Tiêm kích Su-30MKI bị J-10C bắn hạ: Lỗ hổng công nghệ hay sai lầm chiến thuật?

4 giờ trướcBài gốc

Ngày 7/5, một trận không chiến giữa Không quân Ấn Độ (IAF) và Không quân Pakistan (PAF) đã diễn ra. Đáng chú ý Pakistan tuyên bố bắn hạ 5 chiến đấu cơ của Ấn Độ, trong đó có một tiêm kích Su-30MKI. Sự kiện này không chỉ làm dấy lên tranh cãi về năng lực tác chiến của hai lực lượng không quân, mà còn đặt ra câu hỏi về hiệu quả của các công nghệ tiên tiến được trang bị trên Su-30MKI, một trong những chiến đấu cơ chủ lực của Ấn Độ, khi đối đầu với J-10C của Pakistan, do Trung Quốc sản xuất.

Tiêm kích Su-30MKI là phiên bản đặc biệt của dòng Su-30, được Nga thiết kế riêng cho Không quân Ấn Độ. Đây là tiêm kích đa nhiệm hạng nặng, có khả năng thực hiện các sứ mệnh chiếm ưu thế trên không, tấn công mặt đất và chống hạm. Với số lượng khoảng 272 chiếc trong biên chế, Su-30MKI được xem là 'xương sống' của IAF.

Tiêm kích Su-30MKI của Không quân Ấn Độ. Ảnh: Wikipedia

Những công nghệ nổi bật được trang bị trên Su-30MKI

Su-30MKI được trang bị hai động cơ phản lực AL-31FP với khả năng điều hướng vector lực đẩy (thrust vectoring), cho phép máy bay thực hiện các động tác nhào lộn phức tạp mà không mất kiểm soát. Tốc độ tối đa đạt Mach 2 (khoảng 2.120km/h), tầm bay chiến đấu hơn 3.000km mà không cần tiếp nhiên liệu. Thiết kế khí động học tối ưu, kết hợp với vector lực đẩy, mang lại khả năng cơ động vượt trội, đặc biệt trong các cuộc không chiến tầm gần, giúp Su-30MKI có thể tránh né tên lửa và duy trì ưu thế trước các đối thủ.

Tiêm kích Su-30MKI hiện sử dụng radar N011M Bars, một radar mảng pha quét thụ động (PESA) được phát triển từ những năm 1980. Radar này có khả năng phát hiện mục tiêu ở khoảng cách 300-400km, theo dõi đồng thời nhiều mục tiêu và dẫn đường cho tên lửa. Tuy nhiên, so với radar mảng pha quét chủ động (AESA) hiện đại hơn, như loại KLJ-7A trên tiêm kích J-10C, radar PESA của Su-30MKI dễ bị nhiễu và có độ chính xác thấp hơn trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp.

Su-30MKI được trang bị một loạt vũ khí đa dạng, từ tên lửa không đối không, không đối đất, đến tên lửa chống hạm. Các loại tên lửa chính bao gồm: R-27ER/ET - tên lửa không đối không tầm xa, có khả năng tấn công mục tiêu ở khoảng cách hơn 100km; R-77 - tên lửa không đối không tầm trung, với tầm bắn khoảng 100km, nhưng cảm biến và khả năng chống nhiễu kém hơn PL-15 của tiêm kích J-10C;

BrahMos - tên lửa hành trình siêu thanh, tầm bắn 290-400km, được tích hợp trên một số chiếc Su-30MKI để thực hiện các sứ mệnh tấn công mặt đất và chống hạm. Tuy nhiên, việc tích hợp BrahMos đòi hỏi điều chỉnh kỹ thuật, làm giảm tính linh hoạt của máy bay trong các nhiệm vụ không chiến; K-100 - tên lửa chuyên dụng để tiêu diệt máy bay AWACS (Airbone Warning and Control System) và máy bay tiếp dầu, với tầm bắn lên tới 400km, là một trong những vũ khí độc quyền của IAF.

Ngoài ra, Su-30MKI được trang bị 96 đạn mồi bẫy nhiệt PPI-50 và hệ thống phòng vệ điện tử, giúp tăng khả năng sống sót trước các mối đe dọa từ tên lửa đối phương.

Dù được tích hợp hệ thống tác chiến điện tử EW EL/M-8222 của Israel, nhưng Su-30MKI thiếu một hệ thống chiến tranh điện tử tích hợp sâu và hiện đại như trên J-10C - vốn sử dụng bộ chế áp điện tử tối tân có thể đồng thời gây nhiễu và tấn công mạng điện tử đối phương.

Máy bay tiêm kích của Không quân Ấn Độ. Ảnh: Tass

Sự kiện J-10C bắn hạ Su-30MKI

Sự kiện xảy ra trong khuôn khổ “Chiến dịch Sindoor” do Ấn Độ phát động rạng sáng 7/5/2025, nhằm không kích các mục tiêu được cho là “hạ tầng khủng bố” trên lãnh thổ Pakistan và khu vực Kashmir do Pakistan kiểm soát. Đáp trả, Không quân Pakistan tuyên bố đã bắn hạ 5 chiến đấu cơ Ấn Độ, gồm 3 chiếc Rafale, 1 chiếc MiG-29, và 1 chiếc Su-30MKI, cùng một UAV Heron. Pakistan khẳng định đã sử dụng tiêm kích J-10C, được trang bị tên lửa không đối không tầm xa PL-15E, để thực hiện các vụ bắn hạ.

Trận không chiến được mô tả là một trong những cuộc đối đầu lớn nhất trong lịch sử hàng không hiện đại, với tổng cộng 125 chiến đấu cơ từ hai phía tham gia trong hơn một giờ. Các cuộc đấu tên lửa diễn ra ở khoảng cách xa, đôi khi lên tới hơn 160km, trong không phận của mỗi bên.

Vai trò của tiêm kích J-10C và tên lửa PL-15E

J-10C là tiêm kích đa nhiệm thế hệ 4.5 do Trung Quốc sản xuất, được Pakistan mua từ năm 2022 để đối trọng với Rafale và Su-30MKI của Ấn Độ.

Chiến đấu cơ này được trang bị radar AESA KLJ-7A, có khả năng phát hiện và theo dõi mục tiêu ở khoảng cách xa, khó bị gây nhiễu hơn radar PESA của Su-30MKI;

Tên lửa PL-15E là phiên bản xuất khẩu của PL-15, với tầm bắn 225-300km, sử dụng radar AESA để dẫn đường, vượt trội hơn R-77 và MICA của Su-30MKI về tầm bắn và khả năng chống nhiễu.

Hệ thống tác chiến điện tử (EW) tiên tiến đã được chứng minh qua vụ gây nhiễu radar của tiêm kích Rafale vào cuối tháng 4/2025, làm gián đoạn nhiệm vụ trinh sát của Ấn Độ.

Pakistan tuyên bố J-10C đã sử dụng tên lửa PL-15E để bắn hạ Su-30MKI và các chiến đấu cơ khác của Ấn Độ. Mảnh vỡ của tên lửa PL-15E được tìm thấy tại bang Punjab, Ấn Độ, củng cố tuyên bố này.

Nguyên nhân Su-30MKI bị bắn hạ

Mặc dù tiêm kích Su-30MKI được đánh giá là một trong những chiến đấu cơ mạnh nhất khu vực Nam Á, sự kiện này cho thấy một số hạn chế của nó khi đối đầu với J-10C, đó là:

Radar N011M Bars của Su-30MKI dễ bị nhiễu bởi hệ thống tác chiến điện tử của J-10C, làm giảm khả năng phát hiện và khóa mục tiêu từ khoảng cách xa. Trong khi đó, radar AESA của J-10C có ưu thế vượt trội trong môi trường tác chiến điện tử.

Tên lửa R-77 và R-27ER/ET của Su-30MKI có tầm bắn và khả năng chống nhiễu kém hơn tên lửa PL-15E của J-10C, khiến Su-30MKI rơi vào thế bất lợi trong các cuộc đấu tên lửa tầm xa.

Hệ thống tác chiến điện tử (EW) của J-10C, kết hợp với radar AESA, có khả năng gây nhiễu và làm gián đoạn hệ thống radar và liên lạc của Su-30MKI, như đã từng làm với tiêm kích Rafale.

Pakistan dường như đã triển khai chiến thuật hiệu quả, tận dụng địa hình núi cao và khoảng cách xa để khai thác tối đa tầm bắn của tên lửa PL-15E, trong khi Su-30MKI có thể đã bị bất ngờ hoặc không kịp ứng phó trong môi trường không chiến phức tạp.

Sự kiện Su-30MKI bị J-10C bắn hạ, nếu được xác thực, đánh dấu một bước ngoặt trong cán cân quyền lực không quân tại Nam Á. Nó cho thấy rằng công nghệ tiên tiến, đặc biệt là radar AESA và tên lửa tầm xa như PL-15E, có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong các cuộc không chiến hiện đại, ngay cả khi đối đầu với các tiêm kích hạng nặng như Su-30MKI.

Đối với Ấn Độ, sự kiện này là một hồi chuông cảnh báo về nhu cầu hiện đại hóa phi đội Su-30MKI. Các kế hoạch nâng cấp radar Virupaksha, động cơ AL-41, và tích hợp tên lửa tiên tiến hơn như K-77 hoặc BrahMos cải tiến cần được đẩy nhanh. Ngoài ra, IAF cần cải thiện chiến thuật và khả năng phối hợp để đối phó với các mối đe dọa từ tác chiến điện tử và tên lửa tầm xa.

Về phía Pakistan, thành công của J-10C và PL-15E không chỉ củng cố vị thế của PAF mà còn tăng cường mối quan hệ chiến lược với Trung Quốc. Việc Pakistan đang cân nhắc mua thêm tiêm kích tàng hình J-35A cho thấy tham vọng tiếp tục hiện đại hóa lực lượng không quân để duy trì lợi thế trước Ấn Độ.

Đào Cảnh

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/tiem-kich-su-30mki-bi-j-10c-ban-ha-lo-hong-cong-nghe-hay-sai-lam-chien-thuat-2399770.html