du lịch đặc sắc

Lâm Đồng được đánh giá là một điểm sáng trong việc triển khai Dự án 6. Với 49 dân tộc anh em cùng sinh sống, tỉnh hiện sở hữu kho tàng văn hóa phong phú, trong đó có Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ông Hồ Văn Mười, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng khẳng định: “Lâm Đồng đang xác định văn hóa và du lịch là một trong ba trụ cột phát triển kinh tế - xã hội. Việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc chính là con đường giúp biến di sản thành sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần hình thành kinh tế ban đêm, phát triển các lễ hội quy mô lớn và thu hút du khách trong, ngoài nước”.

Tại xã Quảng Lập (huyện Đơn Dương), Làng văn hóa Churu đã trở thành mô hình tiêu biểu cho việc kết hợp bảo tồn và phát triển du lịch. Người dân được hỗ trợ trang thiết bị, được tập huấn kỹ năng biểu diễn, đón khách, kể chuyện văn hóa truyền thống… Các lễ hội của đồng bào Churu được phục dựng và tổ chức định kỳ, thu hút hàng nghìn du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Ông Nguyễn Văn Lộc, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng cho biết, quá trình triển khai Dự án 6 giúp tỉnh đạt nhiều kết quả tích cực trong việc gìn giữ, phát huy bản sắc dân tộc. Tuy nhiên, vẫn còn không ít thách thức về cơ sở vật chất, nhân lực và nhận thức: “Một số địa phương còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Vì vậy, giai đoạn tới, chúng tôi xác định rõ người dân là trung tâm và chủ thể thụ hưởng, gắn trách nhiệm với quyền lợi để phát huy hiệu quả các mô hình du lịch cộng đồng”.

Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai cho biết địa phương đã tổ chức gần 250 lễ hội truyền thống trong 5 năm qua, từ lễ hội xuống đồng, lễ hội nhảy lửa của người Dao đỏ đến lễ hội Gầu Tào của người Mông. Các lễ hội được bảo tồn bài bản, trang trọng, phù hợp thuần phong mỹ tục và gắn chặt với phát triển du lịch, qua đó góp phần quảng bá hình ảnh địa phương và hạn chế các tệ nạn xã hội trong dịp lễ hội.

“Lào Cai đang hướng tới việc biến các lễ hội truyền thống thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc sắc, tạo ra chuỗi sự kiện quanh năm để du khách đến là có thể trải nghiệm, khám phá”, ông Nghĩa chia sẻ.

Ông Trịnh Ngọc Chung, Cục trưởng Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam nhấn mạnh, Dự án 6 đã mở ra hướng đi đúng đắn: “Khi văn hóa gắn liền với du lịch, chúng ta không chỉ bảo tồn di sản mà còn phát triển kinh tế từ chính giá trị văn hóa. Ngược lại, du lịch trở thành động lực giúp văn hóa sống động hơn trong đời sống cộng đồng”.

Hướng tới giai đoạn mới, phát triển bền vững từ văn hóa

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, hội nghị cũng thẳng thắn nhìn nhận một số khó khăn như tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư chưa đạt kỳ vọng, năng lực cán bộ cơ sở chưa đồng đều, việc xây dựng cơ sở dữ liệu văn hóa còn chậm. Tuy nhiên, những hạn chế này được coi là cơ sở để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các địa phương điều chỉnh chiến lược phù hợp trong giai đoạn 2026-2030.

Theo định hướng mới, Dự án 6 sẽ được tái cơ cấu với 14 nhóm nhiệm vụ, chia thành hai hướng chính: đầu tư xây dựng (bảo tồn làng, bản văn hóa truyền thống, tu bổ di tích, hình thành điểm đến du lịch tiêu biểu) và hỗ trợ (truyền dạy văn hóa phi vật thể, phát huy lễ hội gắn du lịch, tổ chức ngày hội, quảng bá di sản). Tổng nhu cầu kinh phí cho giai đoạn này ước tính khoảng 5.327 tỷ đồng.

Mục tiêu là chuyển hóa mạnh mẽ hơn nữa các giá trị văn hóa truyền thống thành sản phẩm du lịch đặc trưng, mang bản sắc riêng từng vùng miền, vừa tạo sinh kế ổn định cho người dân, vừa góp phần xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia.

Như lời Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy khẳng định: “Bảo tồn di sản không phải để giữ nguyên trong quá khứ, mà là để di sản sống cùng hiện tại. Mỗi làng, bản văn hóa được hồi sinh, mỗi lễ hội được phục dựng là một cơ hội để cộng đồng phát triển kinh tế, để văn hóa trở thành nguồn lực nội sinh nuôi dưỡng tương lai”.

Với hướng đi đó, Dự án 6 không chỉ là chương trình đầu tư văn hóa, du lịch, mà còn là minh chứng cho một cách phát triển bền vững: từ văn hóa mà sinh kế được mở rộng, từ di sản mà cuộc sống người dân ngày càng tươi mới hơn giữa núi rừng Tây Nguyên và miền núi phía Bắc.

Hạnh Phúc

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/thuc-day-phat-trien-du-lich-gan-voi-van-hoa-truyen-thong-cac-dan-toc-thieu-so-d419779.html