Thùy Tiên bị 'xóa sổ' trong Chốt đơn: Tương lai AI sẽ thay thế diễn viên thật?

4 giờ trướcBài gốc

"AI thay thế Thùy Tiên" trở thành cụm từ khóa chiếm trọn tâm điểm truyền thông những ngày qua. Bước đi của Bảo Nhân - Nam Cito với Chốt đơn hiện là ẩn số khó đoán về mặt doanh thu. Song những tranh luận xoay quanh việc AI thay thế Thùy Tiên, ở góc độ nào đó lại khiến cho dự án bỗng nhiên được chú ý trên truyền thông.

Một điều đáng lo ngại hơn là nếu xu hướng "thay thế người thật" này trở thành chuẩn mực mới thì tương lai nghề diễn sẽ đi về đâu?

Trong cuộc chia sẻ với PV Báo Điện tử VTC News, ký giả - nhà phê bình điện ảnh Nguyên Lê khẳng định dù đang trong thời đại công nghệ AI, song khán giả vẫn mong tìm được chất “nhân” trong một vài lĩnh vực, đặc biệt là phim ảnh.

- Theo anh, việc sử dụng AI để tạo ra nhân vật “thay thế” có hình thể và thần thái tương tự người thật như trong trường hợp phim “Chốt đơn” là bước tiến hay ngưỡng nguy hiểm của công nghệ điện ảnh Việt?

Tôi sẽ gọi là “bước tiến với hơn một ngàn rủi ro”. Tôi chỉ mong là trong thật nhiều giai đoạn trước khi đi đến quyết định này, các bên liên quan có và đã nghĩ đến đạo đức và quyền lợi của cá nhân làm nghệ thuật lẫn cá nhân nói chung, và ý nghĩa của sáng tạo.

Tôi nghĩ “đầu tiên” này cũng nên được xem là “tiền lệ”, thậm chí nên được xem là thế nhiều hơn, để từ đó bất kỳ ai sẽ thấy mình nên lập luận sâu sắc hơn, quan sát toàn cảnh hơn.

Hình ảnh phim "Chốt đơn" dùng AI thay thế nữ chính gây tranh cãi.

- Nhiều khán giả nói họ cảm thấy bị “đánh lừa cảm xúc” khi biết nhân vật nữ chính không phải là Thùy Tiên thật. Điều đó nói lên điều gì về mối quan hệ giữa khán giả và diễn viên trong thời đại AI?

Dù rằng khán giả đang trong thời đại AI, họ vẫn mong tìm được chất “nhân” hoặc nhân tính trong một vài lĩnh vực. Những gì AI tạo ra cho đến nay, dù bắt mắt đến mấy, vẫn đưa chúng ta đến “thung lũng quái đản” (uncanny valley) - hiện tượng con người càng thấy khó chịu nếu một vật gì đó không phải con người càng giống con người.

Khán giả đang trong thời đại AI, họ vẫn mong tìm được chất “nhân” hoặc nhân tính trong một vài lĩnh vực.

Nguyên Lê

Chúng đang thả chúng ta vào giữa “thung lũng” ấy quá thường xuyên mà không có, thậm chí không thể, quan tâm là con người thật lòng muốn thế chưa.

Nói cách khác thì sự hoàn hảo mà AI, thuật toán mang lại không là lý do khán giả thấy cái đẹp, cái chất điện ảnh. Mặc cho dễ dàng trở thành tâm điểm của những nhận xét kém duyên, nhưng nốt ruồi, răng khểnh, lông mày rậm, da ngăm... chính là những điều làm một diễn viên hay một con người có gì đáng nhớ, chân thật và sống động.

Chỉ cần xem trailer thôi thì đã thấy một “Thùy Tiên” nhẵn mịn và bóng láng đến lạ lùng, thậm chí bắt nhịp cảm xúc trễ.

Nhân vật AI có nhiều nét giống Thùy Tiên.

Thêm nữa, nếu họ thấy cảm xúc bị ảnh hưởng, điều đó cho thấy giải pháp bộ phim đã chọn chỉ thỏa phần thị giác và hết. Vậy là trường phái nhìn nhận nghệ thuật, hay nghệ thuật được xem là có giá trị, sẽ thỏa phần thị giác và hơn thế nữa để liên kết vẫn được công nhận.

Tạm gác sức ảnh hưởng và đóng góp cho ngành qua một bên, thì phần đông phản hồi về việc dùng AI để nhân vật của Thùy Tiên vẫn kể chuyện được cũng tương tự như việc dùng AI để tiếng hát của Trịnh Công Sơn tiếp tục vang vọng.

- Liệu việc không công khai danh tính người đóng thật có phải là dạng “đánh cược niềm tin” vào công nghệ và nhà sản xuất có đang xem nhẹ khán giả?

Tôi mong là không, nhưng tôi có thắc mắc với màu sắc tính chất “xé túi mù”, mong mỏi viral marketing trong hoạt động ẩn “diễn viên mới” trước ngày công chiếu. Có thể dự án đang mong mỏi cầu vồng sau cơn bão, và điều này tôi hoàn toàn hiểu được, nhưng liệu lời đáp cho một người lãnh án tù và một nỗ lực nghệ thuật bị thay thế có nên mang màu sắc hồn nhiên?

- Trên thế giới, không ít phim ứng dụng AI để tái tạo hoặc thay thế diễn viên như trường hợp Paul Walker trong “Fast & Furious” hay Carrie Fisher trong “Star Wars”. Theo anh, vì sao khán giả quốc tế lại có vẻ dễ chấp nhận hơn, còn ở Việt Nam lại dậy sóng với “Chốt đơn”?

Hai trường hợp thay thế này đều có sự đau buồn và thương cảm, từ phía làm phim lẫn người xem phim. Họ cũng đã được sự cho phép của người thân hay các bên liên quan, đồng thời thể hiện sự trăn trở xuyên suốt hành trình của phim.

Tôi cũng thấy việc thay đổi Thùy Tiên trong Chốt đơn có vẻ cũng gặp nhiều trở ngại hơn All the Money in the World (Vụ bắt cóc triệu đô) - đặc biệt là về mặt nghệ thuật, cấu trúc câu chuyện hơn là kinh phí, do nhân vật có ảnh hưởng đến câu chuyện, bối cảnh và các nhân vật khác thường xuyên hơn.

Hình ảnh cố diễn viên Paul Walker được tái tạo từ công nghệ AI.

- Với sự phát triển nhanh chóng của AI, liệu trong tương lai ngành điện ảnh sẽ còn cần đến diễn viên thật hay mọi thứ sẽ trở thành “sân khấu số hóa”?

Tôi nghĩ nghệ thuật vẫn cần người thật, vì như thế mới giúp con người tự tin vào bản thân hơn.

Ngành phim vẫn còn chưa công nhận diễn viên lồng tiếng hay diễn viên hoạt ảnh chuyển động (motion capture) một cách thỏa đáng, nhưng rồi họ vẫn chỉ đứng sau tạo hình ảo.

Cho riêng điện ảnh Việt, người thật vẫn là tài nguyên giá trị nhất vì những căn bản liên quan đến kể chuyện, hòa hợp âm hình…, chúng ta còn chưa khám phá hết, nên khoan vội hòa tan với mong muốn nâng AI lên làm “nghệ thuật thứ tám”.

Suy cho cùng tôi thấy đây là trường hợp đúng nghĩa “xót cho đoàn làm phim và đau cho nghề làm phim”.

- Cảm ơn anh về những chia sẻ!

Theo ông Đặng Trần Cường - Cục trưởng Cục Điện ảnh, việc sử dụng diễn viên tạo bằng công nghệ AI không đặt ra “tiền lệ” theo nghĩa pháp lý hay quản lý, mà đúng hơn là mở ra cơ hội mới và đáng khích lệ cho sự phát triển của ngành điện ảnh Việt Nam trong bối cảnh hội nhập công nghệ toàn cầu.

"Cần khẳng định thêm rằng, AI không phải là điều gì quá mới mẻ trong ngành điện ảnh thế giới, mà đang là xu hướng tất yếu. Việc Việt Nam bắt đầu ứng dụng công nghệ này là tín hiệu tích cực, cho thấy ngành điện ảnh của chúng ta sẵn sàng thích ứng với chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và bắt kịp với xu thế phát triển toàn cầu.

Từ góc độ quản lý, chúng tôi ủng hộ và khuyến khích các đơn vị sản xuất điện ảnh ứng dụng công nghệ có kiểm soát, đúng pháp luật, vừa bảo đảm chất lượng nghệ thuật, vừa đáp ứng các yêu cầu về quyền hình ảnh, quyền nhân thân và các quy định liên quan", ông nhấn mạnh.

Ngọc Thanh

Nguồn VTC : https://vtcnews.vn/thuy-tien-bi-xoa-so-trong-chot-don-tuong-lai-ai-se-thay-the-dien-vien-that-ar958442.html