Tiền Phong - miền hồ sông Đà thức giấc

2 giờ trướcBài gốc

Từ một xã ven hồ với nhiều tiềm năng chưa được khai mở, Tiền Phong đang dần trở thành điểm đến sinh thái - văn hóa nổi bật, nơi câu chuyện phát triển du lịch bắt đầu từ chính bàn tay và khát vọng của cộng đồng.

Hồ sông Đà xanh thẳm trong buổi chiều muộn, nơi cảnh quan nguyên sơ trở thành nền tảng để Tiền Phong phát triển du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Vốn quý giữa miền hồ

Từ lòng hồ sông Đà mênh mang, Tiền Phong sở hữu một cấu trúc cảnh quan hiếm nơi nào có được: Những sống núi đổ xuống mặt nước, hệ thống thác, khe, suối như thác Quạt, khe Ngòi Lao len sâu vào rừng, hồ mở rộng thành các doi đảo nhỏ tạo nên vẻ đẹp phóng khoáng của miền sơn thủy. Khí hậu ôn hòa, thảm thực vật còn giữ được độ dày khiến không gian luôn mát lành, đặc biệt thích hợp cho du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng cuối tuần của du khách đô thị.

Nhưng sức hút của Tiền Phong không dừng lại ở cảnh sắc. Ven hồ là nơi 5 cộng đồng dân tộc cùng chung sống: Mường, Dao, Kinh, Tày, Thái, tạo nên lớp văn hóa đa sắc và còn khá nguyên bản. Lễ Mở cửa rừng, Tết Nhảy, Cấp sắc, dân ca Mường hay điệu múa Dao vẫn hiện diện trong đời sống thường nhật, khiến du khách đến đây không chỉ để ngắm cảnh mà để “chạm” vào nhịp sống của người bản địa.

Ẩm thực địa phương cũng là một lợi thế khó thay thế: xôi ngũ sắc, cơm lam, gà đồi nướng mắc khén, rau rừng theo mùa... Và đặc biệt là nghề nuôi cá lồng trên hồ, với các giống cá đặc sản như cá lăng, cá trắm đen, mở ra tiềm năng lớn cho du lịch ẩm thực, trải nghiệm đánh bắt và thưởng thức cá tươi ngay trên bè.

Hoạt động chèo Kayak và thuyền truyền thống thu hút đông đảo du khách, mở ra hướng phát triển du lịch trải nghiệm – thể thao trên mặt hồ Tiền Phong.

Bà Bàn Kim Quy - Chủ tịch UBND xã Tiền Phong cho rằng tiềm năng chỉ thật sự trở thành động lực khi người dân là trung tâm của quá trình phát triển: “Tiền Phong có những giá trị rất riêng, nhưng tài nguyên thì không thể tự tạo ra sinh kế. Chúng tôi xác định phải biến cảnh quan và văn hóa thành sản phẩm du lịch có chất lượng, để người dân hưởng lợi và chủ động gìn giữ. Phát triển ở đây phải là phát triển bền vững, không đánh đổi cảnh quan, không làm mất đi bản sắc của cộng đồng.”

Chính những quan điểm ấy tạo nền tảng cho hành trình Tiền Phong “thức giấc”: Thiên nhiên làm gốc, văn hóa làm hồn, và con người là chủ thể của mọi đổi thay.

Những mô hình mở lối

Nếu thiên nhiên trao cho Tiền Phong phông nền hùng vĩ, thì chính con người nơi đây đang vẽ tiếp phần còn lại của bức tranh. Điều dễ thấy đầu tiên là sự vận động từ các bản Mường ven hồ. Ở Đá Bia, những ngôi nhà sàn cổ không được tu bổ theo kiểu “dự án hóa”, mà được giữ nguyên hơi thở cổ xưa nhất. Khách đến, ngủ trên những tấm ván gỗ đã mòn theo năm tháng, nghe tiếng chiêng bên bếp lửa, trải nghiệm “quán tự giác”. Đó không phải là sản phẩm du lịch được dựng lên, mà là đời sống được gìn giữ, và chính sự chân thật ấy đem lại giá trị.

Cách đó không xa, Mó Hém là một thực nghiệm khác về tinh thần liên kết. 28 hộ dân không cần một mô hình kinh tế học cầu kỳ nào, chỉ có phân vai rõ ràng: Ai có thuyền thì chở khách, ai biết nấu ăn thì lo đứng bếp, ai biết kể chuyện lo công việc dẫn đường. Từng người một, ghép lại thành một chuỗi dịch vụ để du khách cảm thấy họ không chỉ đến nghỉ, mà đến để hiểu. Và cũng từ đó, cuộc sống của nhiều hộ gia đình thay đổi rõ rệt.

Song song đó, những mô hình du lịch sinh thái nghỉ dưỡng đã mở rộng biên độ phát triển của vùng hồ. Đảo Dừa - câu chuyện gần như huyền thoại của ông Nguyễn Đình Tuy. Hai mươi năm trước, ông chọn cách trồng dừa, dựng nhà, giữ nguyên vẻ hoang của đảo thay vì bê tông hóa nó. Thành công của Đảo Dừa ngày nay chính là minh chứng rằng sự bền bỉ và tử tế với cảnh quan sẽ thắng những toan tính ngắn hạn.

Du khách dạo bước trên lối hoa ven sườn núi tại Vầy Ang Retreat – một trong những khu nghỉ dưỡng sinh thái góp phần làm thay đổi diện mạo du lịch Tiền Phong.

Vầy Ang Retreat hay Mai Đà Lodge cũng mang dấu ấn tương tự: Không phá vỡ thiên nhiên, chỉ dựa vào sự tĩnh lặng của mặt hồ và nhịp sống của người bản địa. Chính kiểu phát triển “vừa đủ” ấy giúp Tiền Phong trở thành điểm trú ẩn cuối tuần cho nhiều gia đình từ Hà Nội - những người muốn tìm lại sự yên bình đơn sơ giữa vùng núi.

HTX Đà Giang ECO cho thấy một hướng đi khác: Kết hợp giá trị sản xuất với trải nghiệm. Một lồng cá có thể là sản phẩm kinh tế, nhưng cũng có thể là câu chuyện để du khách hiểu nghề của người vùng hồ. Ba sản phẩm OCOP 3 sao chỉ là phần “hữu hình” của thành công; phần vô hình là cách người dân nhìn thấy con đường mới để nâng giá trị lao động của chính mình.

Những chuyển động ấy hợp lại thành sức đẩy, giúp Tiền Phong hơn 150.000 lượt khách trong giai đoạn 2020 - 2025, doanh thu vượt 20 tỷ đồng; thu nhập bình quân chạm mốc 40 triệu đồng/người/năm. Đường trục xã, liên xã được cứng hóa, điện lưới phủ đến từng hộ, các tổ nhóm dịch vụ hình thành tự nhiên như một phản ứng tích cực với nhu cầu mới.

Thế nhưng Tiền Phong còn hạn chế hiện hữu: Đường ven hồ chưa đồng bộ, bến thuyền thiếu quy củ, sản phẩm trải nghiệm còn mỏng. Du lịch chưa thể bứt phá nếu vẫn đứng một mình.

Chính vì vậy, năm 2025 được xem như nhịp mở rộng biên độ phát triển. Tiền Phong chủ động hơn: Xây tuyến du lịch khép kín Đền Thác Bờ - Đá Bia - Đảo Dừa - điểm cá lồng; phát triển trải nghiệm nghề cá, nông nghiệp rừng; liên kết với hồ Ngòi Giành, Minh Hòa, Mỹ Lung để tạo tour liên vùng. Song song là chiến lược quảng bá qua famtrip, presstrip, truyền thông số; cùng kế hoạch thu hút nhà đầu tư chiến lược vào du lịch sinh thái - cộng đồng.

Mục tiêu không chỉ là tăng 20–30% khách trong năm 2025 và những năm tiếp theo mà là tạo ra một hệ sinh thái du lịch - nơi thiên nhiên, văn hóa và sinh kế cộng đồng vận hành hài hòa. Khi những chuyển động này gặp nhau, Tiền Phong không chỉ “thức giấc” mà đang dần định hình vị thế của mình trên bản đồ du lịch vùng hồ.

Tiền Phong đang đi những bước đầu tiên trên hành trình đánh thức một miền hồ. Nhưng trên mặt nước phẳng lặng ấy, điều quan trọng nhất không chỉ là lượng khách hay doanh thu, mà là cách một cộng đồng tìm thấy tương lai trong chính những giá trị của mình. Khi thiên nhiên được trân trọng và con người được trao vai trung tâm, mỗi chuyển động nhỏ đều có thể trở thành khởi đầu của một điểm đến lớn.

Nguyễn Yến

Nguồn Phú Thọ : https://baophutho.vn/tien-phong-mien-ho-song-da-thuc-giac-243785.htm