Dự thảo Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), cơ quan chủ trì soạn thảo là Bộ Tài chính đề xuất tăng mạnh thuế suất đối với xe bán tải, từ mức 15%, 20%, 25% hiện nay lên lần lượt 24%, 36% và 54% tùy theo dung tích động cơ. Nếu đề xuất này được thông qua, giá xe bán tải tại Việt Nam có thể tăng hàng trăm triệu đồng, gây ra những tác động đáng kể đối với thị trường ô tô cũng như người tiêu dùng.
Đại biểu Quốc hội và chuyên gia đề nghị tăng thuế tiêu thụ đặc biệt có lộ trình với xe bán tải (ảnh minh họa)
Xe ô tô pick - up chở hàng cabin kép là dòng xe được sản xuất dựa trên sự kết hợp của hai loại xe chính là SUV và xe tải. Cũng chính vì vậy mà ở Việt Nam, loại xe này còn được gọi là xe bán tải với cabin có sức chứa vào khoảng từ 2 - 6 người và thùng chở hàng ở phía sau.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đề xuất nghiên cứu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô pick - up chở hàng cabin kép theo lộ trình. Theo đại biểu, xe ô tô pick - up chở hàng cabin kép là dòng xe sử dụng chủ yếu ngoài đô thị, với công năng chính là chở hàng, nhiều hộ gia đình và nhiều đơn vị sử dụng phục vụ kinh doanh vừa và nhỏ, thuận tiện, đơn giản trong vận chuyển.
Theo quy định của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt hiện hành, xe pick - up chở hàng cabin kép đang chịu mức thuế tiêu thụ đặc biệt từ 15 - 25%.
Bà Nga cho rằng nếu áp dụng tăng thuế như dự thảo Luật thì thuế suất đối với dòng xe này sẽ áp bằng 60% mức thuế suất áp dụng cho xe con chở người cùng dung tích xi lanh, tức là có thể tăng lên ít nhất 9% hoặc có loại tăng lên gấp đôi so với hiện hành. Cụ thể, thuế suất mới với xe này sẽ tăng từ 15% - 20% - 25% lên thành 24% - 36% - 54%.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt có lộ trình với xe bán tải
Việc tăng thuế suất cao ngay trong một lần sẽ tác động tới tâm lý khách hàng, làm giảm lượng tiêu thụ xe, dẫn đến giảm doanh số bán hàng của dòng xe này, kéo theo hàng trăm người mất việc làm, giảm nguồn thu ngân sách nhà nước từ các dòng thuế có liên quan như thuế nhập khẩu, lệ phí trước bạ, lệ phí cấp biển, thuế giá trị gia tăng của xe sản xuất trong nước và xe nhập khẩu.
Theo vị đại biểu Quốc hội, xuất phát từ kiến nghị của cử tri và doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hải Dương, trên cơ sở xem xét đầy đủ, thấu đáo nguyện vọng của doanh nghiệp, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, đảm bảo nguồn thu ngân sách, việc làm của người lao động, phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị Quốc hội cân nhắc quy định có lộ trình tăng thuế suất tiêu thụ đặc biệt đối với xe bán tải pick - up chở hàng cabin kép trong vòng 3 năm (từ năm 2027 – 2030).
Mức tăng thêm 3%/năm tương đương với việc chia đều mức tăng 9% trong 3 năm, áp dụng từ năm 2027, thay vì tăng một lần 9% đến hơn 20% như hiện nay.
Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho rằng xe pick-up chở hàng cabin kép là loại xe có niên hạn sử dụng 25 năm, chủ yếu cung cấp cho các đối tượng kinh doanh nhỏ ở ngoài khu vực đô thị. Nếu áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt như dự thảo Luật thì xe pick-up chở hàng cabin kép loại có dung tích xi lanh trên 1.500 cm3 đến 2.000 cm3 (phổ biến hiện nay) sẽ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tăng thêm 60% (từ 15% lên 24%) ngay từ thời điểm Luật có hiệu lực thì sẽ ảnh hưởng lớn tới kế hoạch hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và môi trường đầu tư của Việt Nam.
"Thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính đề nghị cân nhắc phương án lùi thời điểm áp dụng quy định mới đối với các sản phẩm xe pick-up", báo cáo nêu.
Về ý kiến việc tăng thuế 1 lần có thể tác động "đột ngột" đến thị trường, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết đang cùng với Ủy ban Kinh tế và Tài chính nghiên cứu đưa ra lộ trình tăng thuế. Nếu được chấp thuận sẽ tăng thuế theo lộ trình trong 3 năm, lần lượt bằng 50% - 55% - 60% mức của xe con chở người.
"Cụ thể, đối với xe từ 1.500 phân khối trở xuống, hiện nay xe pick - up đang là 15%, còn xe xăng là 35%; thì năm đầu tiên thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe pick - up là 17,5%, năm thứ hai là 19,25% và năm thứ ba là 21%, tăng ở mức nhất định và cũng phù hợp", Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh.
Văn Duẩn