Thượng viện Mỹ có bước tiến đầu tiên nhằm chấm dứt đóng cửa Chính phủ

3 giờ trướcBài gốc

Nguồn: AP/TTXVN

Cuộc bỏ phiếu phút chót

Với 60 phiếu ủng hộ, 40 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã nhất trí thúc đẩy 3 dự luật chi tiêu hàng năm mang tính lưỡng đảng, đồng thời gia hạn phần còn lại của ngân sách chính phủ đến cuối tháng 1/2026.

Gói dự luật này sẽ đảm bảo kinh phí hoạt động cho Quốc hội và các cơ quan trực thuộc, Bộ Nông nghiệp, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA), các chương trình phúc lợi cho cựu chiến binh, cùng một số dự án xây dựng của Lầu Năm Góc trong tài khóa 2026.

Phần còn lại của Chính phủ liên bang sẽ được duy trì hoạt động thông qua một nghị quyết tiếp tục chi tiêu có hiệu lực đến ngày 30/1/2026.

Gói ngân sách cũng bao gồm việc đảo ngược quyết định sa thải hàng loạt công chức liên bang do chính quyền Tổng thống Trump thực hiện kể từ khi Chính phủ đóng cửa ngày 1/10, và bảo đảm rằng toàn bộ nhân viên liên bang sẽ được nhận lương bù.

Đổi lại, Thượng viện sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu vào giữa tháng 12 về việc gia hạn các khoản tín thuế theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe giá cả phải chăng (ACA) sẽ hết hạn vào ngày 1/1 tới.

Tuy nhiên, thỏa thuận này không bảo đảm việc gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe mà phe Dân chủ đã yêu cầu suốt gần 6 tuần qua.

Một nhóm gồm ba cựu thống đốc - Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen và Maggie Hassan (cùng bang New Hampshire) cùng Thượng nghị sĩ độc lập Angus King (bang Maine) đã phá vỡ thế bế tắc kéo dài 6 tuần khi họ ủng hộ cuộc bỏ phiếu. Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện, ông Chuck Schumer đã bỏ phiếu chống.

Lãnh đạo phe đa số Thượng viện, ông John Thune (Cộng hòa, bang South Dakota), nhanh chóng ủng hộ thỏa thuận và kêu gọi tiến hành bỏ phiếu ngay, trong bối cảnh tình trạng Chính phủ tê liệt tiếp tục gây gián đoạn hàng không trên toàn quốc, đe dọa chương trình hỗ trợ thực phẩm cho hàng triệu người dân, và khiến công chức liên bang không được trả lương.

Tối cùng ngày, khi trở về Nhà Trắng sau khi dự một trận bóng bầu dục, Tổng thống Donald Trump không nói rõ có ủng hộ thỏa thuận hay không, nhưng cho biết: “Có vẻ như chúng ta đang tiến gần tới việc kết thúc tình trạng đóng cửa”.

Thỏa thuận lưỡng đảng

Phe Dân chủ đã 14 lần bỏ phiếu phản đối mở lại chính phủ, nhằm gây sức ép đòi gia hạn tín thuế giúp người dân chi trả bảo hiểm y tế. Trong khi phe Cộng hòa từ chối đàm phán về vấn đề này, các lãnh đạo GOP vẫn âm thầm làm việc với nhóm ôn hòa để định hình thỏa thuận.

Thỏa thuận bao gồm các dự luật chi tiêu song phương do Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện soạn thảo, nhằm tài trợ cho các chương trình hỗ trợ thực phẩm, cựu chiến binh và cơ quan lập pháp. Các khoản chi còn lại của Chính phủ sẽ được duy trì đến 30/1/2026, cho phép Quốc hội có thêm hơn hai tháng để hoàn tất ngân sách.

Thỏa thuận cũng khôi phục vị trí cho công chức liên bang từng nhận thông báo sa thải, hoàn trả tiền cho các bang đã tự chi ngân sách để duy trì chương trình liên bang trong thời gian đóng cửa, và bảo đảm công chức không bị cắt giảm thêm cho đến tháng 1. Tất cả sẽ được nhận lương bù sau khi Chính phủ mở cửa trở lại.

Theo thỏa thuận vừa được thông qua, gói ngân sách sẽ được đưa ra bỏ phiếu cuối cùng tại Thượng viện trong những ngày tới, trước khi chuyển sang Hạ viện và trình lên Tổng thống Trump. Nếu được Hạ viện thông qua và Tổng thống ký ban hành, gói ngân sách này sẽ chính thức chấm dứt đợt đóng cửa chính phủ dài nhất lịch sử nước Mỹ, mở đường cho việc khôi phục hoạt động của toàn bộ cơ quan liên bang và hoàn trả lương cho hàng triệu công chức.

Phe Dân chủ tại Hạ viện phản đối

Tuy nhiên, quá trình ở Hạ viện hứa hẹn gian nan khi ngay lập tức, các nghị sĩ Dân chủ Hạ viện nhanh chóng chỉ trích Thượng viện. Hạ nghị sĩ Greg Casar (bang Texas), Chủ tịch nhóm Dân chủ cấp tiến (Congressional Progressive Caucus) cho rằng, một thỏa thuận không giảm chi phí y tế là “sự phản bội” hàng triệu người Mỹ đang trông chờ vào đảng Dân chủ để bảo vệ quyền lợi. “Chấp nhận một lời hứa suông từ phe Cộng hòa không phải là thỏa hiệp - mà là đầu hàng”, ông viết trên mạng X. “Hàng triệu gia đình sẽ phải trả giá”.

Lãnh đạo phe Dân chủ tại Hạ viện, ông Hakeem Jeffries, quy trách nhiệm cho phe Cộng hòa và tuyên bố đảng của ông sẽ tiếp tục đấu tranh. “Donald Trump và Đảng Cộng hòa phải chịu trách nhiệm về mớ hỗn độn độc hại mà họ tạo ra ở đất nước này, và người dân Mỹ đều biết điều đó”, ông nói.

Tranh cãi về chăm sóc sức khỏe vẫn tiếp diễn

Chưa rõ hai đảng có thể tìm được tiếng nói chung về việc gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe trước cuộc bỏ phiếu vào tháng 12 hay không. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói rằng ông không cam kết sẽ đưa vấn đề này ra bỏ phiếu ở Hạ viện.

Một số nghị sĩ Cộng hòa cho biết, họ sẵn sàng kéo dài các tín thuế thời kỳ Covid-19, vì nếu không, phí bảo hiểm có thể tăng vọt đối với hàng triệu người. Tuy nhiên, họ muốn siết chặt điều kiện nhận trợ cấp và đề xuất chuyển hướng nguồn tiền thuế qua người dân thay vì các công ty bảo hiểm.

Những người Cộng hòa khác, bao gồm cả ông Trump, đã nhân cơ hội này kêu gọi bãi bỏ hoặc đại tu toàn bộ đạo luật ACA.

Tác động của tình trạng đóng cửa ngày càng nghiêm trọng

Trong khi đó, hệ quả của việc Chính phủ ngừng hoạt động tiếp tục lan rộng. Hôm 9/10, lần đầu tiên kể từ khi đóng cửa, hơn 2.000 chuyến bay trên khắp nước Mỹ bị hủy, cùng hơn 7.000 chuyến bị hoãn, theo dữ liệu từ trang theo dõi hàng không FlightAware.

Bộ trưởng Tài chính Sean Duffy phát biểu trên chương trình “State of the Union” của CNN rằng, tình hình hàng không trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn “sẽ gần như tê liệt hoàn toàn” nếu Chính phủ không sớm mở cửa lại.

Cùng lúc đó, hàng chục triệu người gặp trục trặc trong việc nhận trợ cấp lương thực vì Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP) bị đình trệ do tranh chấp pháp lý liên quan đến tình trạng đóng cửa.

Tại Washington, nơi có hàng chục nghìn công chức chưa được trả lương, Ngân hàng Thực phẩm khu vực thủ đô cho biết phải cung cấp thêm 8 triệu suất ăn trước kỳ nghỉ lễ, tăng gần 20% so với kế hoạch cho năm nay.

Quỳnh Vũ

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/thuong-vien-my-co-buoc-tien-dau-tien-nham-cham-dut-dong-cua-chinh-phu-10395096.html