Thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Alaska: Một cuộc gặp, nhiều kỳ vọng

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ tháng 7/2018 ở Helsinki, Phần Lan. (Nguồn: Kremlin.ru)

Trong những năm gần đây, thế giới chứng kiến nhiều thay đổi sâu rộng và phức tạp, từ biến đổi khí hậu, cạnh tranh công nghệ, đến các xung đột khu vực kéo dài, gia tăng căng thẳng giữa các cường quốc, và những thách thức đối với cấu trúc an ninh tập thể.

Trong bối cảnh đó, việc tổ chức một cuộc đối thoại cấp cao giữa hai quốc gia - vốn có vai trò ảnh hưởng lớn đến cấu trúc địa chính trị toàn cầu - mang ý nghĩa biểu tượng và thực tiễn quan trọng, được đánh giá là một trong những cột mốc đáng chú ý nhất trong bối cảnh chính trị toàn cầu năm nay.

Ý nghĩa chiến lược

Mối quan hệ giữa Nga và Mỹ từ lâu đã đóng vai trò trung tâm trong việc định hình trật tự thế giới sau Chiến tranh Lạnh. Mặc dù trải qua nhiều giai đoạn căng thẳng và bất đồng sâu sắc, đặc biệt trong thập kỷ qua, đối thoại giữa hai bên luôn được xem là yếu tố cần thiết để duy trì sự ổn định chiến lược toàn cầu.

Việc hai nhà lãnh đạo quyết định tiến hành hội nghị thượng đỉnh, trong bối cảnh các bất đồng vẫn còn tồn tại trên nhiều lĩnh vực, là dấu hiệu cho thấy vẫn còn ý chí chính trị nhất định nhằm tìm kiếm giải pháp thông qua kênh ngoại giao. Việc lựa chọn Alaska, một bang có vị trí địa lý chiến lược giữa hai quốc gia, không chỉ mang tính biểu tượng mà còn cho thấy mong muốn khôi phục lại tinh thần hợp tác và đối thoại đã từng tồn tại trong lịch sử quan hệ Nga-Mỹ.

Thông tin về hội nghị đã tạo ra những phản ứng trái chiều từ các bên liên quan, đặc biệt là các quốc gia châu Âu, những bên chịu tác động trực tiếp từ tình hình an ninh ở khu vực Đông Âu. Một số nước bày tỏ sự thận trọng, lo ngại rằng, những thay đổi trong quan hệ giữa Nga và Mỹ có thể làm thay đổi cán cân địa chiến lược hiện tại. Mặt khác, nhiều ý kiến cũng cho rằng, đối thoại là con đường hợp lý nhất để giảm thiểu căng thẳng và tiến tới ổn định bền vững.

Mặc dù lập trường của các quốc gia có thể khác nhau, nhưng điểm chung là sự thừa nhận tầm quan trọng của hội nghị trong bối cảnh hiện nay. Một cuộc gặp trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo có thể không ngay lập tức giải quyết mọi vấn đề, nhưng là bước đi cần thiết để khởi động lại các cơ chế tham vấn và hợp tác đã bị gián đoạn trong thời gian qua.

Ukraine là trọng tâm

Tình hình tại Ukraine là một trong những nội dung chủ chốt và nhạy cảm trong quan hệ Nga-Mỹ. Các quan điểm về nguyên nhân, diễn biến và giải pháp đối với cuộc xung đột này đang có sự khác biệt. Trong khi một số bên xem đây là vấn đề chủ quyền và luật pháp quốc tế, thì bên khác lại coi đó là kết quả của những yếu tố lịch sử, địa chính trị và mối đe dọa an ninh trong khu vực.

Mặc dù không dễ dàng đạt được đồng thuận, nhưng việc đưa vấn đề Ukraine trở lại bàn đàm phán giữa hai quốc gia có ảnh hưởng lớn là bước đi cần thiết. Giảm thiểu tổn thất, ngăn chặn nguy cơ leo thang quân sự và tìm kiếm một giải pháp chính trị lâu dài sẽ đòi hỏi thiện chí, sự linh hoạt và trách nhiệm từ tất cả các bên liên quan.

Tình hình tại Ukraine vẫn là một trong những nội dung chủ chốt và nhạy cảm trong quan hệ Nga-Mỹ. (Nguồn: Getty Images)

Một trong những tác động lớn nhất của xung đột ở Ukraine là sự thay đổi sâu sắc trong cấu trúc an ninh của châu Âu. Những cơ chế vốn được thiết lập từ thời hậu Chiến tranh Lạnh đang cho thấy nhiều điểm hạn chế trong việc thích ứng với thực tế mới. Việc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mở rộng phạm vi ảnh hưởng, các cuộc chạy đua vũ trang diễn ra trở lại, cùng với các lệnh trừng phạt và đáp trả lẫn nhau đã làm gia tăng nguy cơ đối đầu.

Trong bối cảnh đó, vai trò của đối thoại chiến lược trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Hội nghị tại Alaska, nếu được tổ chức thành công, có thể là bước đầu tiên hướng tới việc tái cấu trúc hệ thống an ninh khu vực theo hướng bền vững, minh bạch và bao trùm hơn; đồng thời, giảm thiểu khả năng xảy ra các tính toán sai lầm có thể dẫn đến xung đột ngoài ý muốn.

Thách thức và triển vọng

Không thể phủ nhận rằng hội nghị này sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Sự khác biệt trong lợi ích chiến lược, áp lực từ các nhóm lợi ích trong nước của mỗi quốc gia, cũng như sự can thiệp gián tiếp từ các bên thứ ba có thể ảnh hưởng tới quá trình tổ chức và kết quả đàm phán.

Ngoài ra, việc kỳ vọng quá mức vào một hội nghị duy nhất có thể dẫn đến thất vọng, đặc biệt nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và lòng tin chiến lược giữa hai bên. Trong bối cảnh thông tin nhiễu loạn, việc quản lý kỳ vọng công chúng và cộng đồng quốc tế cũng là yếu tố quan trọng để đảm bảo tính hiệu quả và ổn định của tiến trình ngoại giao.

Thế giới đang bước vào một giai đoạn chuyển tiếp, nơi các trật tự cũ đang bị thách thức và chưa có một mô hình thay thế hoàn chỉnh nào được thiết lập. Trong bối cảnh đó, vai trò của đối thoại, ngoại giao đa phương và hợp tác trên các nền tảng quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Việc khôi phục lại cơ chế đối thoại trực tiếp giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới là tín hiệu tích cực trong một giai đoạn đầy biến động. Sự thành công của hội nghị, cho dù ở mức độ nào, cũng có thể góp phần làm dịu căng thẳng, khôi phục niềm tin, và mở đường cho những tiến trình hợp tác trong tương lai.

Quan hệ giữa Moscow và Washington chưa bao giờ đơn giản, nhưng cũng chưa từng hoàn toàn bế tắc. Lịch sử chứng minh rằng, ngay cả trong thời điểm khó khăn nhất, đối thoại vẫn là công cụ hữu hiệu để tránh đối đầu và hướng tới giải pháp lâu dài.

Trong thế giới ngày nay, nơi các vấn đề toàn cầu ngày càng mang tính liên kết và ảnh hưởng qua lại, không một quốc gia nào có thể đơn độc giải quyết mọi thách thức. Do đó, hội nghị tại Alaska có thể trở thành một bước ngoặt tích cực, không chỉ trong quan hệ song phương, mà còn trong việc tái định hình tư duy chiến lược của toàn bộ cộng đồng quốc tế.

TS. PHẠM NGỌC HÙNG

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/thuong-dinh-nga-my-tai-alaska-mot-cuoc-gap-nhieu-ky-vong-324152.html