Việc Mỹ áp dụng thuế quan đối ứng từ ngày 7/8 đã gây thêm áp lực giảm giá lên nền kinh tế toàn cầu, dù tác động hiện được dự đoán là nhẹ hơn so với lo ngại ban đầu. (Nguồn: CNBC)
Do nhiều quốc gia và khu vực bị ảnh hưởng bởi mức thuế quan đối ứng thấp hơn so với con số mà ông Trump công bố hồi tháng Tư, dự báo của Morgan Stanley tính đến ngày 5/8 về tăng trưởng toàn cầu trong quý vừa qua đã tăng từ 2,2% lên 2,6%. Dự báo đối với Mỹ và khu vực đồng Euro đã được điều chỉnh tăng từ 0,6% lên 1%.
Thị trường tài chính thở phào nhẹ nhõm khi suy thoái kinh tế toàn cầu dường như đã được ngăn chặn. Với giá cổ phiếu Mỹ ổn định ở mức cao, Tổng thống Trump đã tuyên bố trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm thứ Hai rằng "Nước Mỹ lại rất giàu có và mạnh mẽ hơn bao giờ hết".
Nhưng nếu những lo ngại về lạm phát và suy thoái kinh tế giảm bớt, nguy cơ ông Trump sử dụng thuế quan như một vũ khí có thể còn tăng cao hơn nữa. Hôm 6/8, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 25% đối với Ấn Độ như một biện pháp trừng phạt quốc gia Nam Á vì mua dầu thô và các sản phẩm khác của Nga.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang New York, John Williams, dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ ổn định ở mức tăng trưởng 1% vào năm 2025, chậm lại so với mức tăng trưởng 1,2% 6 tháng đầu năm. Đây sẽ là một sự sụt giảm đáng kể so với mức tăng trưởng 2,9% vào năm 2023 và 2,8% vào năm 2024.
Ngân hàng Deutsche Bank ước tính Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Liên minh châu Âu (EU) sẽ giảm khoảng 0,5% so với mức trước khi mức thuế được công bố vào tháng Tư. Tác động đối với Đức sẽ là hơn 0,6%.
Mặc dù Thủ tướng Đức Friedrich Merz hoan nghênh thỏa thuận thuế quan của EU nhưng cũng bày tỏ lo ngại rằng các mức thuế của Mỹ sẽ "gây thiệt hại đáng kể" cho tài chính của Đức.
Thuế quan trả đũa đối với EU đã được giảm xuống còn 15% từ mức 30% được công bố trước đó. Chỉ số Nhà quản trị Mua hàng (PMI) tháng 7 của khu vực đồng Euro là 50,9, mức cao nhất trong 4 tháng. Với ngành sản xuất trì trệ bắt đầu phục hồi, PMI của Đức cũng vượt mốc 50, ranh giới giữa tăng trưởng và suy thoái.
Hy vọng cũng đang dâng cao rằng châu Âu sẽ có thể thoát khỏi mức tăng trưởng trì trệ dưới 1%.
Quan điểm của Nhật Bản cũng tương tự. Báo cáo triển vọng kinh tế quý của Ngân hàng Nhật Bản được công bố vào ngày 1/8 dự báo mức tăng trưởng thực tế 0,6% cho năm tài chính 2025, giảm so với mức 1,1% trong ấn bản tháng Một. Dự báo từ các nhà kinh tế khu vực tư nhân do Trung tâm nghiên cứu kinh tế Nhật Bản tổng hợp đã giảm xuống còn 0,5% từ mức 1,1% trong cùng kỳ.
Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy, triển vọng tăng trưởng có sự cải thiện nhẹ, một phần nhờ vào thỏa thuận thuế quan tháng trước, theo đó thuế quan của Mỹ đối với ô tô Nhật Bản sẽ giảm từ 27,5% xuống còn 15%. Tuy nhiên, "điều đó có nghĩa là tác động tiêu cực đang được giảm thiểu", ông Takayuki Miyajima - chuyên gia tại Sony Financial Group cho biết.
Báo cáo thường niên của Văn phòng Nội các về kinh tế và tài chính công được công bố tháng trước đã trích dẫn việc các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản giảm giá xe xuất khẩu sang Mỹ ngay sau khi áp dụng mức thuế bổ sung. Dù vậy yếu tố này cũng ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Báo cáo cho biết: "Nếu xu hướng này lan rộng, có nguy cơ nó sẽ gây ra tác động tiêu cực đến việc làm và tiền lương, chi tiêu vốn và chi tiêu tiêu dùng".
Tại Trung Quốc, một động lực tăng trưởng chính của các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, mức thuế quan cao của Mỹ "sẽ góp phần làm giảm xuất khẩu trong nửa cuối năm 2025", ông Ting Lu, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Ngân hàng hàng đầu Nhật Bản Nomura, cho hay.
Trong các cuộc đàm phán cấp nội các Mỹ-Trung Quốc kết thúc vào ngày 29/7 tại Thụy Điển, hai nước đã nhất trí gia hạn lệnh tạm dừng áp thuế một phần thêm 90 ngày. Mặc dù kết quả này giúp tránh được việc tăng thuế tiếp theo, nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc mức thuế 30% của Mỹ đối với các sản phẩm Trung Quốc vẫn được duy trì.
Xu hướng trung chuyển hàng hóa sẽ là một yếu tố dự báo quan trọng về triển vọng kinh tế của Trung Quốc. Việc Washington đã quyết định áp thuế 40% đối với các lô hàng từ Trung Quốc xuất khẩu từ Đông Nam Á được nhận định có thể hạn chế hiệu quả hoạt động trung chuyển hàng hóa, dẫn đến sự sụt giảm tổng kim ngạch xuất khẩu.
Triển vọng kinh tế của Quỹ Tiền tệ Đông Nam Á (IMF) được công bố vào tháng Bảy dự báo tăng trưởng của Trung Quốc sẽ chậm lại còn 4,8% trong năm nay từ mức 5% vào năm 2024.
Xuất khẩu của Trung Quốc sang các thị trường ngoài Mỹ vẫn duy trì ở mức ổn định phần lớn là do đồng NDT đã yếu đi so với đồng USD, nhưng liệu nước này có tiếp tục được hưởng lợi từ việc đồng tiền yếu đi hay không vẫn chưa rõ ràng, đặc biệt là khi thị trường bất động sản trong nước tiếp tục suy thoái, áp lực giảm phát đang gia tăng trong bối cảnh nhu cầu yếu.
Hồng Châu