Thương mại thế giới căng thẳng vì thuế quan

18 giờ trướcBài gốc

Thuế quan không có ngoại lệ

Chiều 2/4 theo giờ Bờ Đông của Mỹ (rạng sáng 3/4 theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có bài phát biểu tại Vườn Hồng trong khuôn viên Nhà Trắng về quyết định “thuế chiết khẩu đối ứng” áp dụng với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.

Theo đó, Mỹ áp thuế 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu vào nước này, song sẽ áp các mức thuế cao hơn nhiều đối với các đối tác thương mại khác có mức thâm hụt thương mại cao với Mỹ.

Container tại Cảng Baltimore, Maryland, Mỹ.

Hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ sẽ bị Mỹ áp các mức thuế đối ứng cao hơn. Cụ thể, Campuchia 49% (đối với 97% tổng lượng hàng hóa xuất khẩu vào Mỹ); Lào 48% (đối với 95% tổng lượng hàng hóa); Madagascar 47% (với 93% hàng hóa); Việt Nam 46% (đối với 90% lượng hàng hóa xuất vào Mỹ). Biểu thuế 10% với mọi hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ sẽ có hiệu lực từ ngày 5/4, trong khi các mức thuế chiết khấu cao hơn dự kiến có hiệu lực từ ngày 9/4.

Theo các chuyên gia kinh tế, tùy thuộc vào cách Tổng thống Mỹ Donald Trump và các nhà lãnh đạo của các quốc gia khác tiến hành hiện nay, chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể trở thành bước ngoặt cho một hệ thống toàn cầu hóa mà cho đến nay vốn coi trọng sức mạnh và độ tin cậy của Mỹ - thành phần lớn nhất của hệ thống.

"Thuế quan của Tổng thống Donald Trump có nguy cơ phá hủy trật tự thương mại tự do toàn cầu mà chính Mỹ đã đi đầu kể từ chiến tranh thế giới lần thứ hai" - ông Takahide Kiuchi, nhà kinh tế Trưởng tại Viện nghiên cứu Nomura cho biết.

Nhưng trong những tháng tới, tác động rõ ràng của việc tăng giá từ các khoản thuế mới áp dụng cho hàng nghìn mặt hàng được người tiêu dùng và doanh nghiệp trên khắp hành tinh mua và bán sẽ chiếm ưu thế. "Tôi coi đây là sự dịch chuyển của nền kinh tế Mỹ và toàn cầu theo hướng hoạt động kém hơn, bất ổn hơn và có thể hướng tới điều mà chúng ta có thể gọi là suy thoái toàn cầu" - ông Antonio Fatas, nhà kinh tế vĩ mô tại trường kinh doanh INSEAD ở Pháp cho biết.

“Theo các mức thuế toàn cầu mới do Tổng thống Donald Trump áp đặt, mức thuế quan của Mỹ đối với tất cả hàng nhập khẩu đã tăng lên 22% từ mức chỉ 2,5% vào năm 2024. Đây là một bước ngoặt, không chỉ đối với nền kinh tế Mỹ mà còn đối với kinh tế toàn cầu. Nhiều quốc gia có khả năng sẽ rơi vào suy thoái" - bà Olu Sonola, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Fitch Ratings cho biết.

Tuy nhiên, Tổng Giám đốc IMF Kristalina Georgieva cho rằng, bà không nhìn thấy suy thoái toàn cầu ngay lúc này. IMF dự kiến sẽ sớm có một "điều chỉnh" nhỏ xuống mức dự báo tăng trưởng toàn cầu 3,3% vào năm 2025.

Nhưng tác động đối với nền kinh tế các quốc gia sẽ rất khác nhau, do phạm vi thuế quan dao động từ 10% đối với Anh đến 49% đối với Campuchia. Nếu kết quả là một cuộc chiến thương mại rộng lớn hơn, điều đó sẽ có tác động lớn hơn nữa đối với các nhà sản xuất như Trung Quốc, vốn sẽ phải tìm kiếm các thị trường mới trước nhu cầu tiêu dùng đang suy yếu trên toàn cầu. Và nếu thuế quan đẩy chính Mỹ vào suy thoái, điều đó sẽ gây áp lực nặng nề lên các nước đang phát triển, những nước gắn chặt với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

"Những gì xảy ra ở Mỹ không chỉ giới hạn ở Mỹ. Nền kinh tế Mỹ quá lớn và quá gắn kết với phần còn lại của thế giới thông qua thương mại và dòng vốn để phần còn lại của thế giới không bị ảnh hưởng" - ông Barry Eichengreen, GS kinh tế và khoa học chính trị tại Đại học California, Berkeley cho biết.

“Thế giới đảo ngược”

Hiệu ứng lan tỏa đối với các nhà hoạch định chính sách tại các ngân hàng trung ương và Chính phủ cũng có khả năng rất lớn. Việc tháo gỡ các chuỗi cung ứng trong nhiều năm đã kìm hãm giá cả cho người tiêu dùng có thể dẫn đến một thế giới mà lạm phát có xu hướng "nóng hơn" mức 2% mà các ngân hàng trung ương hiện đang đồng ý là mục tiêu có thể quản lý được.

Điều đó sẽ làm phức tạp thêm các quyết định của Ngân hàng Nhật Bản, nơi có thể phải đối mặt với áp lực chống lạm phát quá cao bằng nhiều đợt tăng lãi suất hơn nữa khi các đối tác chính của họ phải chịu cảnh cắt giảm, và khi nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của họ bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ.

Các nhà xuất khẩu ô tô Nhật Bản, bị áp mức thuế quan hỗ trợ 24%, và Hàn Quốc, bị áp mức thuế 25%, đã báo hiệu kế hoạch thực hiện các biện pháp khẩn cấp để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi mức thuế cao hơn của Mỹ.

Chính phủ của các nền kinh tế có tăng trưởng sản lượng yếu hơn sẽ gặp phải khó khăn trong việc trả khoản nợ kỷ lục 318 nghìn tỷ USD của thế giới và tìm nguồn tiền cho các ưu tiên ngân sách, từ chi tiêu quốc phòng đến hành động vì khí hậu và phúc lợi xã hội.

Bà Christine Lagarde - Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu phát biểu tại một sự kiện ở Ireland ngày 2/4, cho rằng, châu Âu cần phải hành động ngay lập tức và đẩy nhanh các cải cách kinh tế để cạnh tranh trong cái mà bà gọi là "thế giới đảo ngược".

"Mọi người đều được hưởng lợi từ Mỹ, vốn cam kết theo đuổi một trật tự đa phương, dựa trên luật lệ. Nhưng hiện nay, chúng ta phải đối mặt với sự đóng cửa, phân mảnh và bất ổn" - bà Lagarde nói về kỷ nguyên hậu chiến tranh lạnh với lạm phát thấp và thương mại gia tăng trong một nền kinh tế toàn cầu mở và tình hình hiện tại.

Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố kế hoạch thuế quan mới, các đối tác thương mại của Mỹ đã có phản ứng thận trọng chứ không đưa ra các biện pháp trả đũa ngay lập tức. Trong khi đó, ngay chiều ngày 2/4, thị trường chứng khoán Mỹ đã chứng kiến xu thế giảm điểm bao trùm. Chỉ số Dow Jones giảm 256 điểm, tương đương 0,61%; chỉ số Nasdaq-100 giảm 2,54% và cổ phiếu của nhiều công ty đa quốc gia cũng chung xu thế giảm điểm.

Hà Anh

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/thuong-mai-the-gioi-cang-thang-vi-thue-quan-10302979.html