Phong trào xây dựng nông thôn mới đã giúp nông thôn Hà Nội đổi thay căn bản và toàn diện, không chỉ về diện mạo, mà còn trong đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Kết quả đạt được là bước tiến quan trọng để Thủ đô bước vào giai đoạn mới - xây dựng nông thôn thông minh, văn minh, hiện đại.
Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong và Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn trao Bằng khen của UBND thành phố cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào xây dựng nông thôn mới Hà Nội. Ảnh: Viết Thành
Khẳng định niềm tin
Ngõ 3, thôn Bướm (xã Phúc Thọ) vừa hoàn thành mở rộng đường ngõ từ gần 2m lên 3m với sự chung sức hiến đất của 18 hộ gia đình và hàng trăm ngày công lao động của các hộ dân cả xóm. Không còn con ngõ nhỏ “2 xe máy tránh nhau cũng khó”, nay đường ngõ 3 đã rộng rãi, đi lại thuận lợi.
Ông Nguyễn Đình Đường, hộ hiến đất ở ngõ 3 chia sẻ: “Căn nhà tôi mới xây mấy năm vẫn còn rất tốt, nhưng để đường làng rộng ra, thuận lợi cho phát triển, tôi sẵn sàng phá dỡ”.
Theo Bí thư Chi bộ thôn Bướm, ông Khuất Hữu Khôi: “18 hộ tự nguyện hiến đất mở đường với diện tích từ 3m2 đến hơn 10m2, tổng diện tích ngõ 3 hiến khoảng 150m2. Nếu tính theo giá thị trường, diện tích nhân dân hiến có giá trị khoảng 4,5 tỷ đồng - một số tiền khá lớn, song người dân sẵn sàng đóng góp bởi đã tính đến yếu tố lâu dài cho sự phát triển của quê hương”.
Câu chuyện ở thôn Bướm chỉ là một lát cắt trong hàng nghìn tấm gương hiến đất, góp công, góp của ở ngoại thành Hà Nội suốt 15 năm qua. Ông Trần Quang Huy, Trưởng ban Công tác mặt trận thôn An Hiền, xã Quảng Bị từng vận động nhân dân đóng góp được hàng tỷ đồng sửa nhà văn hóa, làm đường hoa, lắp camera an ninh, đèn LED trang trí... Ông tâm niệm: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”.
Hà Nội bắt tay vào Chương trình xây dựng nông thôn mới năm 2010, trong bối cảnh nhiều khó khăn. Khi ấy, đường làng còn lầy lội, nhiều nhà văn hóa xuống cấp, hệ thống chiếu sáng chưa đồng bộ. Song, nhờ sự quan tâm chỉ đạo của Thành ủy, HĐND, UBND thành phố và quan trọng hơn cả là sức mạnh từ lòng dân, phong trào đã nhanh chóng trở thành dòng chảy chủ đạo ở nông thôn. Hàng triệu mét vuông đất, hàng trăm nghìn ngày công, hàng nghìn tỷ đồng đã được người dân tự nguyện hiến, góp cùng Nhà nước xây dựng hạ tầng.
Theo thống kê, giai đoạn 2010 - 2020, Hà Nội huy động gần 97.000 tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, trong đó có hơn 16.800 tỷ đồng ngoài ngân sách. Từ năm 2021 đến năm 2024, thành phố tiếp tục huy động hơn 86.800 tỷ đồng. Nhưng giá trị lớn nhất không nằm ở kinh phí, mà ở tinh thần đồng thuận. Đó không chỉ là đóng góp vật chất, mà còn là sự khẳng định niềm tin vào chủ trương “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ”.
Diện mạo nông thôn Hà Nội hôm nay. Ảnh: Khắc Hiển/HNM
Bừng sáng khát vọng vươn tới tương lai
Không dừng lại ở chuẩn nông thôn mới, Hà Nội tiếp tục tiến xa hơn với mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Nhiều địa phương đã sớm định hình những tiêu chí cao hơn: Đường làng không chỉ bê tông hóa mà còn trồng hoa, cây xanh; nhà văn hóa không chỉ đủ phòng họp, mà còn có thư viện, wifi miễn phí; khu nghĩa trang có tường bao, cây xanh, các ngôi mộ được xây dựng theo quy hoạch thống nhất sạch, đẹp, văn minh.
Đặc biệt, chuyển đổi số đã lan tỏa khắp các vùng nông thôn Hà Nội, mang đến rất nhiều tiện ích trong nhân dân. Chị Đinh Thị Tuyền, Trưởng thôn Thượng, xã Phượng Dực bắt đầu phiên livestream bán hàng trong giờ trưa để bán hương làng nghề bằng cách giới thiệu linh hoạt, dí dỏm khiến người xem cảm thấy gần gũi, thân thuộc. Sự tự tin ấy không đến từ may mắn, mà là kết quả của những lớp đào tạo chuyển đổi số được tổ chức đều đặn tại xã. Mỗi tuần, người dân lại có cơ hội tiếp cận kiến thức mới: Học bán hàng trên Facebook, TikTok, YouTube, Zalo; học cách quay và dựng video; thậm chí tập viết kịch bản quảng bá sản phẩm bằng các công cụ trí tuệ nhân tạo. Những khái niệm từng xa lạ giờ đã trở thành hành trang thiết thực, giúp nông dân làng nghề quảng bá sản phẩm truyền thống theo cách hoàn toàn mới.
Theo Chủ tịch UBND xã Phượng Dực Nguyễn Trọng Vĩnh, công tác tập huấn cho bà con không chỉ dừng ở những lớp học cơ bản, mà đang từng bước được triển khai theo hướng chuyên sâu, phù hợp nhu cầu thực tiễn.
"Chúng tôi đan xen giữa các lớp đào tạo nền tảng và các lớp nâng cao. Khi bà con đã thực hành thành thạo, có doanh số ổn định và chứng minh được hiệu quả, xã tiếp tục tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu hơn, từ kỹ năng xây dựng hình ảnh, kịch bản... đến việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để tối ưu hiệu quả bán hàng” - ông Nguyễn Trọng Vĩnh nói.
Trên cánh đồng thôn Bãi Tháp, Bãi Thụy... (xã Đan Phượng), những nhà màng, nhà lưới nối tiếp nhau trải dài ngút tầm mắt. Đây là khu vực trồng hoa đồng tiền chuyên canh lớn nhất Hà Nội hiện nay với quy mô gần 30ha.
Anh Bùi Văn Khá - người đầu tiên đưa hoa về trồng cho biết, anh đang trồng khoảng 1,5ha hoa đồng tiền. Toàn bộ diện tích được anh trồng trong nhà màng. Trồng hoa thu nhập cao và ổn định hơn rất nhiều so với các cây trồng khác. Hiện Hợp tác xã hoa Đồng Tháp do anh Khá làm Giám đốc đã bắt đầu đón một số học sinh các nhà trường trên địa bàn tới tham quan, trải nghiệm nghề trồng hoa. Ngoài ra, còn một số đoàn khách từ các địa phương lân cận tới tham quan, học tập mô hình mở ra hướng phát triển nông nghiệp gắn với du lịch.
Người dân dần nhận ra, nông thôn mới không chỉ là đường làng sạch đẹp, mà còn là cách làm kinh tế hiệu quả, gắn với lối sống văn minh, hiện đại. Hà Nội đang đô thị hóa nhanh, nhưng nhờ Chương trình xây dựng nông thôn mới, làng quê không bị “hòa tan”, mà trái lại, được nâng tầm, trở thành điểm sáng trong bức tranh đô thị.
Ông Nguyễn Xuân Đại, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết: Sau 15 năm, Hà Nội đã trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới cấp thành phố, về đích sớm một năm so với kế hoạch. Trước thời điểm thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (1-7-2025), Hà Nội có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, 229 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 109 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 6/18 huyện, thị xã hoàn thành xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Thành tựu nổi bật này không chỉ có ý nghĩa kinh tế - xã hội, mà còn là điểm nhấn quan trọng chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Đại hội tiếp tục khẳng định mục tiêu phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, văn minh, hiện đại, trong đó xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, gắn với chuyển đổi số và đô thị hóa là nhiệm vụ trọng tâm.
Nông thôn Hà Nội đã thay đổi sâu sắc. Phong trào xây dựng nông thôn mới ở Thủ đô khẳng định một chân lý giản dị: Khi lòng dân đồng thuận, khi niềm tin được khơi dậy, thì mọi mục tiêu đều có thể thành hiện thực. Hôm nay, mỗi làng quê Hà Nội không chỉ giàu đẹp, mà còn thông minh, văn minh, hiện đại, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển Thủ đô trong giai đoạn mới, xứng đáng với vị thế trái tim của cả nước.
Nguyễn Mai