'Thúc' tiến độ triển khai xây dựng nhà ở xã hội

7 giờ trướcBài gốc

Đây là chia sẻ của ông Hà Quang Hưng - Phó Cục trưởng Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng với Báo Kiểm toán.

Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu NƠXH năm 2025 các địa phương phải hoàn thành là 100.275 căn. Ảnh minh họa: S.T

Xin Bộ Xây dựng cho biết những kết quả đã đạt được trong công tác triển khai xây dựng NƠXH trên cả nước trong thời gian qua?

Trong thời gian vừa qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng các Bộ, ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm thúc đẩy phát triển và đầu tư xây dựng NƠXH, đặc biệt là việc triển khai thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030”.

Theo đó, đến nay, trên địa bàn cả nước có 657 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô 597.152 căn. Trong đó, cả nước đã hoàn thành 103 dự án với quy mô 66.755 căn; đã khởi công xây dựng 140 dự án với quy mô 124.352 căn; số dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 414 dự án với quy mô 406.045 căn. Tổng số căn hộ đã được khởi công và hoàn thành đến nay đã đạt khoảng 45% mục tiêu của Đề án đến năm 2025.

Riêng năm 2024, với sự quyết tâm vào cuộc của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương việc triển khai các dự án NƠXH đã đạt kết quả khá tích cực, với số lượng dự án hoàn thành của cả nước tăng khoảng 146%, số dự án được cấp phép hoặc khởi công xây dựng tăng khoảng 113%; số dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư tăng khoảng 201% so với năm 2023.

Những kết quả trên là rất quan trọng, tuy nhiên dường như vẫn chưa đảm bảo yêu cầu, thưa ông?

Bộ Xây dựng đánh giá, mặc dù đã đạt một số kết quả trong công tác đầu tư, xây dựng NƠXH, tuy nhiên việc phát triển NƠXH thời gian qua vẫn chưa đạt được mục tiêu như mong muốn, do một số nguyên nhân chủ yếu.

Một là, hầu hết các địa phương chưa quan tâm, chưa đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và 5 năm của địa phương. Nhiều địa phương chưa lập kế hoạch triển khai Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH, chưa quyết tâm, chủ động trong việc phát triển NƠXH, cũng như thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Đề án.

Hai là, việc quy hoạch bố trí quỹ đất làm NƠXH tại một số địa phương còn xa trung tâm, không thuận tiện giao thông, không đảm bảo về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Công tác giải phóng mặt bằng còn chậm dẫn đến chưa bàn giao được mặt bằng cho chủ đầu tư, làm ảnh hưởng tiến độ dự án.

Ông Hà Quang Hưng

Ba là, việc thực hiện quy trình, thủ tục hành chính đối với dự án NƠXH (như chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, giao đất, thẩm định, cấp phép…) vẫn còn phức tạp, thiếu sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan, dẫn đến việc giải quyết thủ tục hành chính còn chậm, làm kéo dài thời gian thực hiện dự án.

Bốn là, nhiều địa phương chưa ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH trên địa bàn, cũng như chưa bố trí ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, đầu tư hạ tầng kỹ thuật nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư, phát triển NƠXH.

Bên cạnh đó, một số dự án NƠXH đã khởi công nhưng chưa triển khai thi công hoặc triển khai thi công chậm tiến độ.

Ngoài ra, Luật Nhà ở năm 2023 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/8/2024) mặc dù đã tháo gỡ được các khó khăn, vướng mắc, tồn tại trong phát triển NƠXH của giai đoạn trước, tuy nhiên chưa có cơ chế, chính sách đặc thù để thúc đẩy phát triển NƠXH.

Thưa ông, qua kiểm toán về chương trình phát triển NƠXH tại một số địa phương, đơn vị, Kiểm toán nhà nước đã chỉ ra một số tồn tại liên quan đến quỹ đất phát triển NƠXH, bán NƠXH không đúng đối tượng, chủ đầu tư chưa được tiếp cận đầy đủ chính sách ưu đãi... Bộ Xây dựng đã có giải pháp như thế nào để khắc phục những bất cập được Kiểm toán nhà nước chỉ ra, thưa ông?

Trên cơ sở những bất cập đã được Kiểm toán nhà nước chỉ ra, Bộ Xây dựng đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Nhà ở năm 2023 và Chính phủ ban hành Nghị định số 100/2024/NĐ-CP ngày 26/7/2024 quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH để khắc phục những bất cập trong giai đoạn vừa qua.

Cụ thể là, về quỹ đất phát triển NƠXH: Tại khoản 1 Điều 83 Luật Nhà ở 2023 yêu cầu Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển NƠXH theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt. Pháp luật về nhà ở cũng quy định tại các đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và loại III, UBND cấp tỉnh quyết định việc chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại phải dành 20% diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng NƠXH hoặc bố trí quỹ đất NƠXH đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật ở vị trí khác ngoài phạm vi dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại tại đô thị đó hoặc đóng tiền tương đương giá trị quỹ đất đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng NƠXH.

Quy định nêu trên nhằm tạo điều kiện hơn cho các địa phương chủ động trong việc quyết định thực hiện nghĩa vụ phát triển NƠXH tại các dự án thương mại, vì thực tế có một số dự án nhà ở thương mại không phù hợp để bố trí quỹ đất làm NƠXH (như diện tích đất dự án nhỏ; dự án quy hoạch biệt thự, nhà liền kề, nghỉ dưỡng… ).

Tại Nghị định số 100/2024/NĐ-CP đã quy định việc đóng tiền tương đương quỹ đất đã đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật dành để xây dựng NƠXH, do đó các chủ đầu tư cần thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Về việc bán NƠXH không đúng đối tượng, pháp luật về nhà ở đã quy định và hướng dẫn chặt chẽ đối tượng hưởng chính sách NƠXH và quy trình, thủ tục xét duyệt đối tượng. Ngoài ra, Nghị định số 16/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng cũng đã có chế tài cụ thể đối với trường hợp bán NƠXH không đúng đối tượng.

Liên quan đến việc tiếp cận chính sách ưu đãi của chủ đầu tư, cơ chế ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NƠXH được quy định tại Điều 85 Luật Nhà ở 2023 và các Điều 22, Điều 23, Điều 24 của Nghị định 100/2024/NĐ-CP.

Theo đó, chủ đầu tư được hưởng các ưu đãi, bao gồm: được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế; được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng NƠXH; được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại; được vay vốn với lãi suất ưu đãi; được UBND cấp tỉnh hỗ trợ thực hiện đấu nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án với hệ thống hạ tầng kỹ thuật của khu vực, bảo đảm đồng bộ hạ tầng xã hội trong và ngoài phạm vi dự án… Như vậy, việc sửa đổi chính sách ưu đãi đã đảm bảo ưu đãi thực chất cho chủ đầu tư, cắt giảm thủ tục hành chính.

Để thúc đẩy phát triển NƠXH, hoàn thành mục tiêu đặt ra tại Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, Bộ Xây dựng có những giải pháp gì để thúc đẩy công tác này trong thời gian tới, thưa ông?

Nhằm hoàn thành các mục tiêu, kế hoạch về phát triển NƠXH, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chính sách NƠXH để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực tiễn.

Đồng thời, tổ chức kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương thực hiện, hoàn thành các chỉ tiêu phát triển NƠXH theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc giao chỉ tiêu hoàn thành NƠXH năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030.

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH, kỳ vọng khi Nghị quyết đi vào thực thi, công tác phát triển NƠXH sẽ có những kết quả tích cực hơn trong thời gian tới.

Về phía các địa phương, Bộ Xây dựng cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ chỉ tiêu phát triển NƠXH đã được Thủ tướng Chính phủ giao khẩn trương đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm. Đồng thời, đôn đốc các chủ đầu tư dự án tập trung nguồn lực để thực hiện các dự án đã khởi công xây dựng, quyết tâm hoàn thành trong năm 2025.

Các địa phương cũng cần thực hiện rà soát quỹ đất 20% dành để xây dựng NƠXH trong dự án nhà ở thương mại và các dự án NƠXH đã được chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư để yêu cầu các chủ đầu tư phải hoàn thiện các thủ tục để khởi công xây dựng NƠXH trong năm 2025.

Bên cạnh đó, khẩn trương hoàn thành thủ tục để chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư đối với quỹ đất NƠXH đã có trong quy hoạch. Đồng thời, tiếp tục rà soát, bổ sung quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, bảo đảm dành đủ quỹ đất cho phát triển NƠXH, bao gồm nhà lưu trú công nhân và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

NHÓM PV (THỰC HIỆN)

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/thuc-tien-do-trien-khai-xay-dung-nha-o-xa-hoi-40462.html