Tiếp nối hành trình đổi mới

2 giờ trướcBài gốc

Đề án hình thành, lộ trình rõ nét

Theo UBND TP Hà Nội, công tác cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đã có đề án tổng thể và 6 kế hoạch triển khai. TP đã xác định rõ các khu vực ưu tiên, thời gian thực hiện và trách nhiệm của từng đơn vị. Cụ thể, trong giai đoạn đầu, Hà Nội tập trung vào 10 khu chung cư được đánh giá có mức độ xuống cấp cao, có khả năng triển khai sớm và nhận được sự đồng thuận của người dân. Đến quý III/2025, TP đã trình duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 đối với nhiều khu tập thể cũ như Thành Công, Ngọc Khánh, Giảng Võ. Đây là những khu tập thể có lịch sử hình thành sớm, hiện đang chịu sức ép lớn về hạ tầng và an toàn công trình. Việc lập và phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng được coi là bước khởi đầu quan trọng, mở đường cho các giai đoạn tiếp theo, từ kiểm định, lựa chọn nhà đầu tư đến di dời, tái định cư.

Khu chung cư cũ C8 Giảng Võ, thành phố Hà Nội. Ảnh: Thanh Hải

Theo UBND TP, cải tạo chung cư cũ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong tiến trình chỉnh trang và phát triển đô thị. TP không chỉ yêu cầu các sở, ngành khẩn trương hoàn thiện quy hoạch mà còn giao trách nhiệm cụ thể cho từng phường, từng khu dân cư trong việc phối hợp tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân. Bởi nếu chỉ có quy hoạch trên giấy, mà thiếu sự tham gia của người dân, thiếu tính gắn kết từ cơ sở, mọi kế hoạch đều có nguy cơ chậm trễ hoặc đình trệ. Từ những bước đi đầu tiên đó, có thể thấy Hà Nội đang chuyển dần từ khâu xác định chủ trương sang tổ chức hành động. Một bước tiến dài đang được hình thành, nhưng đi cùng nó là những kỳ vọng lớn hơn về tiến độ, hiệu quả và tính đồng bộ trong triển khai.

Đô thị bền vững không chỉ đo bằng mật độ hay chiều cao, mà bằng sự hài lòng của cư dân. Khi cải tạo chung cư cũ, nếu người dân được tham gia từ khâu góp ý thiết kế, họ sẽ hiểu rõ hơn về không gian sống tương lai, từ đó giảm tâm lý e ngại, tăng sự đồng thuận. Việc lấy ý kiến cộng đồng cần được thực hiện thực chất, coi người dân là đối tác cùng xây dựng chứ không chỉ là đối tượng di dời.

KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam

Nếu những con số, bản vẽ và đồ án quy hoạch đem lại sự an tâm ở tầm vĩ mô, thì ở tầng vi mô nơi những cư dân vẫn đang sống trong các dãy nhà cũ, cảm nhận vẫn là sự chờ đợi. Họ đã thấy bản đồ treo ở bảng tin, đã nghe về kế hoạch cải tạo từ các cuộc họp dân, nhưng điều họ mong muốn hơn cả là nhìn thấy sự chuyển động cụ thể như di dời, khởi công, và được trở về nơi ở mới khang trang hơn.

Những khu tập thể được xây dựng từ thập niên 1960 – 1970 như Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh vẫn mang dáng dấp đặc trưng của một thời bao cấp, với hành lang hẹp, cầu thang chung, những căn hộ nhỏ và tự cơi nới để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt. Nhiều hạng mục đã xuống cấp, hệ thống điện, nước cũ kỹ, không gian chung bị chiếm dụng, nguy cơ mất an toàn vẫn thường trực. Thế nhưng phần lớn cư dân vẫn bám trụ, vì đó không chỉ là chỗ ở mà còn là ký ức, là gắn bó của cả một đời người. Vì thế, cải tạo chung cư cũ không chỉ là việc của kỹ thuật hay quy hoạch, mà còn là câu chuyện của niềm tin, của sự đồng thuận và của lòng kiên nhẫn.

Cần bước đi đồng bộ và dứt khoát

Cải tạo chung cư cũ là một trong những nhiệm vụ phức tạp nhất trong lĩnh vực quản lý đô thị. Nó không chỉ liên quan đến hạ tầng kỹ thuật, mà còn chạm đến quyền lợi thiết thân của hàng nghìn hộ dân. Chính vì vậy, nếu chỉ dừng lại ở quy hoạch, đề án hay nghị quyết, công việc sẽ rất khó tạo ra chuyển biến thực sự. Theo các chuyên gia, điểm tích cực là Hà Nội đã có lộ trình phân kỳ, xác định từng giai đoạn và mục tiêu cụ thể, tránh tình trạng dàn trải. Đợt đầu tiên với 10 khu ưu tiên là cách tiếp cận hợp lý, vừa tập trung nguồn lực, vừa tạo cơ sở để rút kinh nghiệm cho các giai đoạn sau. Cùng với đó, việc công khai tiến độ và thường xuyên cập nhật thông tin giúp người dân dễ theo dõi, đồng thời củng cố niềm tin vào quyết tâm của chính quyền.

Tuy nhiên, để tiến trình cải tạo thực sự khởi sắc, cần những bước đi mạnh mẽ hơn. Hà Nội đang có cơ hội lớn khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã chính thức vận hành từ tháng 7/2025, trao thêm thẩm quyền thực chất cho cấp cơ sở. Với vai trò gần dân nhất, chính quyền phường/xã cần chủ động hơn trong việc tiếp nhận, xử lý hồ sơ, lắng nghe và tháo gỡ những vướng mắc phát sinh từ thực tế. Khi được tạo điều kiện để thực thi và chịu trách nhiệm đến cùng, cấp cơ sở sẽ trở thành lực lượng tiên phong thúc đẩy tiến độ cải tạo, giúp chính sách đi nhanh hơn và đến gần hơn với người dân.

Song song với đó, vấn đề tái định cư và hạ tầng đồng bộ cần được quan tâm đúng mức. Cải tạo chung cư không thể tách rời với việc xây dựng các khu nhà tạm cư, khu tái định cư và hệ thống dịch vụ xã hội đi kèm. Một khu nhà mới khang trang chỉ thực sự trọn vẹn khi người dân được sống trong môi trường tốt hơn, với giao thông, trường học, bãi đỗ xe, cây xanh và không gian công cộng đầy đủ. Từ góc độ quản lý, cải tạo chung cư cũ không chỉ là giải pháp an sinh mà còn là cơ hội để tái thiết không gian đô thị. Khi làm tốt, TP không chỉ giải quyết được vấn đề nhà ở xuống cấp mà còn khơi thông tiềm năng phát triển cho các khu vực nội đô vốn đã quá tải hạ tầng. Nhưng để đạt được điều đó, các bước đi cần dứt khoát. Từ quy hoạch đến triển khai, từ phê duyệt đến khởi công, mỗi khâu đều đòi hỏi trách nhiệm và tính kỷ luật cao. Càng kéo dài, chi phí càng tăng, cơ hội đồng thuận càng giảm và niềm tin của người dân càng bị bào mòn.

Niềm tin từ những thay đổi cụ thể

Khi những bản đồ quy hoạch đã được phê duyệt, khi những kế hoạch hành động đã có thời hạn cụ thể, điều dư luận mong chờ nhất lúc này chính là những dấu hiệu chuyển động thực sự. Người dân muốn thấy những công trình được khởi công, những khu nhà cũ bắt đầu được tháo dỡ, những khu tái định cư mới được bàn giao. Bởi chỉ khi hành động hiện hữu, niềm tin mới có thể củng cố. Để tạo được cú hích đó, điều quan trọng là Hà Nội tiếp tục lan tỏa tinh thần hành động, gắn rõ trách nhiệm với từng đơn vị trong từng giai đoạn triển khai. Các phường, xã có chung cư cũ cần chủ động cập nhật và công khai tiến độ thực hiện, giúp người dân nắm bắt thông tin đầy đủ, chính xác. Việc công khai này không chỉ thể hiện sự minh bạch trong quản lý mà còn khuyến khích cộng đồng cùng tham gia giám sát, đồng hành với chính quyền trong quá trình thực hiện. Khi người dân được thông tin kịp thời, niềm tin và sự đồng thuận sẽ là động lực quan trọng để công tác cải tạo đạt kết quả bền vững.

Câu chuyện cải tạo chung cư cũ không thể chỉ được nhìn dưới góc độ đầu tư hay xây dựng, mà phải là một công trình xã hội đúng nghĩa. Ở đó, người dân vừa là đối tượng thụ hưởng, vừa là chủ thể đồng hành. Khi họ được thông tin đầy đủ, được lắng nghe và được bảo đảm quyền lợi, sự đồng thuận sẽ hình thành tự nhiên. Và khi có sự đồng thuận, tiến độ sẽ nhanh hơn, chất lượng sẽ cao hơn, và hiệu quả xã hội sẽ rõ rệt hơn. Khi từng khu nhà được khởi công, từng hộ dân được đón nhận nơi ở mới, đó không chỉ là kết quả của một chính sách đúng, mà còn là thước đo cho niềm tin của người dân Thủ đô vào một chính quyền hành động vì cuộc sống tốt đẹp hơn.

Nên giao trách nhiệm cho từng phường không chỉ ở khâu vận động cư dân, mà còn tham gia trực tiếp vào công tác quy hoạch, giám sát thực hiện và hậu kiểm. Khi người dân thấy chính quyền địa phương vào cuộc minh bạch, quyết liệt, và vì quyền lợi chung, họ sẽ sẵn sàng đồng hành.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam

Lại Tấn

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/tiep-noi-hanh-trinh-doi-moi.899900.html