Bệnh nhân mắc bệnh dại, điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam (62 tuổi, làm nghề lái xe, ở Bắc Ninh), bị chó cắn lần gần nhất cách đây khoảng 3 tháng.
Khi đó, bệnh nhân bị chó nhà hàng xóm cắn vào mặt ngoài cẳng chân phải nhưng không tới cơ sở y tế để xử trí hay tiêm phòng dại. Con chó được theo dõi khoảng 10 ngày, sau đó xuất hiện biểu hiện hung dữ và bị chủ nhà bán.
Khoảng ba ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân đột ngột xuất hiện tình trạng kích thích, hoảng loạn, ăn uống kém, cảm giác nghẹn họng, sợ nước và sợ gió. Tại bệnh viện tuyến dưới, ông được chẩn đoán mắc bệnh dại và lập tức chuyển tới Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.
Tại đây, Ths.BS Trần Văn Bắc, Phó Trưởng khoa Cấp cứu của Bệnh viện cho biết, khi nhập viện, bệnh nhân có các triệu chứng điển hình của bệnh dại thể hung dữ như: kích động, hốt hoảng, tăng tiết đờm dãi, mắt đỏ, tai thính. Những biểu hiện này cho thấy bệnh đã bước sang giai đoạn toàn phát - giai đoạn cực kỳ nguy hiểm, tiên lượng rất xấu và hầu như không còn khả năng điều trị khỏi.
Hiện, bệnh nhân đang được theo dõi sát và chờ kết quả xét nghiệm khẳng định mắc bệnh dại. Tuy nhiên, dựa trên biểu hiện lâm sàng, tiền sử bị chó có biểu hiện nghi dại cắn, các bác sĩ chẩn đoán có thể ông đã mắc bệnh dại.
Một mũi tiêm vaccine dại kịp thời có thể cứu cả cuộc đời
Không chủ quan khi bị chó, mèo cắn/cào
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch và tiêm chủng, Bệnh viện Bệnh nhiệt Trung ương phân tích, bệnh dại là một bệnh viêm não tủy cấp tính nguy hiểm do virus dại gây ra. Bệnh lây truyền sang người chủ yếu qua vết cắn, vết cào xước sâu hoặc khi nước bọt của động vật bị dại tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc (mắt, mũi, miệng) hay vùng da bị tổn thương, trầy xước ở người.
Virus dại tồn tại trong nước bọt của động vật mắc bệnh. Một vật nuôi đã được tiêm phòng vaccine dại đầy đủ và hiệu quả sẽ có kháng thể bảo vệ và không lây truyền virus dại.
Ở người, các triệu chứng lâm sàng của bệnh dại biểu hiện bằng những dấu hiệu thần kinh đặc trưng như: sợ nước, sợ gió, kèm co giật, rối loạn tri giác, liệt. Hiện nay, bệnh dại ở người gần như dẫn đến tử vong nếu không được xử trí dự phòng sau phơi nhiễm kịp thời như tiêm vaccine và/hoặc huyết thanh kháng dại ngay sau khi bị chó, mèo cắn, cào.
Cách xử lý khi bị động vật cắn, cào
Theo BS Huyền, khi bị chó, mèo hoặc bất kỳ động vật nào cắn hoặc cào, hãy rửa sạch vết thương ngay lập tức dưới vòi nước chảy với xà phòng trong 15 phút, tuyệt đối không chà xát vết thương, không đắp lá hay dùng thuốc dân gian.
Sau đó, đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm vaccine dại, huyết thanh kháng dại (nếu cần) càng sớm càng tốt.
Không đợi theo dõi vật nuôi nếu không có khả năng theo dõi chắc chắn hoặc vật nuôi có biểu hiện bất thường.
Thực tế hiện nay, vẫn có một bộ người dân e ngại tiêm vaccine vì sợ "độc" hay tác dụng phụ. BS Huyền nhấn mạnh, đó là những thông tin hiểu lầm. Tất cả vaccine phòng dại lưu hành đều đã qua quy trình kiểm định nghiêm ngặt về chất lượng, an toàn và khả năng sinh miễn dịch. Chúng không chứa virus sống gây bệnh và hoàn toàn an toàn khi tiêm đúng liều, đúng lịch. Sự chần chừ sau phơi nhiễm có thể khiến người bệnh đánh mất cơ hội sống duy nhất.
Cho đến nay, bệnh dại vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Hàng năm, ở nước ta vẫn ghi nhận không ít ca mắc bệnh dại do động vật cắn, cào và chủ quan không tiêm vaccine, dẫn tới những sự việc đáng tiếc.
Theo khuyến cáo của Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, để chủ động phòng, chống bệnh dại, người dân cần tiêm phòng đầy đủ cho 100% chó, mèo nuôi và nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y. Nuôi chó phải xích, nhốt, khi ra đường phải rọ mõm. Không nên đùa nghịch, chọc phá các con vật nuôi.
Đặc biệt, không nên chủ quan cho rằng, vật nuôi trong nhà không mang bệnh hoặc do không thấy dấu hiệu bệnh ở vật nuôi mà bỏ qua việc tiêm vaccine. Chó, mèo có tỷ lệ lưu hành virus cao. Nếu chờ cho các con vật xuất hiện dấu hiệu của bệnh dại hoặc chết đi mới tiêm vaccine thì có thể đã quá muộn.
Nếu động vật không mắc bệnh, việc tiêm vaccine vẫn có hiệu quả bảo vệ dự phòng. Đối với những người thường xuyên tiếp xúc với chó, mèo hoặc có nguy cơ cao bị cắn như bác sĩ thú y, nhân viên chăn nuôi, nhân viên kiểm lâm, khách du lịch… nên tiêm vaccine phòng dại trước phơi nhiễm.
Cách chuyên gia nhấn mạnh, bệnh dại không có cơ hội thứ hai. Một mũi tiêm kịp thời có thể cứu cả cuộc đời – đừng để sự chủ quan phải trả giá bằng tính mạng.
Hiền Minh