Tiền điện tử thành 'gia vị' đầu tư của Gen Z

4 giờ trướcBài gốc

Năm 2026 được nhiều chuyên gia xem là cột mốc tái thiết mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu. Đây cũng là thời điểm hai thế hệ Millennials và Gen Z, chiếm hơn một nửa lực lượng lao động, chuẩn bị bước vào “cuộc cách mạng đầu tư” mới.

Theo báo cáo Opening the Door to Alternatives của Goldman Sachs (Mở cánh cửa đến các khoản đầu tư thay thế), được công bố tháng 10, người trẻ có thể phân bổ tới 20% tài sản vào các khoản đầu tư thay thế như quỹ tài sản riêng tư (private assets), quỹ evergreen hay ETF chủ động, cao gấp 3 lần so với thế hệ Baby Boomers.

Sự dịch chuyển này cho thấy mức độ trưởng thành tài chính của thế hệ sinh ra trong kỷ nguyên kỹ thuật số, sau những bài học đắt giá khi thị trường chứng khoán năm 2025 sụt giảm mạnh vì lãi suất cao.

'Vàng kỹ thuật số' của người trẻ

Goldman Sachs dự báo năm 2026 sẽ đánh dấu sự bùng nổ của các khoản đầu tư thay thế (alternative investments) trong danh mục của nhà đầu tư trẻ, chiếm khoảng 20% tổng tài sản đầu tư. Cùng với dự báo lãi suất toàn cầu giảm xuống mức 3-4%, các sản phẩm như ETF thu nhập cố định và công cụ phái sinh được xem là “lá chắn” giúp cân bằng rủi ro thị trường.

“Bitcoin không còn là tài sản đầu cơ, mà là ‘vàng kỹ thuật số’ của thế hệ trẻ”, trích báo cáo của PIMCO. Ảnh: Dado Ruvic/Reuters.

Trong khảo sát 1.000 nhà đầu tư có tài sản ròng cao (High Net Worth Individuals), Goldman Sachs ghi nhận Millennials đang dẫn đầu xu hướng này, với mức độ hiểu biết và tỷ lệ phân bổ vào tài sản thay thế cao hơn đáng kể so với các thế hệ trước. Báo cáo cho rằng đây là sự thay đổi trong tư duy đầu tư, thế hệ trẻ không còn chỉ tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn, mà hướng đến lợi nhuận cao hơn trên cơ sở kiểm soát rủi ro và đa dạng hóa danh mục.

Cùng lúc đó, sự phát triển của các nền tảng đầu tư kỹ thuật số như Robinhood và Vanguard đã giúp việc tham gia vào các quỹ trở nên dễ dàng hơn, đặc biệt với nhóm nhà đầu tư trẻ yêu thích tính minh bạch và khả năng tự quản lý danh mục.

Trong khi đó, PIMCO, trong báo cáo Charting the Year Ahead: Investment Ideas for 2026 (Những ý tưởng đầu tư cho năm 2026), dự đoán tiền mã hóa, đặc biệt là Bitcoin, vẫn giữ vai trò nhất định trong chiến lược đa dạng hóa tài sản của Gen Z. Tuy nhiên, khác với giai đoạn 2021-2024, họ không còn “cược tất tay” mà chỉ xem crypto như một phần nhỏ trong danh mục đầu tư tổng thể.

“Bitcoin không còn là tài sản đầu cơ, mà là ‘vàng kỹ thuật số’ của thế hệ trẻ”, trích báo cáo của PIMCO.

Millennials dẫn đầu về đầu tư thay thế, chiếm khoảng 20% tổng danh mục tài sản, cao hơn nhiều so với Gen X, Baby Boomers. Ảnh: Goldman Sachs.

Lợi suất kỳ vọng của Bitcoin được dự báo duy trì ở mức 8-10% mỗi năm, trong khi độ biến động giảm khoảng 15% so với năm 2025. Việc các ETF Bitcoin được phê duyệt rộng rãi và ảnh hưởng từ mạng xã hội đã giúp mức độ quan tâm của Gen Z đối với tài sản kỹ thuật số tăng thêm 30% trong năm qua.

Dù vậy, các chuyên gia vẫn khuyến nghị người trẻ thận trọng: “Crypto nên là gia vị, không phải món chính trong danh mục đầu tư”.

'Năm thử lửa' 2025

Năm 2025 được xem như “bản thử nghiệm” khắc nghiệt của thế hệ nhà đầu tư trẻ. Theo khảo sát của The Motley Fool vào tháng 8, 40% người trẻ bắt đầu đầu tư từ tuổi 19, sớm hơn thế hệ trước khoảng 6 năm. Tuy nhiên, chỉ một nửa trong số đó duy trì được danh mục đầu tư sau những biến động mạnh đầu năm.

Hiện tượng FOMO (sợ bỏ lỡ) từng khiến nhiều người dồn tiền vào cổ phiếu AI, meme stocks và tiền mã hóa, khiến tần suất giao dịch tăng 30% trong năm 2025, theo Yahoo Finance. Nhưng khi lãi suất tăng và thị trường đảo chiều, không ít người buộc phải “học lại từ đầu”, chuyển từ đầu cơ ngắn hạn sang chiến lược đầu tư có kỷ luật và bền vững hơn.

Bước sang 2026, xu hướng này được củng cố khi Nasdaq khuyến nghị người trẻ tự động hóa tiết kiệm 30-50% thu nhập tăng thêm vào các tài khoản hưu trí hoặc quỹ đầu tư dài hạn, nhấn mạnh rằng “đầu tư dài hạn luôn thắng canh bạc ngắn hạn, đặc biệt sau cú sốc lãi suất năm 2025”.

Cùng với đó, Mastercard dự đoán số lượng người dùng robo-advisor, ứng dụng AI hỗ trợ lập kế hoạch tài chính cá nhân, sẽ tăng 25% trong năm 2026, giúp người trẻ giảm căng thẳng tài chính và tối ưu hóa danh mục đầu tư.

Các chuyên gia đánh giá người trẻ thận trọng hơn với nợ tiêu dùng, đặc biệt sau các vụ vỡ nợ cá nhân năm 2025. Ảnh minh họa: Xiaohongshu.

Theo khảo sát của U.S. Bank với 5.000 người Mỹ (trong đó có 901 Gen Z), 65% Gen Z cho biết họ đã có quỹ khẩn cấp đủ chi tiêu trong 3-6 tháng, 51% ưu tiên trả nợ dài hạn và 50% bắt đầu đầu tư thường xuyên. Nhiều người cũng cắt giảm mạnh chi tiêu xa xỉ hoặc du lịch để duy trì an toàn tài chính.

Kết quả này được củng cố qua khảo sát của Talker Research, trên 2.000 người Gen Z Mỹ, cho thấy 33% tự nhận là “người lập kế hoạch”, thường xuyên theo dõi chi tiêu, lên ngân sách và ưu tiên đầu tư dài hạn giữa bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao suốt năm 2025.

Theo Forbes, xu hướng này phản ánh sự thay đổi trong quan niệm sống của người trẻ. Cây bút Tess Brigham nhận định: “Tài chính không còn là gánh nặng, mà là công cụ giúp họ chăm sóc bản thân”, trích khảo sát của Intuit với 2.000 người từ 18-35 tuổi, trong đó 55% coi việc lập ngân sách chi tiêu là ‘liệu pháp tinh thần’ giúp họ giữ cân bằng trước áp lực lạm phát.

Song song đó, báo cáo The Gen Z Paradox: Spending Less, Expecting More (Nghịch lý Gen Z: Chi tiêu ít hơn, kỳ vọng nhiều hơn), được công bố tháng 10, của PwC, chỉ ra rằng Gen Z giảm 13% chi tiêu cho quần áo và ăn uống, nhưng tăng đầu tư vào công nghệ dinh dưỡng (nutrition tech) và các quỹ phát triển bền vững.

Dù hình thức mua trước - trả sau (BNPL) vẫn phổ biến, PwC cho biết người trẻ ngày càng thận trọng hơn với nợ tiêu dùng, đặc biệt sau các vụ vỡ nợ cá nhân trong năm 2025.

Như Phương

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/tien-dien-tu-thanh-gia-vi-dau-tu-cua-gen-z-post1614177.html